همانا شماره ماهها نزد خدا در کتاب [تکوین ]اِلهى از روزى که خدا آسمان ها و زمین را آفرید دوازده ماه بود. از جمله آنها چهار ماه حرام است. این است آن آیین استوار; پس در مورد آنها [با انجام کارهاى ممنوع ]به خود ستم نکنید. و با همه مشرکان [متجاوز ]بجنگید چنانکه آنان با همه شما مى جنگند، و بدانید که خدا با تقوا پیشگان است.

روزى که در آتش جهنّم به آنها حرارت مى دهند [تا سرخ شود ]آنگاه پیشانى و پهلو و پشتشان را به وسیله آنها داغ مى کنند [و مى گویند: ]این است آنچه براى خودتان اندوخته بودید، اکنون بچشید آنچه را مى اندوختید.

اى کسانى که ایمان آورده اید! همانا بسیارى از خاخام ها و راهبان اموال مردم را به ناحق مى خورند و [دیگران را ]از راه خدا باز مى دارند. و کسانى را که زر و سیم مى اندوزند و آنها را در راه خدا انفاق نمى کنند، به عذابى دردآور بشارت ده.

داستان حضرت هود علیه السلام و قوم عاد که در این سوره آمده، تفصیل آن در دو سوره‏ى شعرا و هود آمده است.
قوم عاد در سرزمین یمن و منطقه‏ى احقاف در جنوب عربستان زندگى مى‏کردند و از نظر قدرت جسمى و امکانات دامدارى و کشاورزى، بسیار نیرومند بودند، امّا به بت‏پرستى و مفاسد اخلاقى گرفتار شدند. حضرت هود از خویشان آنان بود که به نبوّت مبعوث شد و همچون حضرت نوح، آنان را به توحید دعوت کرد.




پیام ها

1- سرلوحه‏ى برنامه‏ى انبیا، دعوت به توحید و پرهیز از انواع شرک و بت‏پرستى است. «اُعبدوا اللّه ما لکم من اله غیره»
2- پیامبران، مردمى‏ترین و دلسوزترین رهبران بشر بوده‏اند. «أخاهم» آرى، مربّى و مبلّغ باید نسبت به مردم، همچون برادر باشد و به آنان عشق بورزد.
3- ایمان به خداوند یکتا باید عامل هشیارى، اطاعت، تقوا و پرهیز از تکذیب دین باشد. «أفلا تتّقون»

«عَمین» جمع «عَمى»، به کسى گفته مى‏شود که چشم بصیرت و دید باطنى او از کار افتاده باشد، ولى «أعمى»، هم به کسى که باطن او کور باشد گفته مى‏شود و هم به کسى که چشم ظاهرش نابینا باشد. [154]
امام رضا علیه السلام در پاسخ این سؤال که چرا خداوند تمام جهانیان را در زمان حضرت نوح غرق کرد و حال آنکه در میان آنان اطفال و افراد بى‏گناه نیز بودند، فرمودند: طفلى در میان آنان نبود، زیرا مدّت چهل سال آنان عقیم ونازا شده بودند و بى‏گناهان نیز چون به کار دیگران راضى بودند و رضایت به کار دیگران مانند انجام همان کار است. [155]

--------------------------------------------------------------------------------
154) تفاسیر المیزان و نمونه‏
155) تفسیر اثنى عشرى‏



پیام ها

1- ایمان، سبب نجات وتکذیب، وسیله و زمینه‏ى هلاکت است.«أنجینا... أغرقنا»
2- حوادث و عوامل طبیعى و تحوّلات تاریخى، به دست خداوند است و بر اساس افکار و اعمال و اخلاق مردم صورت مى‏گیرد. «أنجینا... أغرقنا الّذین کذّبوا بآیاتنا»
3- کوردلى، عامل اصلى تکذیب دعوت انبیاست. «عمین» بنابراین ایمان و پیروى از انبیا، نشانه‏ى بصیرت است.

1- گاهى حجاب معاصرت و هم‏دوره بودن، مانع پذیرش حقّ و منطق صحیح اوست. «أو عجبتم» قوم نوح مى‏گفتند: چرا او پیامبر باشد و به او وحى برسد و به ما نرسد؟ او که همانند ماست و با ما تفاوتى ندارد!
2- هدف از وحى، تربیت بشر است. «جائکم ذکر من ربّکم»
3- معارف الهى را باید همواره به خاطر داشت. «ذکر من ربّکم»
4- پیامبران، برخاسته از مردم و در مردمند. «رجل منکم»
5 - فلسفه‏ى بعثت ونبوّت و مراحل آن را مى‏توان چنین بیان کرد:
الف: هشدار و توجّه دادن. «لینذرکم»
ب: ایجاد مصونیّت و تقوا. «لتتّقوا»
ج: دریافت الطاف و رحمت الهى. «لعلّکم ترحمون»
6- تقوا، زمینه‏ساز نزول رحمت الهى است. «لتتّقوا و لعلّکم ترحمون»