از آیه: تا آیه:
انتخاب سوره :
بازديد کننده گرامی چنانچه تمایل دارید، شما هم می توانید تفسیر ای در سايت ثبت کنید، تا با نام خودتان ثبت و در سايت نمایش داده شود.
 » تفسیر المیزان - خلاصه
15) (انهم یکیدون کیدا):(این کفار بر علیه تو کید و حیله می اندیشند) [ نظرات / امتیازها ]
16) (و اکید کیدا):(و من هم به نوعی علیه آنها حیله و مکر می کنم ) [ نظرات / امتیازها ]
17) (فمهل الکافرین امهلهم رویدا):(پس در هلاکت آنها عجله نکن ، مدتی منتظر باش و اندکی به ایشان مهلت بده )می فرماید: قسم به آسمان دارای تحولات عجیب یا قسم به آسمانی که نزولات جوی از آن می بارد و قسم به زمین که شکافته شده و گیاهان از آن می رویند، که همانااین قرآن سخنی جدا کننده میان حق و باطل است ، و کلامی خالی از جد و گفتاری شوخی نیست ،بلکه آنچه قرآن ثابت می کند، حق محض است که هیچ شکی در آن نیست و هیچ باطلی هم در آن نیست ،بنابراین خبری هم که قرآن در باره قیامت می دهد حق است .سپس خطاب به رسولخدا ص می فرماید: کفار با کفر و انکار خود نسبت به معاد،در این اندیشه اند که با حیله و مکر خود نور خدا را خاموش کرده و دعوت تو را باطل سازند و من هم بر علیه ایشان حیله می کنم ، و حیله خداوند همان امهال و استدراج آنهاست که به آنها مال و اولاد بیشتری می دهد و بر دلهایشان مهر می زند تا ابداروزنه ای برای نجات نداشته باشند و در آخرت بسوی عذاب قیامت روانه شوند، در ادامه خطاب به آنحضرت می فرماید: بنابراین که می بینی من بر آنها قاهر و مسلط هستم ، پس تو منتظرعذاب آنان باش و در باره آنها عجله نکن و کمی مهلتشان بده ، چون بزودی تهدید من در باره آنان محقق خواهد شد و عذاب قریب الوقوع قیامت را ملاقات خواهندکرد. [ نظرات / امتیازها ]
  نيره تقي زاده فايند - تفسیر راهنما
15) - کافران همواره و به دقت، در حال توطئه و چاره اندیشى براى رویارویى با آیین الهى اند.

إنّهم یکیدون کیدًا

فعل مضارع «یکیدون» ـ به قرینه سیاق آیه ـ بر استمرار دلالت دارد و «کیداً» مفعول مطلق و براى تأکید است. آیات بعد بیانگر آن است که مراد از ضمیر «إنّهم»، کافران و مراد از «کید» چاره سازى براى مقابله با برنامه هاى خداوند است.

2 - خداوند، با بیان پافشارى کافران عصر بعثت بر کفر و انکار معاد، انتظار ایمان آوردن آنان را بى فایده خواند و توطئه گرى آنها را به پیامبر(ص) گوشزد کرد.

إنّهم یکیدون کیدًا

3 - بى تأثیر ساختن هشدارهاى قرآن درباره معاد، محور نیرنگ هاى کافران

إنّه لقول فصل ... إنّهم یکیدون کیدًا

به قرینه آیات پیشین، مصداق بارز کید و مکر کافران، توطئه براى جدى نگرفتن هشدارهاى قرآن به معاد است.

4 - جدى نگرفتن هشدارهاى قرآن به معاد و شوخى قلمداد کردن آن، دسیسه کافران در مقابله با آیین الهى

و ما هو بالهزل . إنّهم یکیدون کیدًا [ نظرات / امتیازها ]
16) - خداوند، در برابر نیرنگ ها و توطئه هاى کافران، ترفندها و نقشه هایى پیچیده به کار مى گیرد.

