عقابى که خداوند معاقبین را با آن عذاب مى‏کند همیشه به دنبال نعمت الهى‏اى است که خداوند قبل از آن عقاب ارزانى داشته، به این طریق که نعمت را برداشته عذاب را به جایش مى‏گذارد و هیچ نعمتى از نعمت‏هاى الهى به نقمت و عذاب مبدل نمى‏شود مگر بعد از تبدل محلش که همان نفوس انسانى است، پس نعمتى که خداوند آن را بر قومى ارزانى داشته وقتى به آن قوم افاضه مى‏شود که در نفوسشان استعداد آن را پیدا کنند و وقتى از ایشان سلب گشته و مبدل به نقمت و عقاب مى‏شود که استعداد درونیشان را از دست داده و نفوسشان مستعد عقاب شده باشد.
و این خود یک قاعده کلیى است در تبدیل نعمت به نقمت و عقاب، و از این جامع‏تر آیه شریفه «إِنَّ اللَّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ» (رعد/11) است (چون این آیه شامل تغییر نعمت و نقمت هر دو است) گو اینکه آیه مورد بحث در تبدل نعمت به نقمت روشن‏تر است.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

اینکه فرمود: «وَ أَنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ» تعلیل دیگرى است بعد از آن تعلیل، و ظاهرش- بطورى که سیاق به آن اشعار دارد- این است که منظور از آن: «و ذلک بان اللَّه سمیع علیم» بوده و معنایش این است که مشرکین را به کیفر گناهانشان گرفتن براى این بود که خدا دعاهاى شما را مى‏شنید، و به حوائج شما دانا و به استغاثه شما شنوا است، لذا دعاى شما را مستجاب نمود و دشمنان شما را که به آیات خدا کفر مى‏ورزیدند عذاب کرد.
احتمال هم دارد که منظور از آن این باشد که این عذاب براى این بود که خدا گفتار مشرکین را مى‏شنید و به کردار ایشان دانا بود، لذا به کیفر آن عذابشان کرد. ممکن هم هست که هر دو احتمال مقصود باشد. [ نظرات / امتیازها ]

در تفسیر صافى (ج 1 ص 673) از کتاب کافى از امام صادق (علیه السّلام) روایت کرده که فرمود: خداوند پیغمبرى از پیغمبران خود را به سوى قومش مبعوث کرد و به او وحى فرستاد که: به مردمت بگو هیچ مردمى و اهل قریه‏اى نبودند که در راه اطاعت من بوده و در نتیجه به فراخى نعمت رسیدند، و در اثر فراخى نعمت وضع خود را از آن صورت که من مى‏خواستم به صورتى که من کراهت داشتم نگرداندند مگر اینکه من هم وضع ایشان را از آن صورتى که دوست داشتند به صورتى که کراهت داشتند برگرداندم. و همچنین هیچ اهل قریه و خاندانى نبود که در مسیر معصیت من قرار داشتند و من ایشان را به بلا مبتلا کردم و در نتیجه ایشان وضع خود را از آن صورتى که من کراهت مى‏داشتم به وضعى که مورد رضایت من بود برگرداندند مگر اینکه من هم وضع ایشان را از آن صورتى که کراهت داشتند به صورتى که دوست داشتند برگرداندم.
و نیز از همان جناب روایت کرده که فرمود: پدرم همیشه مى‏فرمود: خداى عز و جل این قضاء را بطور حتم رانده که اگر نعمتى به بنده‏اش مى‏دهد آن را از او سلب نکند مگر وقتى که بنده گناهى مرتکب شود که با ارتکاب آن مستحق نقمت گردد. [ نظرات / امتیازها ]

نعمت اگر بیاید به راحتی رفتنی نیست. چرا که خداوند فعال در صدد تغییر آن نیست. [ نظرات / امتیازها ]

نعمت هدیه نیست که باز پس گرفته نشود. پس برای دریافتش نیاز به سرمایه معنوی است. [ نظرات / امتیازها ]

