1) برخى مفسران، این سوره را ادامه سوره قبل دانسته و به روایاتى استناد مى‏کنند که جدا کردن آن دو را در نماز جایز نمى‏داند. نظیر دو سوره ضحى و انشراح. اگر ابرهه پیروز مى‏شد معاش قریش از هم مى‏پاشید و به خاطر حفظ معاش قریش، خداوند اصحاب فیل را نابود کرد. [ نظرات / امتیازها ]

1) در برابر رسم جاهلیّت که خونریزى و جنگ را ارزش مى‏دانست، تکرار کلمه ایلاف و الفت، بیانگر لطف و رحمت الهى به قریش است. [ نظرات / امتیازها ]

2) «رِحلة» پیمودن راه بر روى راحلة و مرکب است. [ نظرات / امتیازها ]

2) قریش سالى دو بار سفر تجارى داشتند، یکى در زمستان به منطقه یمن و یکى در تابستان به منطقه شام. [ نظرات / امتیازها ]

2) سفرهاى تجارى موجب رونق صادرات و واردات مى‏شود و بهبود زندگى و تبادل فرهنگ را به دنبال دارد. [ نظرات / امتیازها ]

1) این سوره در حقیقت مکمل سوره فیل محسوب مى‏شود و آیات آن دلیل روشنى بر این مطلب است.
محتواى این سوره بیان نعمت خداوند بر قریش و الطاف و محبتهاى او نسبت به آنهاست ، تا حس شکرگزارى آنها تحریک شود و به عبادت پروردگار این بیت عظیم که تمام شرف و افتخارشان از آن است قیام کنند.
سوره فیل و سوره قریش چرا که اگر درست در محتواى آن دو دقت کنیم پیوند مطالب آنها بقدرى است که مى‏تواند دلیل بر وحدت آن دو بوده باشد .

به همین دلیل براى خواندن یک سوره کامل در هر رکعت از نماز اگر کسى سوره‏هاى فوق را انتخاب کند باید هر دو را با هم بخواند.
در فضیلت تلاوت این سوره همین بس که در حدیثى ( از پیغمبر اکرم (صلى‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم‏) نقل شده که فرمود : من قرأها اعطى من الاجر عشر حسنات ، بعدد من طاف بالکعبة ، و اعتکف بها : کسى که آن را بخواند به تعداد هر یک از کسانى که در گرد خانه کعبه طواف کرده ، یا در آنجا معتکف شده ، ده حسنه به او مى‏دهد.
مسلما چنین فضیلتى از آن کسانى است که در پیشگاه خداوندى که پروردگار کعبه است سر تعظیم فرود آورده ، او را عبادت کنند ، و احترام این خانه را پاسدارى کرده و پیامش را با گوش جان بشنوند و به کار بندند.

[ نظرات / امتیازها ]

1)

وقتی فهمیدیم که «رب» تأکید می‌شود، در فضای این سوره یک بیتی هست که همه به آن توجه دارند و به آن اهمیت می‌دهند ولی چیزی که از آن غفلت شده است رب این بیت هست.

قریش می‌بیند که مردم هوای آنها را دارند و وقتی که کوچ می‌کنند، امنیت دارند به خاطر بیتی که در کنارش هستند و همه برای آن حساب ویژه‌‌ای باز کرده‌اند و چون از صاحب بیت می‌ترسند، با آنها هم که در مجاورت این بیت هستند، کاری ندارند. و در سایه این بیت ما در رفاه زندگی می‌کنند.

از طرف دیگر متوجه این معنا نیستند که این امنیت و آرامش معلول خود این بیت نیست و این بیت یک ابزار هست و یک وسیله هست.

اگر رفاهی هست و امنیتی هست و سیری و نجات از گرسنگی هست، کار رب هست. «ایلاف» هم کار بیت نیست و کار رب هست و شما به خاطر این «ایلاف» که نتیجه آن شده سیری و نجات از گرسنگی و امنیت، باید رب این بیت را بپرستید و چشم خود را به این بیت ندوزید.

این فضای سوره هست و در لایه اول هم بحث روی قریش هست و ما نمی‌خواهیم در لایه اول از قریش فراتر برویم، چون قریش یک عَلَم هست و یک اسم و یک قبیله مشخص و مانند ابولهب وصف نیست.

این قبیله مشخص چرا مورد خطاب قرار گرفته؟ از فضای سوره می‌توانیم به آن برسیم.