و أکید کیدًا

«کید»; یعنى، احتیال (چاره جستن) که دو نوع مذموم و ممدوح دارد; هر چند که استعمال آن در مورد مذموم بیشتر است (مفردات راغب). «کیداً» مفعول مطلق است و بر پیچیدگى نقشه هاى خداوند دلالت دارد.

2 - کافران، هر چند شگردهاى عمیق و دشوارى به کار گیرند، در برابر مکرهاى علاج ناپذیر خداوند، شکست خواهند خورد.

یکیدون کیدًا . و أکید کیدًا

بیان مکر خداوند در برابر کید کافران، در حقیقت بیان ناکامى آنان است.

3 - کیفرهاى الهى، متناسب با گناه مجرمان است.

یکیدون ... أکید

4 - خداوند خود، مدافع قرآن در برابر تبلیغات مکّارانه کافران است.

إنّه لقول فصل ... یکیدون کیدًا . و أکید کیدًا

5 - خنثى ساختن تبلیغات مکّارانه کافران در برابر قرآن، وعده تسلاّبخش خداوند به پیامبر(ص)

و أکید کیدًا

روى سخن در این آیه ـ به قرینه آیه بعد (فمهّل...) ـ با پیامبر(ص) و به منظور اطمینان بخشیدن به آن حضرت است که در درخواست عقوبت سریع براى کافران شتاب نورزد; زیرا خداوند پاسخ مناسب توطئه آنان را خواهد داد.

6 - کافرانى که در برابر حاکمیت قرآن و تأثیر هشدارهاى آن، خدعه کنند، به کیفرى غافلگیرانه و غیر قابل پیش بینى گرفتار خواهند شد.

إنّه لقول فصل ... یکیدون ... و أکید کیدًا

«حیله»; یعنى، آنچه به صورت مخفیانه، مایه رسیدن به حالت مورد نظر گردد. و «کید» نوعى احتیال است. (مفردات راغب)

7 - خداوند در مکر و کیفر، آغازگر نبوده و خدعه هاى او، پاسخ کردار نارواى کافران است.

إنّهم یکیدون کیدًا . و أکید کیدًا
[ نظرات / امتیازها ]
17) - پیامبر(ص)، مأمور فرصت دادن به کافران عصر بعثت و پرهیز از نفرین و درخواست عذاب سریع براى آنان

فمهّل الکـفرین أمهلهم رویدًا

«مَهِّل» و «أمهِل» به یک معنا است; گرچه برخى گفته اند: «مَهِّل» فرمان به مهلت لحظه به لحظه و تدریجى است و «أمهل» فرمان به یک مهلت. تکرار فرمان با دو لفظ متفاوت ـ به گونه اى که دو فرمان مستقل به نظر آید ـ تأکید بیشترى به همراه دارد. کلمه «رویداً» ممکن است، تصغیر «رَوْد» (مهلت دادن) باشد; یعنى، مهلت کوتاه و نیز مى تواند اسم فعل و به معناى «أمهل» باشد که براى سومین بار فرمان مهلت را تکرار کرده است.

2 - خداوند، در صورت درخواست پیامبر(ص) از او، بى درنگ کافران را عذاب کرده و خواسته آن حضرت را اجابت مى کرد.

فمهّل الکـفرین

چنانچه بر خواسته پیامبر(ص) اثرى مترتب نمى شد، فرمان به مهلت دادن لغو مى نمود.

3 - وعده خداوند بر مقابله به مثل با مکر کافران، کافى براى شتاب نورزیدن پیامبر(ص) در مورد درخواست کیفر براى آنان

و أکید کیدًا . فمهّل

برداشت یاد شده، از حرف «فاء» در «فمهّل» استفاده شده است; یعنى، حال که از مکر خداوند درباره کافران آگاه شدى، با خاطرى آسوده به کافران فرصت ده; زیرا آنان هر چند در هر فرصت به مکر خود ادامه دهند، ولى مکر آنان مقهور مکر خداوند است.

4 - خداوند در کیفر کافران، شتاب نمىورزد و به آنان مهلت مى دهد.