در احادیث متعدّد، عواملى مانند ظلم و گناه، سبب تغییر نعمت‏هاى الهى به حساب آمده ‏اند، چنانکه بازگشت از گناه و انحراف و حرکت در مسیر حقّ، موجب سرازیر شدن انواع نعمت‏هاى الهى است. [1]
گناهان و ستم‏ها، انسان را از لیاقت بهره‏ ورى از لطف الهى دور مى‏کند. چنانکه حضرت على علیه السلام در خطبه‏ ى قاصعه بدان اشاره نموده و در دعاى کمیل مى‏خوانیم: «الّلهم اغفر لى الذنوب الّتى تهتک العصم... الّلهم اغفر لى الذّنوب الّتى تغیّر النّعم...»
در نامه حضرت على علیه السلام به مالک اشتر مى‏خوانیم: هیچ چیز مانند ظلم وستم، نعمت‏هاى الهى را تغییر نمى‏دهد، چون خداوند ناله‏ى مظلوم را مى‏شنود و در کمین ظالمان است. [2]
امام صادق علیه السلام فرمودند: همواره از سختى‏ها و گرفتارى‏هاى روز و شب که عقوبت معصیت و گناهان شماست، به خدا پناه ببرید. [3]
1) تفاسیر نورالثقلین وفرقان‏
2) نهج البلاغه، نامه‏53
3) تفسیر اثنى عشرى، کافى، ج‏2، ص‏269
[ نظرات / امتیازها ]

گناهانی که باعث تغییر نعمت می شوند ، از زبان حضرت سجاد، امام زین العابدین (ع) :
حضرت سجاد (ع)میفرمایند گناهانى که نعمتها را تغییر مى دهند 5 گناه می باشند و عبارتنداز:
1 - ظلم و ستم کردن به مردم
2 - ترک عادت نیک
3 - ترک اختیار معروف
4 - کفران نعمت
5 - شکر نعمت نکردن
حضرت سجاد، امام زین العابدین (ع)در ادامه میفرمایند گناهانى که پشیمانى مى آورند 6 مورد است وآنها عبارتنداز:
1 - قتل ناحق
2 - ترک صله رحم
3 - ترک نماز اول وقت (انّ صلاة کانت علی المُؤمِنینَ کتاباً مَوقوتاً سوره نساء آیه 103)
4 - ترک وصیّت
5- ردّ مظالم
6 - زکات ندادن
مجدداً حضرت سجاد، امام زین العابدین (ع) میفرمایند گناهانى که عذاب و بدبختى را بدنبال دارد عبارتنداز:
1 - نافرمانى ستمگرانه از آگاهان
2 - سرکشى در مقابل مردم
3 - استهزاء دیگران
4 - مسخره کردن دیگران
باز در ادامه گناه شناسی حضرت سجاد، امام زین العابدین (ع) میفرمایند گناهانى که رزق و روزى را تغییر مى دهند عبارتنداز::
1 - اظهار ندارى نمودن
2 -نخواندن نماز عشاء و صبح
3 - سبک شمردن نعمت ها
4 - از خدا شکایت کردن
حتی حضرت در مورد گناهانى که پرده ها را مى درد انواع گناه را تجزیه فرموده اند میفرمایند گناهانى که پرده ها را مى درد عبارتند از:
1 - شراب خوارى
2 - قمار بازى
3 - مزاحهاى بیهوده
4 - گفتن عیب دیگران
5 - همنشینى با افراد شَکّاک
حضرت سجاد(ع) فرمود:والذّنوب الّتى تنزل البلاء؛ گناهانى که بلاء نازل مى کند عبارت است از:
1 - کمک نکردن به درماندگان
2 - ترک امر به معروف و نهى از منکر
حضرت میفرمایند گناهانى که دشمنان را قدرت مى بخشد عبارتند از:
1 - آشکارا ستم کردن
2 - کارهاى بد را علنى انجام دادن
3 - حلال شمردن حرام
4 - نافرمانى (از فرمان) نیکان و برگزیدگان
5 - ؛ اطاعت از اشرار
حضرت امام سجاد ، سیدّ ساجدین ، زین العابدین، على بن الحسین(ع) درباره گناهانى که عمر را کوتاه مى کند میفرمایند:
- 1 قطیعة الرّحم؛ قطع رابطه کردن با (خویشاوندان نسبى) عمر را کوتاه مى کند
- 2 والیمین الفاجرة؛ قسم ناحق و دروغ خوردن عمر را کوتاه مى کند
- 3 والاقوال الکاذبة؛ سخنان کذب و دروغگویى عمر را کوتاه مى کند
- 4 والزّنا؛ زنا و کار خلاف عِفّت انجام دادن عمر را کوتاه مى کند
- 5 و سدّ طریق المسلمین؛بستن راه مسلمانان وراه زنی عمر را کوتاه مى کند
- 6 وادعاء الامامة بغیر حقّ؛ ادعاى امامت نمودن بناحق عمر را کوتاه مى کند.
حضرت سجاد، امام زین العابدین (ع) میفرمایند گناهانى که امید را قطع مى کند عبارتند از:
1 - مأیوس شدن از رحمت خداوند
2 - ناامید شدن از رحمت الهى
3 - اطمینان کردن به غیر خداوند
4- دروغ پنداشتن وعده خداوند
حضرت سجاد، امام زین العابدین (ع) میفرمایند والذّنوب الّتى یظلم ؛ یعنی گناهانى که باعث تاریکی می شوند
1 - جادوگرى
2 - پیشگویى کاهنانه
3 - ایمان داشتن علم نجوم خبر دادن از آینده
4 - دروغ پنداشتن تقدیرات و قضا و قدر
5 - عاق پدر و مادر شدن و رنجاندن آندو
حضرت سجاد، امام زین العابدین (ع) میفرمایند گناهانى که باعث آبروریزی وپرده دری و کنار رفتن پرده ها مى شود عبارتند از :
1- الاستدانة بغیر نیّة الاداء؛ یعنی وام بگیرد و قصد اداى آن را نداشته باشد 2 اسراف نمودن؛ والاسراف فى 2- النفقة على الباطل؛ زیاده روى و اسراف در راه باطل.
3 - والبخل على الاهل و الولد و ذوى الارحام؛ یعنی بخل ورزى در پرداخت هزینه زندگى همسر و فرزندان و خویشان.
4 - و سوء الخلق؛ یعنی بد اخلاقى نمودن
5 - وقلّة الصّبر؛یعنی کم صبرى و بى صبرى
6 - و استعمال الضجر و الکسل؛یعنی تنبلى و کسالت را پیشه قرار دادن.
7 - و الاستهانة باهل الدّین ؛اهانت کردن و تحقیر نمودن به دینداران بخاطر دینشان).
حضرت سجاد، امام زین العابدین (ع) میفرمایند گناهانى که دعا را رد مى کنند عبارتند از:
1 - بد نیّتى
2 - بد باطن بودن
3 - نفاق
4 - یقین به اجابت نداشتن
5 - تأخیر نماز های واجب
6 - ترک صدقه
7 - بد زبانی
حضرت سجاد، امام زین العابدین (ع) میفرمایند گناهانى که مانع باریدن باران مى شود عبارتند از:
1 - جور الحکّام فى القضاء؛ یعنی جور و ستم حاکمان و قضات در قضاوت و داورى.
2 - شهادت ناحق و شهادة الزّور؛یعنی شهادت ناحق دادن.
3 - و کتمان الشهادة؛ یعنی کتمان نمودن شهادت حق
4 - و منع الزّکاة و القرض و الماعون؛ زکات و قرض به دیگران، وکمک به زلزله زدگان
5 - بى رحمى به نیازمندان و قساوة القلب على اهل الفقر و الفاقة
6 - و ظلم الیتیم و الارملة؛ستم بر یتیمان و بیوه زنان
7 - و انتهار السائل و ردّه باللیل؛یعنی ناامید کردن گدا از در خانه و ردّ او را دست خالى در شب
شرح کامل این نکته در یک مقاله 20 صفحه ای تحت عنوان : " چگونه می توان درب های جهنم را بست " درج گردیده است
[ نظرات / امتیازها ]

