نويسنده : محمد هادی حاذقی
کلید واژه : جامعه، اجتماع، فرد گرائی، سرمایه اجتماعی
یکی از موضوعات بنیادی در مسائل مربوط به مدیریت، عنوان جامعه شناسی است. در نظریات جهانی عمدتا دو نظریه جامعه شناسی از سایر نظریات بیشتر مطرح میباشند . نظریه لیبرال دمکرات یا همان فردگرائی افراطی و نظریه سوسیالیستی که همان جامعه گرائی افراطی است .اما اسلام دارای دیدگاه ویژه خود میباشد که هم نقاط مثبت هر دو نظریه را در بر میگیرد و هم نقاط ضعف آنها را تصحیح و هدایت می نماید و اساسا منطبق بر طبیعت مادیت و معنویت انسان تدوین گردیده است .
در قسمت اول این عنوان از مقاله ، ابعاد و گستره جامعه شناسی اسلام در قرآن را تبیین می نمائیم .
بدیهی است این موضوع دارای وسعت و گستردگی بسیاری است اما انعکاس آن از نقطه نظر و رویکرد مدیریت راهبردی تا حدودی در این نوشتار مورد توجه قرار گرفته است.
چنانکه قبلا به استحضار رسیده است این مقالات با تکیه بر تفسیر پر بار تسنیم حضرت آیت الله جوادی آملی ارجاعاتی (از پایاننامه) از گستره و ابعاد جامعه شناسی اسلام ارائه میگردد و در قسمتهای بعدی این مقاله دو بعد جامعه گرائی و فردگرائی و خانواده اسلام تالیف خواهد شد.
مفهوم سرمایه اجتماعی نیز از دیدگاه دین مبین اسلام که متکی بر انسجام اجتماعی ،اعتماد اجتماعی ، مشارکت اجتماعی است در قسمت های بعدی جمع بندی و ارائه میگردد .
نويسنده : محمد هادی حاذقی
کلید واژه : انسان، کرامت ، نقش، هدف، سیاست، ابتلا، سبیل ، صراط
چنانکه در مقالات قبل خدمت خوانندگان گرامی عرض شد این سلسله مقالات شامل شواهدی است از قرآن کریم که در پایاننامه مربوط به اینجانب از آنها استفاده گردیده است و اکنون تحت عناوین مربوط به فصول آن پایاننامه تدوین و ارائه میگردد.
در مرحله اول تحت عنوان موضوعات بنیادی به مباحث مفهوم شناسی و معرفت شناسی در قرآن با رویکرد مدیریت راهبردی پرداخته شد و اکنون به مبحث انسان شناسی می پردازیم.
عنصر انسان یکی از ارکان موضوعی و عناصر اساسی مدیریت راهبردی به شمار میرود که در بخش معرفت شناسی از دیدگاه درون نگر به آن پرداخته شد و زمینه های شناخت و تصمیم گیری انسان در آن تدوین گردید. اکنون در این مقوله در بخش انسان شناسی از دیدگاه برون نگر انسان شناختی، به مفاهیم بنیادی هدف گرائی و راه گزینی انسان می نگریم.( چنانچه دو عنصر اساسی هدف و سیاست که همان مقصد و انتخاب راه برای رسیدن به هدف است را در این نوع مدیریت تبیین می نمایند .)
در این مقاله پس از معرفی انسان و ابعاد و هویت قرآنی وی ، تبیین ارکان هدف و سیاست بعنوان عوامل و عناصر تاثیر گذار در انتخاب این دو عنصر از دیدگاه قرآن (عمدتا با عنایت به تفسیر تسنیم آیت الله جوادی آملی) صورت میگیرد .سپس در قالب نظام ارزشی نقش عوامل مختلف در صیرورت انسان ذکر می شود.
نويسنده : محمد هادی حاذقی
کلید واژه : عقل، وحی، حکمت، فطری،قلب،نفس،محبت،روح
یکی از موضوعاتی که بعنوان یک بحث بنیادی در مقوله مدیریت راهبردی لازم به بررسی است موضوع معرفت شناسی است زیرا که این موضوع در محوریت اصلی "تصمیم گیری" که از ارکان مبحث مدیریت و تدبیر و تدبر در مسائل کلان، بلند مدت ، عمده و تعیین کننده جامعه به شمار میرود نقش بسزائی دارد .