و أکید کیدًا . فمهّل الکـفرین

5 - مهلت دادن به کافران، نمونه اى از مکر خداوند با آنان است.

و أکید کیدًا . فمهّل الکـفرین

6 - خداوند، کافران عصر بعثت را به عذابى نزدیک تهدید کرد.

فمهّل ... رویدًا

دادن مهلت کوتاه به منزله تهدید به عذاب، پس از انقضاى مهلت است.

7 - وجود شرایط مساعد براى اقدام سریع پیامبر(ص) به رویارویى با توطئه هاى کافران، در عصر بعثت

فمهّل الکـفرین

فرمان مهلت دادن، در صورتى به پیامبر(ص) داده مى شود که شرایط براى انجام عملى شتابزده علیه کافران فراهم باشد.

8 - جدّى نگرفتن آیات قرآن و شوخى پنداشتن آن، از نشانه هاى کفر است.

و ما هو بالهزل ... فمهّل الکـفرین
[ نظرات / امتیازها ]
 » تفسیر هدایت
15) [15] و کافران‌ تنها ‌به‌ ‌اینکه‌ بس‌ نمی‌کردند ‌که‌ ‌برای‌ گریز ‌از‌ حقایقی‌ ‌که‌ مؤید رسالتهای‌ الاهی‌ ‌است‌ ‌به‌ تکذیب‌ ‌آنها‌ بپردازند، بلکه‌ ‌به‌ گونه‌های‌ مختلف‌ ‌به‌ محاربه ‌با‌ ‌آن‌ می‌پرداختند ‌که‌ حجابی‌ نفسی‌ و اجتماعی‌ میان‌ ‌خود‌ و حقایق‌ ‌به‌ وجود آورند ‌تا‌ هرگز ‌در‌ تحت‌ تأثر ‌آن‌ قرار نگیرند.

«إِنَّهُم‌ یَکِیدُون‌َ کَیداً‌-‌ آنان‌ ‌به‌ مکر کردن‌ و دستان‌ ‌با‌ تو می‌پردازند.»

و کید عبارت‌ ‌از‌ مهربانی‌ نشان‌ دادن‌ ‌برای‌ دست‌ یافتن‌ ‌به‌ هدف‌ ‌به‌ راههای‌ گوناگون‌ ‌است‌، و ‌در‌ خیر و شر ‌هر‌ دو ‌به‌ کار گرفته‌ می‌شود، و چنان‌ معلوم‌ می‌شود ‌که‌همه تلاش‌ کافران‌ و کسانی‌ ‌که‌ ‌در‌ خط نفاق‌ و فسق‌ قرار دارند، تفسیر دادن‌ راه‌ حق‌ و پوشاندن‌ ‌آن‌ ‌به‌ باطلی‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌از‌ پیش‌ ‌خود‌ می‌سازند، و نیز جلوگیری‌ ‌از‌ ‌آن‌ ‌با‌ مکر و کید ‌است‌.