گناه باعث کم شدن روزی میشود وبرگشت از گناه ورفتن بسوی پروردگارموجب برکت روزی میشود. [ نظرات / امتیازها ]

قاعده کلی تبدیل نعمت به عذاب، آن است که انسان (به واسطه انجام گناه و یا فساد در اعتقادات) استعداد داشتن آن نعمت را از دست بدهد و دیگر قابلیت آن نعمت را نداشته باشد که طبق یک سنت الهی خود به خود نعمت داده شده به او به عذاب تبدیل می شود.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

گاهى جامعه‏اى داراى امنیت و آسایش و فراخى روزى است و قدرت و شکوهى دارد ولى ناگهان همه چیز درهم مى‏ریزد و آن نعمتها از آن جامعه سلب مى‏شود و جامعه دچار ناامنى و قحطى و جنگ و مصیبتهاى دیگر مى‏گردد، این تغییر نعمتها براى آن است که مردم آن حالت معنوى و اخلاقى را که داشتند و با ایمان به خدا و شکر نعمتهاى او زندگى مى‏کردند، از دست مى‏دهند و حال آنها دگرگون مى‏شود و به فسق و فساد و گناه روى مى‏آورند. در چنین حالتى است که خدا نیز نعمت خود را تغییر مى‏دهد و آن را تبدیل به نقمت مى‏کند. [ نظرات / امتیازها ]