این قبیله مشخص از آن جهت که مجاور بیت هست که بیت هم بیت خدا هست، این که نجات خود را از گرسنگی و داشتن امنیت مرهون خداست، خیلی راحت قابل فهم است. چون به برکت مجاورت با خانه خدا روزی می‌خورد و امنیت دارد و برای قریش خیلی این امر می‌تواند واضح باشد، این بیت خدا هست ولی قریش از این غافل هستند!

این در فضاهای دیگر قابل تطبیق هست. مانند این که در یک جامعه‌ای یک نعمتی که انتسابش به خدا به این وضوح نیست و مردم می‌بینند که آرامش و امنیت و رفاه خود را مرهون این نعمت هستند، ولی به این نکته که این نعمت از آنِ خداست توجه ندارند و به خود این نعمت، توجه پیدا کرده‌اند، مانند نفت برای مردم ایران و… هر عاملی که مردم در سایه آن روزی می‌خورند و امنیت خود را مرهون این عامل هستند.

این امر هم جنبه فردی دارد و هم جنبه اجتماعی دارد، اگر نبود فلان سرمایه و فلان پول که داشتم، اگر نبود که این علم را داشتم و اگر نبود فلان صنعت و فلان تکنولوژی و …

یعنی یک عاملی که انسان خود را مرهون آن می‌داند و با توجه کردن به خود آن عامل، توجه به خدا که فراهم کننده این عامل هست، کمرنگ می‌شود.

با این نگاه به سوره قریش یک نماد هست که البته در زمان نزولش استفاده سوره روشن هست. برای غیر قبیله قریش و غیر زمان نزول قریش یک نماد هست. نماد کسانی که در کنار خانه خدا از خدا غافلند. از ولی‌نعمت غافلند و چشم به خود نعمت دوخته‌اند. [ نظرات / امتیازها ]

1) ما عقیده داریم که قرآن کریم تحریف نشده هست و «بسم الله» که در اول سوره قریش هست، وزانش با «بسم الله»‌های دیگر قرآن فرقی ندارد. و مانند «بسم الله» سوره نمل نیست که «انّه من سلیمان و انّه بسم الله الرحمن الرحیم» و همین وجود «بسم الله» در اول این آیات نشان دهنده این است که این سوره یک سوره کامل هست.

آن حکم فقهی که می‌گوید باید دو سوره را باهم بخوانیم، سر جای خودش که ممکن است بر اساس احتیاط ، یا بر اساس همان خبر واحدها چنین حکمی کردند و گفته‌اند که این دو را باید باهم بخوانیم ولی این دلیل نمی‌شود، که مبنای قرآن را عوض کنیم و «لایلاف» را به سوره قبلی ربط بدهیم.

شاید یکی بگوید که این دو سوره تناسب بیشتری باهم دارند، مثل سوره‌های ناس و فلق یا ضحی و شرح که باهم تناسب بیشتری دارند و باید گفت که یک عقیده‌ای شکل گرفته و در مورد آن تحقیق می‌شود و آن این است که می‌گویند تمام سوره‌های قرآن جفت جفت باهم متناسبند.

تناسب بیشتر را اگر بگویند ما هم می‌پذیریم ولی اتصال بین سوره قریش و فیل را قبول نداریم که خلاف مبانی قرآن شناختی و تحریف نشدن قرآن و اینکه هر سوره‌ای در قرآن با «بسم الله» از هم جدا می‌شوند است.

لإیلافِ قُرَیْشٍ (١)

«ایلاف» یعنی الفت دادن و یک فعل دو مفعولی است، الفت دادن چیزی با چیزی. الفت دادن، دو طرف دارد، چه چیز را با چه چیز؟ الفت دادن قریش با چه چیزی یا چه کسی؟ خود آیه آن را بیان نمی‌کند، بلکه در آیه بعدی این را بیان می‌کند.

در اینجا ما با دو گزینه مواجهیم:

۱- بگوییم که قریش چون قبیله قریش است و افراد دارد، کلمه قریش می‌تواند جانشین دو مفعول ‌شود. یعنی «ایلاف قریش» یعنی الفت دادن افراد قبیله با یکدیگر.

۲- اینکه بگوییم، الفت دادن قبیله قریش با کوچ زمستان و تابستان. ( و آن چه که در سیاق هم قرینه دارد، همین است). لزومی ندارد «رحله» را ظرف بگیریم و می‌توانیم آن را مفعول دوم بگیریم و از همین جا تکلیف مفعول دوم، آیه اول هم روشن می‌شود.

یعنی بگوییم به خاطر الفت دادن قریش، الفت دادن قریش با کوچ زمستان و تابستان. پس دو طرف، در آیه دوم، معروف و مشخص می‌شود.