‌از‌ خصوصیات‌ کید متوسل‌ شدن‌ ‌به‌ بعضی‌ ‌از‌ برنامه‌ریزیهای‌ نهانی‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌در‌ ‌آنها‌ رسیدن‌ ‌به‌ هدف‌ ‌پس‌ ‌از‌ گذشتن‌ ‌از‌ مراحل‌ متعدد ‌است‌ ‌تا‌ بدین‌ وسیله‌ کمتر ‌با‌ دشواریها رو ‌به‌ رو شوند. ولی‌ نقشه‌ریزی‌ آنان‌ ‌خود‌ پیامبر ‌را‌ ‌به‌ عنوان‌ شخص‌ ‌ یا ‌ مؤمنان‌ ‌را‌ ‌به‌ عنوان‌ یک‌ طایفه هدف‌ ‌خود‌ ندارد، بلکه‌ هدف‌ مکتبی‌ ‌است‌ ‌که‌ آنان‌ ‌را‌ ‌به‌ ایمان‌ آوردن‌ ‌به‌ ‌آن‌ دعوت‌ می‌کنند، و دشمن‌ ‌خود‌ ‌را‌ تنها ‌رسول‌ ‌خدا‌ و مؤمنان‌ نمی‌دانند، بلکه‌ پروردگار آسمانها و زمین‌ ‌را‌ نیز پیش‌ ‌خود‌ چنین‌ تصور می‌کنند. [ نظرات / امتیازها ]
16) [16] ‌در‌ ‌آن‌ صورت‌ ‌که‌ کافران‌ ‌برای‌ رسیدن‌ ‌به‌ هدف‌ ‌خود‌ ماهرانه‌ برنامه‌ریزی‌ می‌کنند، کید ‌خدا‌ متین‌ و مستحکم‌ ‌است‌. ‌خدا‌ چگونه‌ ‌برای‌ ‌ایشان‌ کید می‌کند! اسباب‌ هلاک‌ ‌ایشان‌ ‌را‌ ‌در‌ ‌آن‌ هنگام‌ ‌که‌ غافلند آماده‌ می‌سازد. آیا (‌در‌ فیلمهای‌ پلیسی‌) دیده‌اید ‌که‌ پلیس‌، ‌برای‌ ‌به‌ دام‌ انداختن‌ تبهکاران‌، چگونه‌ نقشه‌ می‌کشد، و مقدماتی‌ فراهم‌ می‌آورد ‌که‌ مجرمان‌ ‌از‌ ‌آن‌ هیچ‌ گونه‌ آگاهی‌ ندارند، ‌در‌ صورتی‌ ‌که‌ دست‌اندرکاران‌ پلیس‌ کاملا ‌از‌ ‌آنها‌ آگاه‌اند!

‌در‌ لحظه صفر ‌که‌ بنا ‌است‌ برنامه کفار ‌به‌ مرحله اجرا گذاشته‌ شود، و آنان‌ ‌بر‌ پیامبر و مؤمنان‌ مسلّط شوند، اسباب‌ هلاک‌ ‌ایشان‌ نیز آماده‌ ‌است‌، و ‌در‌ ‌اینکه‌ ساعت‌ قدرت‌ ‌خدا‌ آشکار می‌شود و ‌خدا‌ سخت‌ آنان‌ ‌را‌ گرفتار می‌کند.

«وَ أَکِیدُ کَیداً‌-‌ و ‌من‌ دستان‌ ‌ایشان‌ ‌را‌ باطل‌ می‌کنم‌.» [ نظرات / امتیازها ]
17) [17] ولی‌ ‌در‌ ‌اینکه‌ برنامه‌ریزی‌ عامل‌ زمان‌ ‌به‌ حساب‌ می‌آید، و ‌به‌ همین‌ سبب‌ ‌آن‌ کس‌ ‌که‌ ‌به‌ کید کردن‌ می‌پردازد، نمی‌تواند زمان‌ ‌را‌ حذف‌ کند، و شایسته‌ ‌است‌ ‌که‌ مؤمنان‌ ‌اینکه‌ ‌را‌ بدانند، و ‌در‌ اجرای‌ برنامه رسالت‌ شتاب‌ نورزند، و ‌از‌ دیر شدن‌ پیروزی‌ نگران‌ نشوند، بدان‌ سبب‌ ‌که‌ باید مدت‌ معینی‌ بگذرد و ‌آن‌ گاه‌ کافران‌ گرفتار شوند.

«فَمَهِّل‌ِ الکافِرِین‌َ‌-‌ ‌پس‌ کافران‌ ‌را‌ مهلت‌ ده‌.»مهلتی‌ ‌بعد‌ ‌از‌ مهلتی‌، و فاصله‌ای‌ ‌پس‌ ‌از‌ فاصله‌ای‌، چه‌ شاید تغییری‌ ‌در‌ اجرای‌ برنامه‌ صورت‌ گرفته‌ ‌باشد‌، ‌که‌ ‌در‌ نتیجه‌ مهلت‌ طولانی‌ نخواهد ‌بود‌.

«أَمهِلهُم‌ رُوَیداً‌-‌ اندکی‌ مهلتشان‌ ده‌.»

