إنّا أعطینـک الکوثر
بر حروف اصلى «کوثر» (کاف، ثاء و راء)، حرف «واو» اضافه شد تا بر افزون بودن وصف کثرت دلالت کند; این کلمه نام نهرى در بهشت نیز مى باشد (مقاییس اللغة). به مردى که سرور و داراى خیر فراوان باشد «کوثر» گفته مى شود (صحاح) و در معناى آن، عدد فراوان نیز گفته شده است. (مصباح)
2 - برخوردارى از نسلى گسترده، بشارت خداوند به پیامبر(ص)
إنّا أعطینـک الکوثر
براساس شأن نزول این سوره، سخن از عطاى کوثر به پیامبر(ص)، در پاسخ کسى است که آن حضرت را از تداوم نسل محروم دانسته بود. بنابراین جمله «إنّا أعطیناک الکوثر»، بشارتى است که لفظ ماضى در آن، بر تحقق حتمى کوثر در آینده و عطاى نسلى فراوان به پیامبر(ص) دلالت دارد.
3 - گسترش نسل پیامبر(ص)، از خبرهاى غیبى قرآن
إنّا أعطینـک الکوثر
4 - خداوند، بشارت دهنده پیامبر(ص) به کوثر بودن فاطمه(س) و فراوانى نسل آن حضرت از طریق او
إنّا أعطینـک الکوثر
تاریخ قطعى زندگانى پیامبر(ص) ـ که از او پسرى نماند ـ گواه بر آن است که تنها مصداق کوثر، فاطمه(س) است.
5 - حضرت فاطمه(س)، خیر فراوان و عطاى خداوند به پیامبر(ص)
إنّا أعطینـک الکوثر
هر چند در شأن نزول ها و روایات سخنى از تطبیق «کوثر» بر «فاطمه»(س)، به میان نیامده است; ولى از آخرین آیه استفاده مى شود که نتیجه عطاى «کوثر»، «ابتر» (نسل بریده) نماندن پیامبر(ص) است. بنابراین فاطمه(س) که نسل پیامبر(ص) از او است، مصداق «کوثر» خواهد بود.
6 - خداوند، حامى پیامبر(ص) در برابر زخم زبان دشمنان
إنّا أعطینـک الکوثر
آن گونه که از ذیل این سوره استفاده مى شود، عطاى کوثر به پیامبر(ص) کارى است که خداوند در برابر طعنه ها و سخنان نیشدار دشمن انجام داد.
7 - پیامبر(ص)، خواهان تداوم نسل خویش و در آرزوى داشتن ذریّه بود.
إنّا أعطینـک الکوثر
لحن بشارت آمیز آیه شریفه، بیانگر اشتیاق پیامبر(ص) به داشتن فرزند است.
8 - «قال انس: بینا رسول اللّه(ص) ذات یوم بین أظهرنا ... فقرأ سورة الکوثر ثمّ قال أتدرون ما الکوثر قلنا اللّه و رسوله أعلم قال فإنّه نهر وعدنیه علیه ربّى خیراً کثیراً;(1)
انس گوید: روزى رسول خدا(ص) بین ما بود، پس سوره کوثر را قرائت کرد. آن گاه فرمود: آیا مى دانید کوثر چیست؟ گفتیم: خدا و رسول او داناتراند. فرمود: آن نهرى است که پروردگارم به من خیر کثیرى را بر آن وعده داده است».
9 - «فى مجمع البیان [فى قوله] «إنّا أعطیناک الکوثر» قیل هو الشفاعة ... رووه عن الصادق(ع);(2)
درباره «...الکوثر» در مجمع البیان آمده است: گفته شده کوثر شفاعت است و این معنا را از امام صادق(ع) روایت کرده اند».
[ نظرات / امتیازها ]
نعمت هاى گران و پاینده خدا به پیامبر
در سوره پیش قرآن شریف خصلت هاى نکوهیده انکارگران رسالت پیامبر و موضوع معاد و جهان پس از مرگ را بر شمرد، و آنان را مورد نکوهش قرار داد، اینک در این سوره هم چنان روى سخن را به پیامبر گرامى نموده، و ضمن اشاره به نعمت هاى گران خدا به آن حضرت او را به نماز و نیایش و سپاس و قربانى فرمان مى دهد.
