صفحه اصلی صفحه من حامیان ما درباره ما راهنما
قرآن کریم آموزش نکته ها و پیام ها جستجو پرسش و پاسخ دانلود مقالات
از آیه: تا آیه:
انتخاب سوره :
وَ إِذْ قالَ رَبُّکَ لِلْمَلائِکَةِ إِنِّي جاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَليفَةً قالُوا أَ تَجْعَلُ فيها مَنْ يُفْسِدُ فيها وَ يَسْفِکُ الدِّماءَ وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِکَ وَ نُقَدِّسُ لَکَ قالَ إِنِّي أَعْلَمُ ما لا تَعْلَمُونَ30وَ عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْماءَ کُلَّها ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَي الْمَلائِکَةِ فَقالَ أَنْبِئُوني‏ بِأَسْماءِ هؤُلاءِ إِنْ کُنْتُمْ صادِقينَ31قالُوا سُبْحانَکَ لا عِلْمَ لَنا إِلاَّ ما عَلَّمْتَنا إِنَّکَ أَنْتَ الْعَليمُ الْحَکيمُ32قالَ يا آدَمُ أَنْبِئْهُمْ بِأَسْمائِهِمْ فَلَمَّا أَنْبَأَهُمْ بِأَسْمائِهِمْ قالَ أَ لَمْ أَقُلْ لَکُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ أَعْلَمُ ما تُبْدُونَ وَ ما کُنْتُمْ تَکْتُمُونَ33
شماره صفحه : 6 حزب : 1 جزء : اول سوره : بقرة
آيه 30 الی 33داستان خلقت آدم و خلیفه شدن او - داستان اعتراض ملائکه به خلافت آدم و پاسخ خداوند به آنان.
(102)ترجمه
(29)تفسیر
(40)نکته
(11)پیام
(16)سوال
(31)لغت
(138)اعراب(18)صرف
 
بازديد کننده گرامی چنانچه تمایل دارید، شما هم می توانید صرف ای در سايت ثبت کنید، تا با نام خودتان ثبت و در سايت نمایش داده شود.
درج صرف
 » الجدول فی 1 القرآن، ج‏1، ص: 101
33) (أقل) فیه إعلال بالحذف لمناسبة الجزم، و أصله (أقول)، وزنه أفل. [ نظرات / امتیازها ]
33) (تبدون)، فیه إعلال بالتسکین و إعلال بالحذف، أصله تبدیون، استثقلت الضمّة على الیاء فسکّنت و نقلت الضمّة الى الدال- و هو إعلال بالتسکین- ثمّ حذفت، الیاء لالتقائها ساکنة مع واو الجماعة الساکنة وزنه تفعون. و فی الفعل تحذف الهمزة تخفیفا کما حذفت من یؤمنون و یقیمون (انظر الآیة 3). [ نظرات / امتیازها ]
 » الجدول فی 1 القرآن، ج‏1، ص: 95
30) (إذ) ظرف للزمن الماضی لا یأتی بعده إلا جملة، و قد تحذف الجملة و یستعاض منها بالتنوین، و قد تکون للمفاجاة: بینما أنا جالس إذ جاء زید. [ نظرات / امتیازها ]
30) (ملائکة)، قیل جمع مألک وزن مفعل مشتقّ من الألوکة و هی الرسالة، فالهمزة فاء الکلمة ثمّ أخّرت فجعلت بعد اللام فقالوا ملأک فأصبح وزنه معفل و الجمع ملائکة على معافلة. و قیل أصل الکلمة لأک فعین الکلمة همزة، و أصل ملک ملأک من غیر نقل، و ألقیت حرکة الهمزة على اللام و حذفت الهمزة، فلمّا جمع الاسم ردّت الهمزة فوزنه الآن مفاعلة. و قال قوم: عین الکلمة واو و هو من لاک یلوک أدار أراد الشی‏ء فی فیه، فکأن صاحب الرسالة یدیر الرسالة فی فیه، فیکون أصل ملک ملاک مثل معاذ، ثمّ حذفت عینه تخفیفا فیکون أصل ملائکة ملاوکة مثل مقاولة فأبدلت الواو همزة کما أبدلت واو مصائب. و قال آخرون ملک مثل من الملک و هی القوّة، فالمیم أصل و لا حذف فیه و لکنّه جمع على فعائلة شاذّا «1». (ملائکة)، قیل جمع مألک وزن مفعل مشتقّ من الألوکة و هی الرسالة، فالهمزة فاء الکلمة ثمّ أخّرت فجعلت بعد اللام فقالوا ملأک فأصبح وزنه معفل و الجمع ملائکة على معافلة. و قیل أصل الکلمة لأک فعین الکلمة همزة، و أصل ملک ملأک من غیر نقل، و ألقیت حرکة الهمزة على اللام و حذفت الهمزة، فلمّا جمع الاسم ردّت الهمزة فوزنه الآن مفاعلة. و قال قوم: عین الکلمة واو و هو من لاک یلوک أدار أراد الشی‏ء فی فیه، فکأن صاحب الرسالة یدیر الرسالة فی فیه، فیکون أصل ملک ملاک مثل معاذ، ثمّ حذفت عینه تخفیفا فیکون أصل ملائکة ملاوکة مثل مقاولة فأبدلت الواو همزة کما أبدلت واو مصائب. و قال آخرون ملک مثل من الملک و هی القوّة، فالمیم أصل و لا حذف فیه و لکنّه جمع على فعائلة شاذّا «1».
 توضيح : (1) العکبری من کتاب (إملاء ما منّ به الرحمن من وجوه ال1 و القراءات فی جمیع القرآن). [ نظرات / امتیازها ]
 » الجدول فی 1 القرآن، ج‏1، ص: 96
30) (جاعل)، اسم فاعل من جعل الثلاثیّ، وزنه فاعل. [ نظرات / امتیازها ]
30) (خلیفة)، فعیلة بمعنى فاعل و زیدت التاء للمبالغة، فهو صفة مشبّهة. [ نظرات / امتیازها ]
30) (الدماء)، جمع دم، و لامه محذوفة، أصله دمی بیاء فی آخره لأن المثنّى دمیان «2». و فی کلمة (الدماء) قلب الیاء همزة لتطرّفها بعد ألف ساکنة و أصله الدمای.
 توضيح : (2) کما جاء فی القاموس المحیط. [ نظرات / امتیازها ]
30) (حمد)، مصدر سماعیّ لفعل حمد یحمد باب فرح وزنه فعل بفتح فسکون. [ نظرات / امتیازها ]
 » الجدول فی 1 القرآن، ج‏1، ص: 98
31) (آدم)، اسم علم، و المدّة فیه منقلبة عن همزتین الأولى مفتوحة و الثانیة ساکنة زنة أفعل و هو مشتق من أدیم الأرض أو الأدمة. [ نظرات / امتیازها ]
31) (الأسماء)، جمع اسم ... انظر البسملة من سورة الفاتحة. [ نظرات / امتیازها ]
 » الجدول فی 1 القرآن، ج‏1، ص: 99
32) (سبحانک) مصدر سماعیّ لفعل سبح یسبح باب فتح الثلاثی وزنه فعلان بضمّ الفاء. [ نظرات / امتیازها ]
32) (علم)، مصدر سماعیّ لفعل علم یعلم باب فرح وزنه فعل بکسر الفاء. [ نظرات / امتیازها ]
32) (الحکیم)، صفة مشبّهة من حکم یحکم باب نصر، وزنه فعیل. [ نظرات / امتیازها ]
 ● فاطمه فيض اصفهاني - صرف و نحو
33) لمّا انبأ
 توضيح : لمّا بر سر فعل ماضی به معنای زمانیکه - هنگامیکه
لمّا أنبأ : زمانیکه خبر داد . [ نظرات / امتیازها ]
 ● مجيد سرابي
30) یُفسدُ :
فعل مضارع مفرد مذکر غایب ثلاثی مزید از باب إفعال.
معنا : افساد می کند