مهلتی‌ کوتاه‌ و لطیف‌ و بی‌ سر و صدا، ولی‌ ‌خدا‌ ‌به‌ چه‌ سبب‌ ‌به‌ کافران‌ مهلت‌ می‌دهد!

نخست‌: بدان‌ سبب‌ ‌که‌ آنان‌ نیز آفریدگان‌ خدایند و خداوند متعال‌ می‌خواهد آنان‌ ‌را‌ بیازماید ‌به‌ همان‌ گونه‌ ‌که‌ دیگران‌ ‌به‌ وسیله ‌ایشان‌ ‌در‌ معرض‌ آزمایش‌ قرار می‌گیرند، ‌تا‌ شاید ‌از‌ راه‌ نادرست‌ ‌خود‌ بازگردند.

دوم‌: بدان‌ سبب‌ ‌که‌ مبارزه میان‌ حق‌ و باطل‌ فایده‌های‌ چندی‌ ‌در‌ متبلور کردن‌ دید مؤمنان‌ و پاکیزه‌ کردن‌ دلهای‌ ‌ایشان‌ و آماده‌ کردن‌ جانها و پاک‌ کردن‌ صفهای‌ آنان‌ ‌از‌ منافقان‌ دارد. [ نظرات / امتیازها ]
  مسعود ورزيده - ترجمة المیزان ج : 20ص :434
15)

انهم یکیدون کیدا و اکید کیدا یعنی کفار با کفرشان و انکار معادشان همه در این فکرند که با حیله‏هایی نور خدا را خاموش و دعوت تو را باطل سازند ، و من هم علیه ایشان حیله می‏کنم ، و حیله خدای تعالی همین است که ایشان را به دشمنی با سعادت خود وا می‏دارد ، استدراج می‏کند می‏فرماید : مال و اولاد بیشتری می‏دهم ، بر دلهایشان مهر می‏زنم ، و گمراهشان می‏کنم ، و بر گوش و چشمشان پرده می‏افکنم ، این چنین حیله می‏کنم ، تا در آخر به سوی عذاب روز قیامتش بکشانم . [ نظرات / امتیازها ]
17)

فمهل الکافرین امهلهم رویدا کلمه تمهیل مصدر باب تفعیل است که فعل امر مهل مشتق از آن است ، به
معنای امهال ، یعنی مهلت دادن ، و خلاصه هر دو لفظ به یک معنا است ، اما اولی که باب تفعیل است تدریج را می‏رساند ، و دومی که از باب افعال است یکبارگی را .و کلمه روید به معنای اندک است .
و معنای آیه این است که : وقتی می‏بینی آنها کید و حیله‏گریهایی دارند ، و من نیز حیله‏هایی دارم به عین آنچه آنها حیله‏اش می‏خوانند ، و با در نظر داشتن اینکه خدای تعالی بر کار خود غالب و مسلط است ، پس تو منتظر عذاب آنان باش ، و در باره آنان عجله مکن ، کمی مهلتشان بده که به زودی آنچه در تهدیدشان وعده دادم خواهد آمد ، چون هر آینده‏ای نزدیک است .
و در اینکه اول تعبیر فرمود به مهل - مهلت بده که چون باب تفعیل است تدریج را می‏رساند ، و در نوبت دوم تعبیر کرد به امهل که گفتیم یک‏بارگی را می‏رساند ، و امهل را مقید به قید رویدا کرد ، لطافتی است که بر کسی پوشیده نیست .

