«حجر»- به کسر حاء- به معناى منع است. [ نظرات / امتیازها ]

«حجر»- به کسر حاء- به معناى منع است و جمله «لا یَطْعَمُها إِلَّا مَنْ نَشاءُ» همین معنا را تفسیر مى‏کند، یعنى: این چارپایان و این زراعت‏ها حرام است مگر تنها بر کسى که ما بخواهیم و او را اذن بدهیم. چون بطورى که از روایات استفاده مى‏شود مشرکین چارپایان و زراعت معینى را پیشکش خدایان خود کرده آن گاه مى‏گفتند خوردن اینها بر کسى حلال نیست مگر تنها بر خدام بتکده آن هم به شرطى که مرد باشند نه زن. [ نظرات / امتیازها ]

مشرکین مى‏گفتند: «سوار شدن بر این چارپایان سوارى حرام است» و یا این است که مشرکین چارپایانى دارند که سوار شدن آنها حرام است.
این «انعام» همان «سائبه»، «بحیره» و «حام» هستند که خداى تعالى در آیه «ما جَعَلَ اللَّهُ مِنْ بَحِیرَةٍ وَ لا سائِبَةٍ وَ لا وَصِیلَةٍ وَ لا حامٍ ...»(المائده/103) آن را نفى نموده، و یا بعضى از آن چهار قسم است- بنا بر خلافى که در سوره مائده گذشت.
و جمله «وَ أَنْعامٌ لا یَذْکُرُونَ اسْمَ اللَّهِ عَلَیْهَا» یعنى چارپایانى را هم در موقع ذبح به اسم بت‏ها سر مى‏بریدند و نام خدا را نمى‏بردند. بعضى گفته‏اند: مراد آن چارپایانى است که در سفر حج بر آنها سوار نمى‏شدند. بعضى دیگر گفته‏اند: آن چارپایانى است که در هیچ شانى از شؤون آنها خدا را ذکر نمى‏کردند، و بهر حال معناى آیه روشن است. [ نظرات / امتیازها ]

معصوم(علیه‌السلام) در ذیل جمله «وَ قالُوا هذِهِ أَنْعامٌ وَ حَرْثٌ حِجْرٌ» فرمود: «حجر» به معناى تحریم شده است.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

و به زعم خودشان گفتند اینها دامها و کشتزار[هاى] ممنوع است که جز کسى که ما بخواهیم نباید از آن بخورد و دامهایى است که [سوار شدن بر] پشت آنها حرام شده است و دامهایى [داشتند] که [هنگام ذبح] نام خدا را بر آن[ها] نمى‏بردند به صرف افترا بر [خدا] به زودى [خدا] آنان را به خاطر آنچه افترا مى‏بستند جزا مى‏دهد﴿ 138﴾

نکات :

1- نباید به خدا دروغ بست.

2- نباید در حدود الهی ، بر خدا پیشی گرفت.

3- اجتناب از مسئله ی پارتی بازی

4- یاد نام خدا در حین ذبح [ نظرات / امتیازها ]

«حِجْر» به معناى منع است و «تحجیر» یعنى منطقه‏اى را سنگ‏چین کردن و مانع شدن از ورود دیگران براى تصاحب آن. «حِجر اسماعیل» نیز جایى است که با دیوار سنگى جدا شده است. عقل را هم «حِجر» گویند، چون انسان را از زشتى‏ها باز مى‏دارد. «هل فى ذلک قسم لِذى حِجر» [487]
در دو آیه‏ى قبل، عقائد خرافى مشرکان درباره‏ى سهم خدا و بت‏ها از کشاورزى و چهارپایان مطرح بود. در این آیه چگونگى مصرف سهم بت‏ها بیان شده که احدى حقّ استفاده ندارد، مگر خادمین بت‏ها و بتکده‏ها.
با توجّه به این آیه، مشرکان چهار انحراف داشتند: 1- ممنوع شمردن بعضى از چهارپایان. 2- ممنوع شمردن بعضى از محصولات کشاورزى. 3- ممنوع کردن سوارى برخى از چهارپایان. 4- نبردن نام خدا به هنگام ذبح حیوانات.
قرآن، هدف آفرینش چهار پایان را سوار شدن بر آنها و مصرف از گوشت آنها مى‏داند: «جعل لکم الانعام لترکبوا منها و منها تأکلون» [488] و تحریم بهره‏بردارى از چهارپایان را، از بدعت‏هاى جاهلى مى‏شمرد که در آیه 103 سوره‏ى مائده نیز بیان شده است.
اسلام، آیین جامعى است که حتّى انحراف در بهره‏گیرى از حیوانات را هم تحمّل نمى‏کند. وقتى قرآن، از بى‏مصرف ماندن حیوان وتحریم سوارشدن بر آن نکوهش مى‏کند، به طریق اولى از بى‏مصرف ماندن انسان‏ها، منابع، سرمایه‏ها واستعدادها بیشتر نکوهش مى‏کند.

--------------------------------------------------------------------------------
487) فجر، 5.
488) غافر، 79.
[ نظرات / امتیازها ]

1 قرآن کریم در این آیه نیز برخى از افکار و عقاید و اعمال خرافى عصر جاهلیت عرب را به تصویر مى کشد و فرهنگ زمانه ى مشرکان صدر اسلام را معرفى و با آن مبارزه مى کند تا اصلاح شود

2 مشرکان گوشت برخى حیوانات و برخى محصولات کشاورزى را بر خود و دیگران حرام کرده بودند؛ چون آنها را سهم بت ها قرار داده بودند و فقط خادمان بت ها و بت خانه ها حقّ استفاده از سهم بت ها را داشتند در آیه ى 136 سوره ى انعام نیز به این سهم اشاره شد

3 مقصود از حیواناتى که سوار شدن بر آنان حرام بود ظاهراً همان حیواناتى است که با عنوان «سائبة و حام» در آیه ى 103 مائده از آنها نام برده شد؛ یعنى حیواناتى که به خاطر تولید فرزندان زیاد، مورد حمایت قرار مى گرفتند و آزاد مى شدند و کسى حق سوار شدن بر آنها را نداشت

4 ممکن است مقصود از حیواناتى که نام خدا بر آنان برده نمى شد، همان حیواناتى باشد که در هنگام سر بریدن، نام بت ها بر آنها برده مى شد و یا حیواناتى که سوار شدن بر آنها را براى حج ممنوع کرده بودند در هر دو صورت این حکم خرافى و بدون دلیل بود [ نظرات / امتیازها ]