چنانکه قبلا به استحضار رسیده است این سلسله مقالات به دنبال مقالاتی که مستقیما از متن پایاننامه اینجانب تحت عنوان "الگوی مدیریت راهبردی مبتنی بر ارزشهای اسلامی " تقدیم گردیده است ، صرفا به منظور ذکر آیات و منابع قرآنی که در مباحث پایاننامه با همین عناوین به آنها تکیه شده و مورد ارجاع قرار گرفته است ایفاد میگردد که در قالب مقالات "ترویجی مروری" می باشند و لذا دارای نکات نوآورانه و تحلیلی از طرف نویسنده نیست و تنها به ذکر عین تفاسیر در مورد آیات میپردازد و فقط تالیفی از موضوعات زیر مجموعه ی موضوع اصلی را به همراه ارائه می نماید .
مفاهیم مختلفی که در این مقاله بدانها اشاره شده است شامل کلیه مفاهیمی است که در یک فرایند تصمیم گیری مطرح می باشد که الگوی آن قبلا در پایاننامه برای اولین بار توسط اینجانب ارائه گردیده است و اکنون استنادات قرآنی آنها به ترتیب از ساده به پیچیده تر آورده شده است .
در انتهای مقالات نیز نتیجه گیری مختصری بعنوان جمع بندی نکات مذکور و تبیین ارتباط موضوعات جزئی با مبحث اصلی تقدیم شده است .
نويسنده : سید حسین اخوان بهابادی
کلید واژه : نشوز_ناسازگاری_ضرب_وعظ_خوابگاه_خانواده_حکم_عدم تبعیت_تمکین_لذت جنسی_آمیزش_ارگاسم_مضاجع_تنبیه بدنی_ضغث
اگر نشوز زن را هر گونه سرکشی و عصیان در نظر بگیریم مرحله وعظ و دوری از خوابگاه و بحث ضرب یا زدن که این مسایل در آیه 34 سوره نساء مطرح می شود دایره ی وسیعی را در بر می گیرد اما اگر دایره نشوز زن کوچکتر باشد به طوری که محدود به عدم تبعیت از شوهر در خوابگاه باشد راهکار های مطرح شده به این مورد محدود خواهد شد و این حجم مخالفت با قرآن و اسلام پیرو بحث زدن مرد که مطرح شده و می‌شود هم راحتتر دفاع می شود.
امام صادق علیه السلام فرمودند: نشوز زن آن است که در فراش (همبستر شدن) از شوهر تبعیت نکند و مقصود از «اضربوهنّ»، زدن با چوب مسواک و شبیه آن است، زدنى که از روى رفق و دوستى باشد.
که این نوشتار هم قصد دارد به بحث نشوز از زاویه ی عدم تبعیت از شوهر در بستر بپردازد طبق قرآن مردان در مقابل این گونه زنان وظایفى دارند که بایدمرحله به مرحله اجرا گردد، در مـرحـلـه اول مى فرماید: «زنانى را که از طغیان وسرکشى آنها مى ترسید پند و اندرز دهید» از اندرزها می تواند گفتن احادیث پیامبر صلی الله علیه وآله و ائمه اطهار علیهم السلام یا ارجاع دادن همسر به آنها باشد تا اگر جهلی در این زمینه است برطرف شود تا بانوان توجّه کنند و زن، خودرا بر شوهر عرضه کند در مـرحـلـه دوم، قران مـى فـرماید: «در صورتى که اندرزهاى شما سودى نداد، دربستر از آنها دورى کنید» که شاید بتوان این گونه تشریح کرد که منظور از دوری از بستر، عدم ادای حق همبستری از طرف مرد است اما روش سومی که قرآن کریم مطرح می فرماید وقتی که نه اندرزها تاثیر کند و نه جدا شـدن در بـستر، و آن راهى جز شدت عمل باقى نماند تنبیه بدنى است«واضربوهن» که در این نوشتار، زدن را بیشتر جنبه تلنگر و بیداری در نظر می گیرد و در آخر به مقایسه این نوع زدن با نحوه‌ی زدن حضرت ایوب پرداخته می‌شود.
نويسنده : محمد هادی حاذقی
کلید واژه : معرفت، شناخت، تصمیم گیری، مدیریت، علم ،شناخت، تصور، تصدیق، فهم، درک، خیال، وهم، فکر،...
یکی از موضوعاتی که بعنوان یک بحث بنیادی در مقوله مدیریت راهبردی لازم به بررسی است موضوع معرفت شناسی است زیرا که این موضوع در محوریت اصلی "تصمیم گیری" که از ارکان مبحث مدیریت و تدبیر و تدبر در مسائل کلان، بلند مدت ، عمده و تعیین کننده جامعه به شمار میرود نقش بسزائی دارد .
