1) : آیه 58 سوره اعراف بسیار پربار و عمیق است. به نظر اینجانب منظور از اراضی و زمین طیب، اراضی مستعد و پربازده و قابل کشت می باشد که در صورت فراهم بودن سایر مولفه¬های رشد نبات (آب، نور، حرارت و مدیریت مناسب)، بسته به میزان استعداد و طیب بودن آن، می¬تواند برای محصولات معینی دارای سازگاری و تناسب باشد. و زمین هائی که به دلیل محدودیت های ژنتیکی و براساس قانونمندی های هستی و به صورت ذاتی، برای فعالیت های زیستی و کشاورزی تناسب ندارند، از این گونه اراضی برای اهداف کشاورزی نمی توان استفاده کرد. این گونه اراضی بالندگی و بارآوری ندارند، ولی ممکن است برای سایر کاربری¬های غیر زیستی مناسب باشند. این گونه اراضی به عنوان اراضی ناپاک و نامناسب و یا با بازدهی کم و کم اثر (البته برای تعالی و رشد و خوشبختی بشر)، در قرآن معرفی گردیده اند.
به نظر بنده طیب بودن خاک های حاصلخیز ناشی از پویائی محیط بیوشیمائی خاک ها و فراوانی میزان ریزجانداران خاک ها (Soil micro organisms) می باشد. بر اساس بررسی های خاک شناسی، در یک گرم خاک کشاورزی بسته به میزان حاصلخیزی آن، بین 50 میلیون تا بیش از 2 میلیارد ریزجاندار(باکتری، قارچ، اکتینومایست، نماتد، و....) می¬تواند وجود داشته باشد. این موجودات ارزشمند، محیط بیوشیمیائی خاک را فعال نموده و مواد غذائی و معدنی را قابل دسترس ریشه های نازک گیاهان (تارهای کشنده ریشه) می نمایند. قطعا این موجودات ارزشمند که به خاک معدنی، پویائی و بالندگی و حیات زائی می بخشند سربازان بیکران، فراوان، ناپیدا و گمنام خدا هستند، که حیات را رقم می زنند. بعلاوه اکسیژن هم تولید می¬کنند و گاز کربنیک هم مصرف می نمایند و نقش تعادل بخشی در چرخه زیست نیز دارند. خاک هائی که علاوه بر ویژگی های معدنی مستعد، دارای این گونه ریز جانداران باشند، بسته به میزان و نوع ریز جانداران آن، طیب و طاهرتر بوده و برای رشد و تعالی بخشی و مدنیت زائی استعداد بیشتری داشته و به هر میزان که فاقد این ویژگی های باشند، از طیب بودن فاصله داشته و به زمین های خبیث و ناپاک نزدیک ترند. البته به لحاظ علم خاک شناسی زمین ها و اراضی صرفا به دو دسته طیب و خبیث (سیاه و سفید) تقسیم بندی نمی گردند، بلکه اراضی و لندفرم ها در طیفی گسترده از شرایط و ویژگیها تکوین یافته اند که در یک طرف طیف، خاک های بسیار حاصلخیز ، مستعد و قابل کشت (طیب) و در طرف مقابل و مباین، اراضی مطلقا فاقد حاصلخیزی و بی برکت (خبیث) گسترش دارند. مثلا در کشور آمریکا که کلیه اراضی شان مطالعه و بررسی شده است، بیش از 17 هزار نوع و گونه خاک وجود دارد که هرکدام ویژگی های خاصی دارند و برای کاربری خاصی آفریده شده اند. بسته به خصوصیات شان، هرکدام تا حدودی به طیب بودن نزدیک و یا دورند. البته خباثت اراضی صرفا به استعداد آنها برای اهداف کشاورزی بر می گردد. و گرنه همه اراضی بسته به کاربردی که برای سایر اهداف دارند (مثلا برای خانه سازی، جاده سازی، معدن کاوی، استقرار صنعت و ....) میتوانند مفید باشند و به همان نسبت طیب و پاک خواهند بود. با احتساب این مطلب ، حتی شوره زارها هم مفیدند و می توان به عنوان معدن نمک، املاح، پتاس و .... از آنها استفاده نمود. بنابراین پیشنهاد می گردد کلمه خبیث در مورد زمین ها به عنوان استعداد کم و یا اراضی دارای قابلیت متفاوت و یا اراضی عقیم از نظر بالندگی زیستی تعبیر نمود.
البته رمز و رازهای شگفت انگیز و ناشناخته ای در خاک¬ها و اراضی وجود دارد که نیاز به بررسی بیشتر دارد و هنوز برای بشر ناشناخته است. حتی آثار و برکات معنوی که در برخی سرزمین وجود دارد و در برخی سرزمین ها نیست، نیاز به شفاف سازی دارد. مثلا نیاز به بررسی دارد که چه ویژگی های سرزمینی در اطراف اصفهان و زاینده رود بوده که مدنیت پرآوازه و تعالی بخشی در این گوشه از ایران بوجود آمده است. و چرا مشابه این مدنیت در بقیه قسمت های حوضه زاینده رود و استان اصفهان، بوجود نیامده است. اگر به خاطر آب زاینده رود بوده، که طول رودخانه زاینده رود حدود 400 کیلومتر است. چرا در این گوشه از رودخانه این مدینت شکل گرفته است. قطعا علاوه بر آب زاینده رود، گستردگی خاک¬های حاصلخیز در این پهنه از سرزمین اصفهان، بسیار بیشتر و مواد آلی و مغذی آن بیشتر بوده و ریز جانداران خاک¬ها هم بیشتر بوده است. مطلب جای تامل و تفکر و تعمق بیشتر دارد.
دکتر حمید قیومی محمدی، عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات خاک و آب کشور (شاغل در مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان)، عضو هیئت مدیره انجمن علوم خاک ایران، عضو هیئت مدیره انجمن آمایش سرزمین ایران، مهرماه 1393 شمسی.

2) : منظور آیه شریفه از زمین پاک و ناپاک اینه که سرزمینی که مردمش درستکار باشن با زنده کردن مردگان پرکته و زمین ناپاک که مردمش ناپاک هستن بی ثمر خواهد بود

1) رمضانی (داور) : این ترجمه مربوط به ترجمه آیتی است.

1) رمضانی (داور) : منبع ترجمه مکارم می‌باشد.
لطفا منبع ترجمه خود را حتما ذکر نمایید.

1) رمضانی (داور) : منبع ترجمه، ترجمه المیزان می‌باشد.
لطفا منبع ترجمه خود را ذکر نمایید.