توضیح : به این ترتیب روشن می شود که سخن مفسرینی که در تفسیر این آیه یعنی جمله (الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَنْزَلَ ...) گفته‏ اند: «یعنی «بگویید الحمد للَّه الذی نزل»؛ صحیح نمی ‌باشد». [ بستن توضیحات ]

توضیح : پس بنا به گفته وی دیگر اشکالی به آیه شریفه «لا تَری فیها عِوَجاً وَ لا أَمْتاً» (طه/107) وارد نمی شود- دقت بفرمائید. اینکه کلمه‌ (عوج) نکره است و در سیاق نفی قرار گرفته است، خود افاده عمومیت می کند، پس قرآن کریم در تمامی احوال و از همه جهات مستقیم و بدون اعوجاج است و در لفظش فصیح و در معنایش بلیغ و در هدایت ‌نمودنش موفق و حتی در حجت‏ ها و براهنش قاطع و در امر و نهی هایش خیرخواه و در قصص و اخبارش صادق و بدون اغراق و در قضاوتش فاصل میان حق و باطل است و همچنین از دستبرد شیطان ‌ها محفوظ و از اختلاف در مضامینش به دور است. نه در عصر نزولش دستخوش باطل شده است و نه در بعد از آن. [ بستن توضیحات ]

توضیح : 1- روح‌المعانی (ج 15، ص 200) گفته‏ است: «جمله (وَ لَمْ یَجْعَلْ لَهُ عِوَجاً) عطف است بر صله و کلمه (قیما) حال از ضمیر در (له) است و معنایش این است: و حمد آن خداوند را که برای کتاب درحالیکه قیم است اعوجاج قرار نداده است» و یا کشاف (ج 2، ص 702) گفته است: «که (قیما) منصوب به مقدری است و معنایش این است: «و حمد آن خداوند را که برای کتاب اعوجاج قرار نداده و آن را قیم قرارداده است»». لازمه این دو وجه این است که عنایت میان اصل نزول و قیم ‌بودن و بی اعوجاج‌ بودن کتاب تقسیم‌ شود و بر شما خواننده عزیز روشن‌ شد که این خلاف عنایتی است که مستفاد از سیاق است.
2- روح المعانی (ج 15، ص 201) گفته است: «در آیه شریفه تقدیم و تاخیر به ‌کار رفته است و تقدیر آن (نزل الکتاب قیما و لم یجعل له عوجا) است». این بدترین نظریه ‏ای است که درباره آیه ابراز شده است. وجه ردّ نظریه فوق این است که نفی اعوجاج در قرآن، مقدم بر اثبات قیمومیت است. زیرا عدم اعوجاج کمالی است که قرآن فی نفسه دارد و قیمومیت کمالی است که قرآن به دیگران می دهد و معلوم است کمال بر تکمیل تقدم ‌دارد. [ بستن توضیحات ]

توضیح : همچنانکه خداوند تعالی درباره قرآن می فرماید: «یَهْدی إِلَی الْحَقِّ وَ إِلی طَریقٍ مُسْتَقیمٍ» (احقاف/30)، دین صحیح اسلام هم همین است، چنانچه خداوند سبحان در مواضعی از کتابش دین خود را به قیم ‌بودن توصیف ‌کرده است، از آن جمله فرموده است: «فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ الْقَیِّمِ» (روم/43). روح المعانی (ج 15، ص 201) گفته است: «مقصود از قیم، مستقیم است یعنی معتدل که نه افراط در آن باشد و نه تفریط». مجمع‌البیان (ج 6، ص 449) گفته است: «قیم، به معنای مدبر سایر کتاب ‌های آسمانی است یعنی سایر کتاب‌ ها را تصدیق و حفظ نموده است و شرایعش را نسخ می کند. و اینکه به دنبال کلمه قیم فرموده است: «لِیُنْذِرَ بَأْساً شَدِیداً مِنْ لَدُنْهُ وَ یُبَشِّرَ الْمُؤْمِنِینَ ...» مؤید معنایی است که ما ذکر کردیم. [ بستن توضیحات ]