نخست مى فرماید:
إِنَّا أَعْطَیْناکَ الْکَوْثَرَ
هان اى پیامبر! ما به تو خیر فروان دادیم.
آنچه آمد ترجمه اى از آیه است، و در تفسیر آن دیدگاه ها متفاوت است:
1 - به باور پاره اى از جمله «ابن عمر» و «عایشه» به نهرى در بهشت اشاره دارد.
«ابن عباس» آورده است که: پس از فرود این آیات، پیامبر بر فراز منبر نشست و آنهارا بر مردم خواند. هنگامى که فرود آمد از آن حضرت پرسیدند آن چه به شما ارزانى شده است، چیست؟
فرمود: منظور نهرى است در بهشت پرطروات و زیبا که از شیر، سفیدتر و شفاف تر، از بلور صاف تر و ماندگارتر و در دو سوى آن قبه هایى از درّ و یا قوت است. بر کنار آن، پرندگان سبز رنگ و زیبایى است که گردن هایشان بسان گردن کبک است.
یاران گفتند: آن پرندگان زیبا چقدر تماشایى هستند!
فرمود: از آن ها زیباتر و تماشایى تر آن است که هر کس از گوشت آن ها بخورد و از آب کوثر بنوشد، رستگار مى گردد و به رضوان خدا مى رسد.
از امام صادق آورده اند که فرمود: «کوثر» نهرى است در بهشت که خدا آن را در برابر مرگ فرزند گرامى پیامبر به او ارزانى داشت.
به باور پاره اى منظور حوض ویژه پیامبر است که در روز رستاخیز مردم بسیارى بر آن وارد مى گردند.
«انس» آورده است که روزى پیامبر گرامى سر بر بالش نهاد و پس از خوابى سبک، خندان و شادمان برخاست.
دلیل شادمانى او را پرسیدیم، که فرمود: هم اینک سوره اى بر من فرود آمد، و آن گاه به تلاوت سوره «کوثر» پرداخت و فرمود: آیا مى دانید «کوثر» چیست؟
گفتیم: خدا و پیامبرش داناترند.
فرمود: نهرى است در بهشت که داراى خیر فراوان است، و خدا آن را به من وعده فرموده است. آن نهر زیبا «حوض» من است و روز رستاخیز امت من در ساحل آن بر من وارد مى شوند و ظرف هاى آن براى بهره ورى نیکان و پاکان به شمار ستارگان آسمان هاست.
امّا در همان حال گروه هایى از امت من با حالتى پریشان بر آتش دوزخ سرنگون مى گردند، و من رو به بارگاه خدا، مى گویم: پروردگارا، اینان از امت من بودند. پیام مى رسد که: تو نمى دانى که اینان پس از رحلت تو چه کردند!
این روایت را «مسلم» در صحیح خود آورده است.
2 - از دیدگاه گروهى از جمله «ابن عباس»، «مجاهد»، «سعید بن جبیر» واژه «کوثر» به معنى «خیر فروان» آمده است.
3 - پاره اى آن را به رسالت پیامبر و کتاب پرشکوه او، قرآن تفسیر کرده اند.
4 - از دیدگاه «حسن» منظور قرآن شریف است.
5 - و از نظر برخى به معنى اصحاب و یاران بسیار است، که خدا در عصرها و نسل ها به آن حضرت ارزانى داشته است.
6 - از دیدگاه گروهى منظور نسل ماندگار و فرزندان پرشمار است، که خدا از فرزند ارجمندش فاطمه(ع) به او ارزانى داشت، و شمار آنان به گونه اى است که نمى توان آن ها را بر شمرد و تا روز رستاخیز نیز هم چنان ادامه دارد.
7 - و از امام صادق آوره اند که منظور مقام پرفراز شفاعت است.
به باور ما از آن جایى که واژه «کوثر» مى تواند همه این مفاهیم و تفسیرها را در خود جاى دهد، و آنچه آمد هر کدام مصداقى از مصادیق «خیر فراوان» است، باید گفت منظور همه این ها و بسا فراتر از این هاست، چرا که خدا به آن حضرت در این جهان خیر بسیارى ارزانى داشت و وعده فرمود که در جهان دیگر هم مواهب بسیارى به او بدهد. بنابر این تفسیر آیه این است که: ما به تو خیر فروان دنیا و آخرت را ارزانى داشتیم.
[ نظرات / امتیازها ]