[ نظرات / امتیازها ]
  عبد بائس - تفسیر مجمع البیان
15) در راه آرامش خاطر بخشیدن به پیامبر و قوّت قلب به مردم کمال‏جو و توحیدگرا و نیز هشدار به کفرگرایان و تاریک‏اندیشان مى‏فرماید:
إِنَّهُمْ یَکِیدُونَ کَیْداً
هان اى پیامبر! آنان که در بیراهه کفر و استبداد گام سپرده‏اند، هماره بر ضد تو و مردم با ایمان و راه و رسم مترقى قرآن دست به نیرنگ و فریب مى‏زنند تا به پندار خود نور حق را بى‏ فروغ سازند؛ [ نظرات / امتیازها ]
16) من نیز در مبارزه با فریب‏کارى و مرگ‏اندیشى آنان و درهم ریختن نقشه‏هاى فریب‏کارانه آنان چنانکه باید تدبیر مى‏کنم و از راه‏هایى که براى آنان ناشناخته و نهان است نقشه‏هاى آنان را نقشه بر آب مى‏نمایم. [ نظرات / امتیازها ]
17) هان اى محمد(ص)! اینک که چنین است به این کفرگرایان و ظالمان مهلت ده، و در نابودى آنان شتاب مورز، و به تدبیر خدا در کیفر آنان راضى باش، و اندکى آنان را به حال خود واگذار.
به باور پاره‏اى منظور مهلت دادن تا روز رستاخیز است و قرآن آن را مهلتى اندک مى‏شمارد؛ چرا که آنچه قطعى و آمدنى است در حقیقت زمان آمدنش اندک و ناچیز است و آنان نمى‏توانند از آن فرار کنند.
امّا به باور پاره ‏اى دیگر منظور نه کیفرِ روز رستاخیز، بلکه کیفر روز «بدر» براى سردمداران کفر و استبداد است و خدا به پیامبرش پیام مى‏دهد که: هان اى محمد(ص)! در درخواست نابودى آنان شتاب مورز و اندکى مهلت ده که خدا آنان را با ذلت و خوارى در این جهان و آتش و عذاب سهمگین در سراى آخرت کیفر خواهد کرد... [ نظرات / امتیازها ]
  حسن اعظمي - پرتوی از قرآن آیت الله سید محمود طالقانی
17) بسم الله الرحمن الرحیم
تکرار «مهل و امهل» تأکید بصبر در راه بیان و اعلام حق است. مهل «از باب تفعیل» امر به مهلت پى در پى، و «أَمْهِلْهُمْ رُوَیْداً» فرمان مهلت نهایى است. این مهلت‏ها و بردباریها، بر طبق سنت و در مدت معین، در راه خدا، باید انجام گیرد تا در موقع مقدر یارى خداوند برسد. چنان که روش آن حضرت (ص) در سالهاى نخست بعثت و هجرت به مدینه، همین صبر و امهال بود، تا قرآن بر نفوس قابلى پرتو افکند و نفوذ نمود و قلوب و نیروى مؤمنان جمع و متمرکز گردید، آن گاه یارى خداوند در کارزار بدر و دیگر کارزارها رسید و کار کافران زار و زندگیشان دشوار و جمعشان تار و مار شد و حق پایدار گردید. [ نظرات / امتیازها ]
  داريوش بيضايي - تفسیر هفت جلدی جامع قرآن بقلم و جمع آوری مرحوم علامه حاج سید ابراهیم بروجردی
15) قوله تعــــالی: {إِنَّهُمْ یَکیدُونَ کَیْداً وَ أَکیدُ کَیْداً فَمَهِّلِ الْکافِرینَ أَمْهِلْهُمْ رُوَیْداً}
"دشمنان اسلام و مشرکین مکه هر چه میتوانند مکر و حیله میکنند ما هم در مقابل مکر ایشان مکر خواهیم کرد, پس تو ای رسول ما اندکی کافران را مهلت بده ما نیز آنها را تا روز موعود مهلت میدهیم.
ابی بصیر از حضرت صادق ع روایت کرده فرمود منافقین و مشرکین با رسول خـــدا و امیرالمؤمنین و حضرت فاطمه و حسنین ع کید و حیله کردند, پس خــــــداوند به پیغمبرش فرمود: ای رسول ما منهم با آنها کید میکنم و ایشان را مهلت میدهم تا وقت ظهور حضرت قائم ع و از بنی امیه و تیم وعدی و سایر سمتکاران و یاغیان و ظالمان اهل بیت ع به وجود مقدس آن بزرگوار انتقام میکشم. [ نظرات / امتیازها ]