چرا در آیه 29 سوره بقره ابتدا گفته شده موجودات به وجود آمده سپس آسمانها؟
پاسخ:
در آیه 29 سوره بقره، چنین آمده است: «هُوَ الَّذی خَلَقَ لَکُمْ ما فِی اْلأَرْضِ جَمیعًا ثُمَّ اسْتَوی إِلَی السَّماءِ فَسَوّاهُنَّ سَبْعَ سَماواتٍ وَ هُوَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلیمٌ
او خدایی است که همه آنچه را (از نعمتها) در زمین وجود دارد، برای شما آفرید؛ سپس به آسمان پرداخت؛ و آنها را به صورت هفت آسمان مرتب نمود؛ و او به هر چیز آگاه است.»
در ابتدای این آیه ارزش وجودی انسان و سروری او را نسبت به همه موجودات زمینی بیان میکند و اینکه خداوند انسان را برای امر بسیار با ارزشی آفرید و همه چیز را برای او آفریده است.
این نکته در آیات دیگری از قرآن مجید هم آمده است: «..وَ سَخَّرَ لَکُمُ الْفُلْکَ..»
یعنی: آسمان را مسخر شما گردانید،
«..وَ سَخَّرَ لَکُمُ اْلأَنْهارَ»
یعنی: رودها را به تسخیر شما درآورد،
«...وَ سَخَّرَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَ النَّهارَ»
یعنی: شب و روز را به تسخیر شما درآورد،
«..سَخَّرَ لَکُمُ الْبَحْرَ...»
یعنی: دریا را مسخر شما کرد،
«وَ سَخَّرَ لَکُمُ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ»
یعنی: خورشید و ماه را مسخر شما گردانید.
تمامی این آیات اشاره است به مقام عالی انسان و سر آمد بودن او بر تمامی موجودات.
اما ادامه آیه که فرموده: «...ثُمَّ اسْتَوی إِلَی السَّماءِ فَسَوّاهُنَّ سَبْعَ سَماواتٍ وَ هُوَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلیمٌ»
این قسمت آیه استدلال دیگری است بر توحید، زیرا در آیه قبل (28 بقره) صحبت از توحید و استدلال بر آن بود، که فرمود: «کَیْفَ تَکْفُرُونَ بِاللّهِ وَ کُنْتُمْ أَمْواتًا فَأَحْیاکُمْ ثُمَّ یُمیتُکُمْ ثُمَّ یُحْییکُمْ ثُمَّ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ»
یعنی: چگونه به خداوند کافر میشوید؟ در حالیکه شما مردگان (و اجسام بی روحی) بودید و او شما را زنده کرد، سپس شما را می میراند، و بار دیگر شما را زنده می کند، سپس به سوی او بازگردانیده میشوید (بنابراین نه حیات و زندگی شما از شماست و نه مرگتان، آنچه دارید از خداست.) در این آیه، در اثبات خداوند متعال و توحید، به نعمت حیات که بالاترین نعمت ماست، اشاره و بدان استدلال شده است. (به عنوان یکی از ادله توحید) سپس به نعمتهای گسترده خداوند اشاره میکند و میفرماید: «هُوَ الَّذی خَلَقَ لَکُمْ ما فِی اْلأَرْضِ جَمیعًا..»
و پس از ذکر این نعمتها، مجدداً به بیان دیگر ادله توحید میپردازد که: «..ثُمَّ اسْتَوی إِلَی السَّماءِ فَسَوّاهُنَّ سَبْعَ سَماواتٍ وَ هُوَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلیمٌ»
کلمه «ثُمَّ» در این آیه الزاماً به معنی تاخیر زمانی نیست، بلکه میتواند به معنی تاخیر در بیان و ذکر حقایقی پشت سر هم باشد.مخصوصا که در این آیه، از دو جهت صحبت شده است، 1- ذکر نعمت های الهی 2- بیان ادله توحید.
[ نظرات / امتیازها ]
نظر شخصی من در این باره این است که: با توجه به ترجمه های بزرگواران و ترجمه بنده این مفهوم بیان می شود:
که زمین وجود داشته است و خداوند بعد از خلق کردن یا آفرینش همه چیز در روی زمین به سوی آسمان روی آورده یا توجه کرده است.
و حتی با توجه به این آیه می توانیم نتیجه بگیریم که خدای متعال ابتدا زمین را آفریده بعد آسمان را، زیرا اگر اول آسمان را خلق کرده بود بعد زمین را، ابتدا باید آسمان را مرتب می کرد بعد به آفرینش چیزهای روی زمین می پرداخت.
و با توجه به آیه ی (فصلت، 11) «ثُمَّ استَوَى اِلَى السَّماءِ وَهِىَ دُخانٌ... : سپس توجه کرد به سوی آسمان و حال آن که آن (آسمان) دود بود...
پس خداوند بعد از آفرینش هر چیزی در روی زمین به طور کامل، به سوی آسمان توجه می کند و آن را که دودی بیش نبوده مرتب کرده و به صورت هفت آسمان میاراید.
و با توجه به دنباله ی آیه ی شریفه 29 سوره ی بقره "وَ هُوَ بِکلُِّ شىَْءٍ عَلِیمٌ" و حال آن که او به هر چیزی داناست.
نتیجه می گیریم که:
حال می خواهد اول آفرینش آسمان باشد یا خلق زمین یا هر دو با هم بوجود آمده باشند. به هر حال چیزی که مهم است این است که خداوند اول به آفرینش نعمت های درون زمین پرداخته است بعد آسمان را توجه کرده است....
[ نظرات / امتیازها ]
وقتی در ابتدای اینآیه می فرماید هو الذی خلق لکم ... در لحظه اول شاید انتظار دارشته باشیم که در انتهای آیه بفرماید هو بکل خلق علیم ویا هو بکل شیء قدیر.
اما با کمی دقت متوجه می شویم که وقتی خداوند از آفرینش نیازهای انسان (29) صحبت می فرماید و در ادامه به آفرینش خود انسان (30-37) می پردازد و طبق نظر علامه طباطبایی این آیات شرحی است بر آیه 21 لازم است علیم بودن خدا به انسان یاد آوری شود تا انسان بداند اگر خداوند امر به پرستش خود کرده و آن را مایه متقی شدن و قابلیت هدایت پذیری به کمک قرآن می داند آن خدا از همه چیز انسان آگاه است «و هو بکل شیء علیم» از مبدأ تا معادتان.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : استاد بهرام پور نیز توضیح زیبایی درباره آوردن «علیم» و نه قدیر یا صفات دیگر در کتاب خود دارند.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]