چنانکه قبلا به استحضار رسیده است این سلسله مقالات به دنبال مقالاتی که مستقیما از متن پایاننامه اینجانب تحت عنوان "الگوی مدیریت راهبردی مبتنی بر ارزشهای اسلامی " تقدیم گردیده است ، صرفا به منظور ذکر آیات و منابع قرآنی که در مباحث پایاننامه با همین عناوین به آنها تکیه شده و مورد ارجاع قرار گرفته است ایفاد میگردد که در قالب مقالات "ترویجی مروری" می باشند و لذا دارای نکات نوآورانه و تحلیلی از طرف نویسنده نیست و تنها به ذکر عین تفاسیر در مورد آیات میپردازد و فقط تالیفی از موضوعات زیر مجموعه ی موضوع اصلی را به همراه ارائه می نماید .
مفاهیم مختلفی که در این مقاله بدانها اشاره شده است شامل کلیه مفاهیمی است که در یک فرایند تصمیم گیری مطرح می باشد که الگوی آن قبلا در پایاننامه برای اولین بار توسط اینجانب ارائه گردیده است و اکنون استنادات قرآنی آنها به ترتیب از ساده به پیچیده تر آورده شده است .
این عنوان از مقاله در دو قسمت تهیه شده است .
در انتهای مقالات نیز نتیجه گیری مختصری بعنوان جمع بندی نکات مذکور و تبیین ارتباط موضوعات جزئی با مبحث اصلی تقدیم شده است .
نويسنده : محمد هادی حاذقی
کلید واژه : : آفرینش/ خلق/ وجود/خدا/ حق/عدل/ نظم
یکی از موضوعات بنیادی که در رویکرد مدیریت راهبردی بایستی بدان پرداخت، بحت آفرینش موجودات ، خالق و پروردگار هستی و تدبر بر مبدا و مقصد وجود می باشد . چرا که این مقوله از یک طرف منشا قضاوتهای مختلف در مورد ابعاد مادی و معنوی انسان به عنوان نمونه کامل این موجودات می باشد و از طرفی متاسفانه عمدتا از طرف صاحبنظران در این نوع مدیریت مورد غفلت قرار گرفته است که ضرورت پرداختن به آن را تقویت می کند .
بعضا در مباحث مدیریت راهبردی ، تدبر و تصمیم گیری پرداختن به این سطح از کلام، با یک رویکرد ابتر توسط مادیگرایان ، از مقطع انسان شناسی آن هم تنها با گرایش مادی و ظاهری آن آغاز می شود ، در حالی که بررسی این مبحث مسلما نیاز به پرداختن به ریشه های بنیادین هدف و طریق سیر و صیروریت انسان را دارد .
در این سلسله از مقالات که به منظور تبیین نگرش قرآنی و ذکر و تدبر در آیات مربوط در این زمینه ، با توجه به ارجاعاتی که در پایاننامه اینجانب صورت گرفته است نگارش می گردد تلاش می شود موضوع هستی شناسی در قرآن از رویکرد الگوی مدیریت راهبردی مبتنی بر ارزشهای اسلامی در معرض و نظر گاه خوانندگان گرامی قرار گیرد.
لازم به ذکر است که مطالب زیر چون تنها به منظور تبیین ارجاعات پایاننامه نوشته می شود، عمدتا مستقیما از تفاسیر آیات مربوط به درختواره مفهومی آن متن انتخاب و آورده شده است .
نويسنده : محمد هادی حاذقی
کلید واژه : مفهوم- اسم- لفظ- کلمه- شیئ-آیه
کلمات و واژه‌ها در قرآن معنای دقیق و عمیقی دارد که صرفا ترجمه آن کلمه گنجایش بیان آن را ندارد ، برای نشان دادن بخشی از این موضوع، با انتخاب بعضی از واژه‌هایی که در پایان نامه اینجانب وجود دارد، و با هدف ذکر گستره قرآنی مقالات اقتباس شده از پایاننامه اینجانب که قبلا در قالب سلسله مقالات با عنوان مدیریت راهبردی مبتنی بر ارزشهای اسلامی ایفاد شده است سعی شده است جزئی از معنا شناسی قرآن به معرض خوانندگان گرامی برسد .
بدین معنی که آیاتی که در پایاننامه به آنها ارجاع شده و یا (مستقیم و غیر مستقیم) مورد استفاده قرار گرفته است در بخش مستقلی مورد تدبر ، مداقه و ذکر تفسیر مختصری از منابع تفسیری معتبر قرار گیرد .
در عین حال اذعان میدارد که بررسی این موضوع کلی آن هم در موردکتاب عظیم و اعظمی مانند قرآن مجید آنقدر بزرگ و پیچیده است که نه من بلکه اساتید اساتید اینجانب نیز قطره ای از اقیانوس بی نهایت این کتاب مقدس را بر نمی تابند (یا برنمی یابند)
بنابراین بنده فقط قصد دارم با یک نگرش محدود بخشی ناچیز از موضوع مورد بررسی (مفهوم شناسی) را به منصه مشاهده قرار دهم .