«لایلاف»: جار و مجرور است و متعلَق می‌خواهد و به تنهایی نمی‌تواند معنای خودش را برساند.

در اینجا «لایلاف» به «فلیعبدوا» متعلق است. «لایلاف»، «فلیعبدوا»: بپرستند به خاطر «ایلاف». و اگر کسی بخواهد به طور دقیق به ادبیات عرب عمل کند، باید یک فعلی را مقدر بگیرد. و بگوید «لیعبدوا لایلاف» و این فعل را از «فلیعبدوا» استخراج کند که حاکی از متعلق است. و بالاخره در معنا «لایلاف» به «فلیعبدوا» متعلق است یا به لفظ آن یا به فعلی از آن حکایت کند، در معنا تفاوتی نمی‌کند.

«قریش» مضاف الیه «ایلاف» است، «ایلافهم رحله الشتاء و الصیف» هم باهم توضیح «ایلاف» است، پس در واقع آیه دوم، توضیح آیه اول است و «لایلاف» در آیه اول متعلق به «فلیعبدوا» در آیه سوم است.

یعنی چون «ایلاف» را خدا ایجاد کرده است، باید خدا پرستیده شود و وجود «فاء» یک معنی شرطی به قبل می‌دهد و یک معنای جزایی به بعد می‌دهد.

«فلیعبدوا رب هذا البیت * الذی اطعمهم من جوع و آمنهم من خوف *». در اینجا «الذی» دو صله دارد اول: «اطعمهم من جوع» و دوم: «آمنهم من خوف». و خود این «الذی» وصف برای «رب» هست و آیه چهارم شرحی برای «رب» در آیه سوم است.

پس آیه اول متعلق به آیه سوم هست و آیه دوم هم در توضیح آیه اول هست. بنابراین آیه سوم نسبت به دو آیه اول و دوم جنبه اصالی محوری دارد. آیه چهارم هم که گفتیم شرح «رب هذا البیت» در آیه سوم هست پس آیه سوم نسبت به آیه چهارم هم یک جنبه محوری دارد. پس اینجا سخن اصلی «فلیعبدوا رب هذا البیت» هست.

در اینجا جهت اصلی سوره مشخص شد که «فلیعبدوا» هست، ولی سوالی که هست این است که آیا در اینجا تأکید بر روی «رب» هست یا «هذا البیت»؟ یعنی آیا می‌خواهد مخاطب سوره را، – قریش را- به این بیت توجه بدهد و بگوید شما قدر این بیت را بدانید بالاخره شما در سایه این بیت هست که امنیت دارید؟ یا می‌خواهد به «رب» توجه بدهد و بیان کند که شما به بیت توجه دارید و «رب» این بیت بی‌توجه‌اید؟ به دلیل اینکه آیه چهارم توصیف «رب» است نه توصیف «بیت» می‌گوییم مورد دوم هست و تأکید بر روی «رب هذا البیت» هست. [ نظرات / امتیازها ]

1) برای قریش که در پرتو عنایت پروردگار همین خانه الفت گرفته و از گرسنگی و ترس نجات یافته است، و برای همه مجاوران بیت الله الحرام در طول تاریخ که مشمول همین نعمتند، و برای همه انسانها که مشمول نعمت و منت کسی جز خدا نیستند.
[ نظرات / امتیازها ]

1) برخى مفسران، این سوره را ادامه سوره قبل دانسته و به روایاتى استناد مى‏کنند که جدا کردن آن دو را در نماز جایز نمى‏داند. نظیر دو سوره ضحى و انشراح. اگر ابرهه پیروز مى‏شد معاش قریش از هم مى‏پاشید و به خاطر حفظ معاش قریش، خداوند اصحاب فیل را نابود کرد.
«رِحْلَةَ» پیمودن راه بر روى راحلة و مرکب است. قریش سالى دو بار سفر تجارى داشتند، یکى در زمستان به منطقه یمن و یکى در تابستان به منطقه شام.
در برابر رسم جاهلیّت که خونریزى و جنگ را ارزش مى‏دانست، تکرار کلمه ایلاف و الفت، بیانگر لطف و رحمت الهى به قریش است.
سفرهاى تجارى موجب رونق صادرات و واردات مى‏شود و بهبود زندگى و تبادل فرهنگ را به دنبال دارد.
پس از انهدام اصحاب فیل، مردم براى اهل حرم، حریم خاص قائل بودند.
[ نظرات / امتیازها ]

