1)
شاه آبادی (داور) : بخش نخست: فلسفه وجودی ماههای حرام.
فلسفه وجودی ماههای حرام از سوی خدا و به خاطر دست کشیدن از قتل و خون ریزی وجدال است، تا دامنه آرامش و امنیّت فراگیر شود و آدمیان در این مدّت با آسایش خاطر بتوانند در سایه عبادت و بندگی خدا سعادت خویش را تامین نمایند.انسانی که مدتی نسبتاً طولانی سختیها و گرفتاریهای جنگ را پشت سر گذاشته، با خاموش شدن صدای چکاچک شمشیرها در ماههای حرام فرصت پیدا میکند به گذشته خود بیندیشد. ای بسا ترک جنگ دراین مدت عاملی برای برقراری صلح و آرامش باشد؛ تایید آن در دین اسلام نشانه روح صلحطلبی است. ناگفته نماند که اگر دشمن بخواهد از این قانون اسلامی سوء استفاده کند و حریم ماههای حرام را بشکند، اجازه مقابله به مثل داده شده است.
بخش دوم: آغاز پیدایش حرمت ماههای حرام
کلمات برخی از مفسّران حاکی از این است که اعراب جاهلی حرمت این ماهها را رعایت کردهاند، به گونهای که اگر قاتل پدر خود را در این فاصله زمانی مشاهده میکردند، به او کاری نداشتند.امّا حرمت این چهار ماه از چه زمانی آغاز شده است، برخی گفتهاند: حرمت این ماهها از شریعت حضرت ابراهیم(ع) است.
از برخی روایات استفاده میشود سرآغاز حرمت ماههای حرام، آغاز آفرینش آسمانها و زمین است؛ در روایتی از امام باقر(ع) آمده است: "به احترام کعبه، خدا حرمت ماههای حرام را در کتاب خود، همان روزی که آسمان و زمین را آفرید، وضع کرد که سه ماه آن پشت سر هم و یک ماه آن جداگانه است". دراین باره قرآن میگوید: "تعداد ماهها نزد خداوند در کتاب (آفرینش) الهی از آن روز که آسمان و زمین را آفرید، دوازده ماه است که از آن چهار ماه، ماه حرام است".