ابن عبّاس و سعید بن جبیر و حسن گویند: یعنى در تعب و سختى و رنج، گوید: متحمّل میشود مصیبتهاى دنیا و سختیهاى آخرت را، و گفت فرزند آدم همواره متحمّل سختى و ناراحتى میشود تا از دنیا بیرون رود.
و بعضى گفتهاند: یعنى انسانى را ایجاد کردیم در سختى از حمل و زائیده شدن و شیر خوارگى و جدا شدن از شیر و معیشت و زندگى او و مرگ او آن گاه خداوند سبحان ایجاد نکرده که متحمل شدائد شود باندازه ایکه آدمى زاده متحمّل میشود و حال آنکه او با این عمل ناتوانترین خلق خداست.
و بعضى گفتهاند: در کبد یعنى ایستاده بر دو پایش بطور مستقیم و راست و هر چیزى که خلق شده است برو و سرافکنده راه میرود مگر انسان که راست و منتصب خلق شده است، پس کبد بمعناى استواء و استقامه است و آن روایت مقسم بن عبّاس و قول مجاهد و ابى صالح و عکرمه است.
و بعضى گفتهاند: مقصودش شدت امر و نهى است یعنى آن را خلق کردیم تا اینکه ما را عبادت کند بعبادتهاى دشوار مانند غسل جنابت در سرما و برخاستن از خواب لذیذ براى نماز پس شایسته است براى او که بداند که دنیا منزل سختى و رنج و تعب و بهشت خانه راحت و نعمت است.
[ نظرات / امتیازها ]