توضیح : بعضی از مفسرین گفته‏اند: «قیمومت، اول وصف کتاب است و سپس وصف دین». (به عبارت دیگر ما گفتیم کتاب به خاطر اینکه متضمن دین قیم است خودش هم قیم‌شده است ولی بعضی گفته‏اند: کتاب قیم است و دین به خاطر قیم‌بودن کتاب، قیم شده است) و درباره‏اش گفته شده است: «وَ ذلِکَ دینُ الْقَیِّمَةِ» (بیّنه/5) که ظاهر معنایش دین کتاب‏ های قیم است. این قسم تفسیر نوعی مجاز گویی است. [ بستن توضیحات ]

توضیح : تفسیر فخر رازی (ج 21، ص 76) آیه را به این شکل معنا کرده است: این کتاب را فرستاد تا کافران را از عذابی شدید که از ناحیه خداوند صادر می شود، انذار نماید. [ بستن توضیحات ]

توضیح : انذار را در خصوص کسانی که گفتند خداوند برای خود فرزند گرفته است، تکرار کرد تا مزید اهتمام را در خصوص ایشان افاده‌ نماید. [ بستن توضیحات ]

توضیح : 1- البته این را هم نباید از نظر دور داشت که بعضی از کسانی که قائل به فرزند دار بودن خداوند بودند، منظورشان فرزند حقیقی نبوده است، بلکه به عنوان احترام و تشریف و برای اینکه قرب به خداوند و خصوصیت آن شخص مورد علاقه ‏شان را برسانند اطلاق پسر خداوند بر او می کرده اند، مانند یهود که -به طوری که قرآن از ایشان حکایت کرده است- عزیر را پسر خداوند می دانسته‏ اند، و یا می گفتند: «نَحْنُ أَبْناءُ اللَّهِ وَ أَحِبَّاؤُهُ- ما پسران و دوستان خداوندیم» و همچنین در کلمات بعضی از قدمای ایشان آمده است که بر بعضی از مخلوقات اولیه اطلاق پسر خداوند می کرده اند، به این عنوان که این ها اولین خلق خداوند هستند که خداوندشان آفریده و صادر کرده است، همانطور که پسر از پدر صدور می یابد و بر آن موجوداتی که واسطه این صدور بودند اطلاق همسر و زوج می کرده اند و این دو اطلاق هر چند که شامل آنچه که اطلاق اول می شده است، نمی شود چون این اطلاق از باب مجاز و به عنوان احترام بوده است، ولیکن هر دو از نظر شرع ممنوع است.
2- نه صحیح است گفته شود فلان موجود فرزند واقعی خداوند است آن طور که ما فرزندان پدران خود هستیم، و نه صحیح است بگوئیم فلان موجود آن قدر دارای شرافت است که اگر ممکن بود خداوند فرزند دار شود جز این موجود کسی فرزند او نمی بود، و ملاک ممنوعیت این دو اطلاق همین بس که هر دو باعث می شود عامه مردم گمراه گشته و رفته رفته از مجاز، حقیقت را بفهمند و به شقاوت دائمی و هلاکت جاودانه گرفتار گردند. [ بستن توضیحات ]

توضیح : این روایت را تفسیر عیاشی (ج 2، ص 321) از برقی و او بدون ذکر سند از ابی بصیر روایت کرده است.

علامه طباطبایی: این روایت را ابن‌ شهر آشوب «مناقب ابن شهر آشوب» هم از امام باقر (علیه السلام) و هم از امام صادق (علیه السلام) نقل ‌کرده است. [ بستن توضیحات ]

توضیح : 3) عَوَج» براى انسان‏ها و «عِوَج» براى غیر انسان‏هاست. تفسیر تبیان.
4) فرقان، 1.
5) نجم، 10.
6) حدید، 9.
7) زمر، 36. [ بستن توضیحات ]

توضیح : خلاصه مطالب این سوره داستان اصحاب کهف و بیان آنکه مال و فرزند از جمله متاع دنیا است و شرح حال موسی با خضر و مصاحبت آنها با یکدیگر و قصه اسکندر و رفتن او به ظلمات. [ بستن توضیحات ]