1) این سوره سیماى افراد منفى را معرفى مى‏کند:
کسانى که نسبت به دین، دیدگاه منفى دارند. «یُکَذِّبُ بِالدِّینِ»
نسبت به یتیم و مسکین منفى هستند و آنان را طرد مى‏کنند. «یَدُعُّ الْیَتِیمَ وَ لا یَحُضُّ»
در عبادت و نماز منفى هستند و اخلاص ندارند. «ساهُونَ‏- یُراؤُنَ»
در خدمت به مردم منفى هستند. «یَمْنَعُونَ الْماعُونَ»
مراد از «دین» در اینجا روز قیامت است، مانند «مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ»
«دع» راندن همراه با خشونت و «حض» تشویق و ترغیب دیگران است.
مراد از تکذیب دین و معاد در این سوره، تکذیب قلبى است، نه قولى؛ زیرا مخاطب‏
سوره، کسانى هستند که نماز مى‏خوانند ولى نمازشان همراه با ریا و خودنمایى و سهو و غفلت است.
«ماعون» از «معن» به معناى ابزار و وسایلى است که معمولًا همسایگان به یکدیگر عاریه مى‏دهند تا آنکه نیازشان برطرف شود. مثل ظروف غذاخورى در مهمانى‏ها.
دین یک مجموعه به هم پیوسته است. نمازش از اطعام مسکین و رسیدگى به محرومین جدا نیست.
در روایات، «ساهُونَ» به معناى سستى، ترک و ضایع کردن نماز آمده است. «1»
حساب حضور در نماز جماعت، به خاطر حفظ شعائر الهى، از حساب ریا و خودنمائى به خاطر اهداف نفسانى جداست.
در حدیث مى‏خوانیم: کسى که از دادن لوازم منزل خود به همسایگان دریغ ورزد، خدا روز قیامت لطف خود را نسبت به او دریغ خواهد کرد. «2» البته در حدیث دیگرى مى‏خوانیم که پرسیدند: ما همسایگانى داریم که هرگاه وسائلى به آنان عاریه مى‏دهیم، مى‏شکنند یا خراب مى‏کنند، آیا گناه است که به آنان ندهیم؟ حضرت فرمود: در این صورت مانعى ندارد. «3»
در حدیث مى‏خوانیم: هر کس به اوقات نماز بى‏اعتنائى کند و نماز را در اول وقت نخواند، ویل دارد. «4»
امام صادق علیه السلام فرمودند: ماعون، شامل قرض الحسنه و هر کار نیک درباره دیگران و در اختیار قراردادن وسائل خانه و از جمله زکات است. «5»
سنگدلى انسان به جائى مى‏رسد که:
نسبت به سخت‏ترین نوع فقر که مسکین است.
نسبت به ضرورى‏ترین نیاز که خوراک است.
آن هم به مقدار مصرف نه ذخیره.
نه خود اقدامى مى‏کند و نه دیگران را تشویق مى‏کند. [ نظرات / امتیازها ]

1) 1-پروردگار این خانه را باید عبادت کرد
از آنجا که در سوره گذشته (سوره فیل ) شرح نابودى اصحاب الفیل و و لشکریان ابرهه که به قصد نابود کردن خانه کعبه و متلاشى ساختن این کانون مقدس الهى آمده بودند آمد، د ).
2-برکات مختلف این سرزمین استفاده مى نمودند.
همه اینها در سایه امنیت ویژه آن بود، اگر با لشکرکشى ابرهه و امثال او این امنیت خدشهدار مى شد یا خانه کعبه ویران مى گشت دیگر کسى با این سرزمین الفتى پیدا نمى کرد.
3-سفرهاى تجارى موجب رونق صادرات و واردات مى‏شود و بهبود زندگى و تبادل فرهنگ را به دنبال دارد.
4-پس از انهدام اصحاب فیل، مردم براى اهل حرم، حریم خاص قائل بودند.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

1) سوره قریش در مکه نازل شده و شامل چهار آیه و هفده کلمه و نود حرف میباشد.

در خواص و ثواب تلاوت این سوره ابن بابویه از حضرت صادق(ع) روایت کرده فرمود: هر کس سوره قریش قرائت کند خداوند در قیامت او را به مرکبی از مرکب های بهشتی سوار نموده و سواره محشور شود.
در خواص القرآن از پیغمبر اکرم(ص) روایت کرده فرمود: هر کس این سوره را تلاوت کند مانند کسی است که اطراف خانه کعبه را طواف نموده و در مسجد الحرام اعتکاف کرده است.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]