(و مالاحد عنده من نعمه تجزی ):(واحدی از صاحب مال طلبکار نیست تاپاداش بخواهد) [ نظرات / امتیازها ]

وَ ما لِأَحَدٍ عِندَه‌ُ مِن‌ نِعمَةٍ تُجزی‌ (19)

وَ ما لِأَحَدٍ عِندَه‌ُ: و نیست‌ هیچ‌ کس‌ ‌را‌ نزد ‌آن‌ معطی‌، مِن‌ نِعمَةٍ تُجزی‌:

‌از‌ نعمتی‌ و منّتی‌ ‌که‌ مکافات‌ کرده‌ شود، ‌یعنی‌ ‌تا‌ قصد کند ‌به‌ اعطای‌ ‌آن‌ مجازات‌ ‌آن‌ نعمت‌ ‌را‌، بلکه‌ اعطای‌ ‌آن‌ نمی‌کند. [ نظرات / امتیازها ]

1 - انفاق در صورتى مایه تزکیه نفس بوده و نشانه درجه والاى تقوا است که انفاق گر مدیون کسى نبوده و حق نعمتى از دیگران بر ذمه نداشته باشد.

الأتقى . الذى یؤتى ماله یتزکّى . و ما لأحد عنده من نعمة تجزى

«واو» در «و ما لأحد»، حالیه است و مفاد این آیه را به منزله قید براى «یتزکّى» و اوصاف پیشین قرار داده است.

2 - بذل مال بدون چشمداشت، از عوامل دور ماندن از آتش جهنم است.

سیجنّبها ... یؤتى ماله ... و ما لأحد عنده من نعمة تجزى

3 - اداى دین و پرداخت حقوق مالى دیگران و پاسخ احسان آنان ـ هر چند اندک باشد ـ بر جود و انفاق مقدم است.

یؤتى ماله ... و ما لأحد عنده من نعمة تجزى

نکره آوردن «نعمة» همراه با «من» زاید ـ که براى عموم است ـ آن را بر هر احسانى، هر چند اندک، تعمیم داده است. جمله حالیه «و ما لأحد...» بیانگر آن است که باید این حالت، حاصل شده باشد تا انفاق نشانه تقوا باشد.

4 - برائت ذمّه از حقوق دیگران، از نشانه هاى تقواپیشگان است.

الأتقى . الذى ... و ما لأحد عنده من نعمة تجزى

برداشت یاد شده، ناظر به احتمال مستأنفه بودن این آیه است که در این صورت بر اوصاف پیشین، وصف جدیدى را افزوده است.

5 - پاسخ احسان و نیکى دیگران ـ هر چند اندک باشد ـ شایسته و مطلوب خداوند است.

نعمة تجزى

نکره بودن «نعمة» آن را بر تمام مصادیقش تعمیم داده است. توصیف «نعمة» با جمله «تجزى» (جزا داده مى شود)، نشانگر این است که اصل پاسخ گویى، لازم و قطعى تلقى شده است. [ نظرات / امتیازها ]

در آیه بعد در وصف «پرهیزگارترین ها» مى افزاید:

وَ ما لِأَحَدٍ عِنْدَهُ مِنْ نِعْمَةٍ تُجْزى

و هیچ کس را به هدف پاداش یافتن، نعمت نمى بخشد،

به بیان روشن تر، این پرواپیشه ترین انسان کسى که این انفاق و بخشش او به محرومان، تنها براى خشنودى خداست، نه براى این که کسى پاداش انفاق او را به وى بدهد و یا دست او را بگیرد.

جز این که در جستجوى خشنودى پروردگار خود مى باشد،که از همه برتر و والاتر است، و تنها با این هدف انفاق مى کند. [ نظرات / امتیازها ]

سپس براى تاءکید بر مساءله خلوص نیت آنها در انفاقهائى که دارند، مى افزاید: هیچ کس را نزد او حق نعمتى نیست تا به وسیله این انفاق جزا داده شود (و ما لاحد عنده من نعمة تجزى ). [ نظرات / امتیازها ]