در آینده نیز در عناوین دیگری که از درختواره موضوعی و مفهومی پایاننامه اتخاذ شده است مقالاتی با هدف تدبر و مدافه در این آیات(آیات ارجاعی در پایاننامه) ارائه خواهد شد .
از ارسال نظرات گرامی خوانندگان کمال تشکر را دارم
نويسنده : سید حسین اخوان بهابادی
کلید واژه : شره سهو-شره- سهو -نشاط -غفلت-سکره تباعد-سکره -تباعد-دوری از خدا -مناجات -شعبانیه
در بعضی از شروح مناجات شعبانیه شره سهو، آزمندى غفلت یا نوعی خودفریبی و غرور در اثر غفلت و بی توجهی معنی شده است که به نظر رابطه ی بین ازمندی و غفلت یا غرور و غفلت باید بهتر روشن شود و همچنین وقتی از سُکْرَةِ التَّباعُد صحبت می شود باید رابطه ای هماهنگ بین این قسمت فراز با شِرَّةِ السَّهْوِ برقرار باشد که در بررسی فوق بیان شد که شره نوعی نشاط است مانند نشاط حاصل از مستی البته نه به این شدت و حدت و همچنین در مورد توصیف این نشاط حاصل از غفلت و نیز مستی حاصل از دوری از خداوند سخن به میان امد.
نويسنده : محمد هادی حاذقی
کلید واژه : حکمرانی، مبانی، اسلام، غرب
بسم الله الرحمن الرحیم
یکی از واژه هائی که در سالهای اخیر در جوامع علمی مطرح شده است مفهوم حکمرانی است متاسفانه این مفهوم نیز زمانی در بین صاحبنظران کشور قرار گرفته و مورد بحث می باشد که ابتدا در کشورهای غربی مطرح شده و سپس طی مراحل و مراتبی در بین دانشمندان داخلی شکل یافته است
متاسفانه را از این نظر عرض می کنم که این مفهوم نیز دارای سوابق بسیار عمیق و دقیق و قدیم در دین مبین اسلام می باشد و مانند بسیاری از موضوعات دیگر تا کنون از طرف دانشگاهیان محترم کمتر مورد توجه قرار گرفته است
اولین بخشی که در هر گفتار بایستی مورد مبادله و تعامل قرار گیرد تا مفاهیم ذهنی بیشتر به نزدیک شوند و مفهوم شناسی میسر گردد آشنائی با مفاهیم اساسی موضوع می باشد
هدف از این مقاله آشنائی با مفاهیم ابتدائی حکمرانی از دیدگاه اسلام است که با روش تحلیل محتوای سخنان علمای عظام به نتیجه گیری می انجامد
در این مقاله سعی می شود ضمن بیان خلاصه نظریات غربی اصول و مبانی این مفهوم در مکتب نجات بخش اسلام تبیین شود.
نويسنده : محمد هادی حاذقی
کلید واژه : ارزش، مدیریت راهبردی ، چالشها، سرمایه انسانی
این مقاله برگرفته از رساله دکتری نگارنده بعنوان ارزیابی نقش ارزشها در مدیریت راهبردی وارائه الگوی مبتنی بر ارزشهای اسلامی و با هدف شناخت و مقایسه نقش ارزشهای اسلامی در برطرف سازی مشکلات و چالشهای مربوط به سرمایه انسانی در مدیریت راهبردی تهیه گردیده است
امروزه مشاهده می گردد که مدیریتهای کلان راهبردی در سطح جهان عمدتا دچار چالشهای عظیمی می باشند که کم و بیش توسط خود صاحبنظران غربی مورد بررسی واذعان قرار گرفته است در یک جمع بندی از این اظهار نظرها، پایه های این چالشها را می توان در عرصه سرمایه های انسانی و در سه مفهوم انسجام ، اعتماد و مشارکت خلاصه کرد بنابراین بررسی نقش ارزشهای اسلامی بعنوان یک برطرف ساز و تعدیل کننده این چالشها از الزامات موفقیت در این نوع مدیریت به شمار می رود. با توجه به ماهیت موضوع مورد نظر , روش انجام تحقیق موردی زمینه ای ، و با رویکرد تفسیری بصورت پیمایشی و آمیخته ، و شامل متغیرها و داده های کیفی و کمی است.در قالب این روش چالشهای مدیریت راهبردی با ویژگیهای ارزشها در دو مکتب اسلامی و غربی محک زده می شوند تا در نتیجه کارآمدی ارزشهای والای اسلامی در برطرف سازی این چالشها در عرصه سرمایه انسانی اثبات گردد .