نُسبّحُ :
فعل مضارع متکلم مع الغیر ثلاثی مزید از باب تفعیل.
معنا : تسبیح می کنیم

نُقدّسُ :
فعل مضارع متکلم مع الغیر ثلاثی مزید از باب تفعیل.
معنا : تقدیس می کنیم

سایر افعال ثلاثی مجرد هستند [ نظرات / امتیازها ]
31) علّمَ :
فعل ماضی مفرد مذکر غایب ثلاثی مزید از باب تفعیل.
معنا : تعلیم کرد

أنبئو :
فعل امر جمع مذکر مخاطب ثلاثی مزید از باب إفعال.
معنا : إنباء کنید ( إنباء : خبر رساندن)
أنبئونی : نون وقایه بین فعل امر و ضمیر متکلم وحده(ی) قرارگرفته است به این معنا که "خبر برسانید به من"

سایر افعال ثلاثی مجرد هستند [ نظرات / امتیازها ]
 » درس عربی دورة راهنمایی
33) أنبِئ :
فعل امر مفرد مذکر مخاطب ثلاثی مزید از باب إفعال.
معنا : إنباء کن ( إنباء : خبر رساندن)
أنبئهم : ضمیر جمع مذکر غایب بعنوان مفعول است به این معنا که "خبر برسان به آنها"

أنبَأ :
فعل ماضی مفرد مذکر غایب ثلاثی مزید از باب إفعال.
معنا : إنباء کرد ( إنباء : خبر رساندن)
أنبأهم : ضمیر جمع مذکر غایب بعنوان مفعول است به این معنا که "خبر رساند به آنها"

تُبدونَ :
فعل مضارع جمع مذکر مخاطب ثلاثی مزید از باب إفعال.
معنا : إبداء می کنید ( إبداء : آشکار کردن)

سایر افعال ثلاثی مجرد هستند [ نظرات / امتیازها ]
 » درس عربی دورۀ راهنمایی (19سال پیش)
32) عَلّمتَ :
فعل ماضی مفرد مذکر مخاطب ثلاثی مزید از باب تفعیل.
معنا : تعلیم کردی
عَلّمتَنا : ضمیر متکلم مع الغیر(نا) بعنوان مفعول این فعل است به معنای "تعلیم کردی ما را"

سایر افعال ثلاثی مجرد هستند [ نظرات / امتیازها ]