وَ ما لِأَحَدٍ عِندَه‌ُ مِن‌ نِعمَةٍ تُجزی‌

‌یعنی‌ ‌در‌ صورتی‌ ‌که‌ احدی‌ نعمتی‌ و حقی‌ بگردن‌ ‌او‌ ندارد ‌تا‌ بخواهد جزا و پاداش‌ ‌آن‌ داده‌ شود. بلکه‌ چنانکه‌ ‌در‌ آیه ‌بعد‌ میفرماید منظور ‌او‌ ‌از‌ بذل‌ و بخشش‌ مال‌ فقط رضای‌ ‌خدا‌ میباشد‌-‌ [ نظرات / امتیازها ]

«وَ ما لِأَحَدٍ عِندَه‌ُ مِن‌ نِعمَةٍ تُجزی‌‌-‌ و هیچ‌ کس‌ ‌را‌ ‌در‌ نزد ‌او‌ نعمتی‌ نیست‌ ‌تا‌ ‌به‌ ‌آن‌ پاداش‌ داده‌ شود.»

‌پس‌ مالش‌ ‌را‌ ‌به‌ پاداش‌ نعمتی‌ ‌که‌ ‌از‌ طرف‌ شخص‌ طرف‌ انفاق‌ قرار گرفته‌ ‌به‌ ‌او‌ رسیده‌ ‌باشد‌، انفاق‌ نکرده‌ ‌است‌، و ‌در‌ مقابل‌ انفاق‌ ‌آن‌ پاداشی‌ ‌حتی‌ ‌به‌ صورت‌ شکرگزاری‌ ‌ یا ‌ قرار دادن‌ شخص‌ فقیر ‌در‌ تحت‌ تسلط ‌خود‌ و تقویت‌ حالت‌ زندگی‌ طبقاتی‌ ‌با‌ ‌اینکه‌ انفاق‌ ‌که‌ گونه انفاق‌ مترفان‌ و مسرفان‌ ‌است‌ خواستار نشده‌ ‌است‌. [ نظرات / امتیازها ]

وَ ما لِأَحَدٍ عِندَه‌ُ مِن‌ نِعمَةٍ تُجزی‌:

بذل‌ مال‌ ‌برای‌ تأمین‌ مصالح‌ عمومی‌ و کمک‌ بزیردستان‌ ‌در‌ صورتی‌ مرتبه‌ عالی‌ ‌از‌ تقوی‌ معرفی‌ می‌شود و بطور حتم‌ سبب‌ رهائی‌ ‌از‌ عقوبت‌ خواهد ‌بود‌ ‌که‌ بمنظور اداء عوض‌ ‌از‌ احسان‌ کسی‌ نباشد ‌که‌ صدمه‌ بخلوص‌ ‌آن‌ خواهد زد. [ نظرات / امتیازها ]

وَمَا لأحَدٍ عِنْدَهُ مِنْ نِعْمَةٍ تُجْزَى (١٩)کسی در نزد او نعمتی ندارند که این شخص بخواهد آن را جبران کند.

مراد این است که او ولی نعمتی ندارد جز خدا و فقط و فقط خدا را ولی نعمت خود می‌داند، و اگر هم به کسی مالی می‌دهد، توقع جزا ندارد. و انفاق او این گونه نیست که شخص مقابل لطفی کرده و او انفاق می‌کند تا لطف او را جبران کرده باشد و یا نه، لطفی نکرده، ولی انفاق می‌کند که به او لطف کند، حتی به اندازه یک تشکر ساده. یعنی انفاق می‌کند که نعمتی دریافت کند هر چند ناچیز.
[ نظرات / امتیازها ]

و ما لاحد عنده من نعمة تجزی - این آیه مضمون آیه قبلی را تثبیت می‏کند ، می‏فرماید و اتقی کسی است که کسی از او طلبی ندارد ، و نعمتی نداده ، تا به عنوان تلافی آن مال را که وی انفاق کرده به او داده باشد ، پس کسی که مصداق اتقی است مال را برای رضای خدا انفاق می‏کند ، مؤید این معنا جمله بعدی است که می‏فرماید : الا ابتغاء وجه ربه الاعلی .
[ نظرات / امتیازها ]

وَ ما لِأَحَدٍ عِنْدَهُ مِنْ نِعْمَةٍ تُجْزى‏:
بذل مال براى تأمین مصالح عمومى و کمک بزیردستان در صورتى مرتبه عالى از تقوى معرفى مى‏شود و بطور حتم سبب رهائى از عقوبت خواهد بود که بمنظور اداء عوض از احسان کسى نباشد که صدمه بخلوص آن خواهد زد. [ نظرات / امتیازها ]