از آیه: تا آیه:
انتخاب سوره :
بازديد کننده گرامی چنانچه تمایل دارید، شما هم می توانید نکته ای در سايت ثبت کنید، تا با نام خودتان ثبت و در سايت نمایش داده شود.
  شروع کارها با نام خدا
1) انسان باید کارهایش را با نام خدا آغاز کند تا باطل و هالک و ناقص و ناتمام نماند، چون به نام خدایی آغاز شده است که هلاکت و بطلان در او راه ندارد.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج1، ص: 24 و 25 قالب : تفسیری موضوع اصلی : اسم‌های خداوند گوینده : علامه طباطبایی
  شروع کار با نام خدا ادب عبودیت است
1) خدای تعالی کلام خود را به نام خود که عزیزترین نام است آغاز کرده است، تا آن چه که در کلامش هست مارک او را داشته باشد و با نام او مرتبط باشد و نیز ادبی باشد تا بندگان خود را به آن ادب مؤدب کند و بیاموزد تا در اعمال و افعال و گفتارهایشان این ادب را رعایت نمایند، آن را با نام وی آغاز کنند و مارک وی را به آن بزنند تا اعمالشان خدایی شود و صفات اعمال خدا را داشته باشد و مقصود اصلى از آن اعمال، خدا و رضاى او باشد و در نتیجه باطل و هالک و ناقص و ناتمام نماند، چون به نام خدایى آغاز شده است که هلاکت و بطلان در او راه ندارد.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج1، ص: 25 قالب : تفسیری موضوع اصلی : اسم‌های خداوند گوینده : علامه طباطبایی
  آمدن آیه «بسم الله» در ابتدای هر سوره
1) آیه «بسم الله» که در ابتدای هر سوره تکرار شده است، راجع به آن غرض واحدی است که در خصوص آن سوره تعقیب می‌شود.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج1، ص: 26 , 27 قالب : تفسیری موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : علامه طباطبایی
  متعلق با در «بسم الله»
1) متعلق با در «بسم الله»، فعل ابتداء می‌باشد و معنایش این است که خدایا من خواندن سوره و یا قرآن را با نام تو آغاز مى‌‏کنم.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج‏1، ص: 27 قالب : قواعد عربی موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : علامه طباطبایی
  معنای آیه «بسم الله» در سوره حمد
1) «بسم الله» در سوره حمد راجع به غرض اصلی این سوره است و آن حمد خداست. پس کلامی است که خدا به نیابت از طرف بندگان خود گفته است، تا ادب در مقام اظهار عبودیت را به بندگان خود بیاموزد.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج1، ص: 27 قالب : تفسیری موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : علامه طباطبایی
  معنای کلمه «اسم»
1) مراد از «اسم» ذاتی است که وصفی از اوصافش مورد نظر می‌‌باشد که در این مورد، کلمه «اسم» دیگر از مقوله الفاظ نیست، بلکه از اعیان خارجی است، چون چنین اسمی همان مسمای کلمه «اسم» به معنای قبلی است.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج1، ص: 27 قالب : لغوی موضوع اصلی : بدون موضوع گوینده : علامه طباطبایی
  معنای کلمه «الله»
1) از آنجایى که وجود خداى سبحان که اله تمامى موجودات است، خودش خلق را به سوى صفاتش هدایت مى ‏کند و مى‌‏فهماند که به چه اوصاف کمالى متصف است، لذا مى‌‏توان گفت که کلمه اللَّه به طور التزام دلالت بر همه صفات کمالى او دارد و صحیح است بگوئیم لفظ جلاله اللَّه اسم است براى ذات واجب الوجودى که دارنده تمامى صفات کمال است وگرنه اگر از این تحلیل بگذریم خود کلمه اللَّه پیش از اینکه نام خداى تعالى است بر هیچ چیز دیگرى دلالت ندارد و غیر از عنایتى که در ماده (ا ل ه) است، هیچ عنایت دیگرى در آن به کار نرفته است.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج1، ص: 28 و 29 قالب : تفسیری موضوع اصلی : اسم‌های خداوند گوینده : علامه طباطبایی
  معنای کلمه «رحمان» و «رحیم»
1) دو وصف رحمان و رحیم، دو صفت ‌هستند که از ماده رحمت اشتقاق یافته‌‏اند و در چهار جهت متفاوتند: 1- کلمه (رحمان) صیغه مبالغه است و بر کثرت و بسیاری رحمت دلالت می‏کند و کلمه (رحیم) صفت مشبهه می باشد و ثبات و بقا و دوام را می ‌رساند که در آخرت محقق می‌‌گردد. 2- رحمت صفتی است انفعالی و تأثر خاصی است درونی (رحمت در خدای تعالی به معنای تأثر قلبی نیست، بلکه باید نواقص امکانی آن را حذف کرد). 3- معنای خدای رحمان خدای «کثیر الرحمة» و معنای خدای رحیم خدای «دائم الرحمة» است و به همین جهت مناسب با کلمه رحمت این است که دلالت کند بر رحمت کثیری که شامل حال عموم موجودات و انسان‌ ها از مؤمنین و کافرین بشود. 4- رحمان عام است و شامل مؤمن و کافر می ‏شود و رحیم خاص مؤمنین است.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج1، ص: 29 و 30 قالب : تفسیری موضوع اصلی : صفات خداوند گوینده : علامه طباطبایی
  معنای کلمه «حمد»
2) «حمد» به معنای ثنا و ستایش در برابر فعل جمیل و اختیاری است.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج1، ص: 30 قالب : لغوی موضوع اصلی : بدون موضوع گوینده : علامه طباطبایی
  اختصاص تمام حمدها به خداوند
2) هیچ حمدى از هیچ حامدى در برابر هیچ امرى محمود سر نمى ‏زند مگر آنکه در حقیقت حمد خداوند است، براى آنکه آن جمیلى که حمد و ستایش حامد متوجه آن است فعل خدا است و او ایجادش کرده است، پس جنس حمد و همه آن از آن خدا است.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج1، ص: 30 و 31 قالب : تفسیری موضوع اصلی : حمد گوینده : علامه طباطبایی
  ضعف انسان در تحمید و عبودیت خداوند
2) ظاهر سیاق و به قرینه التفاتى که در جمله (إِیَّاکَ نَعْبُدُ ...) به کار رفته است و ناگهان خداى سبحان مخاطب بندگان قرار گرفته است، چنین دلالت دارد که سوره مورد بحث کلام بنده خداست، به این معنا که خداى تعالى در این سوره به بنده خود یاد مى ‏دهد که چگونه حمدش گوید و چگونه سزاوار است ادب عبودیت را در مقامى که مى ‏خواهد اظهار عبودیت کند رعایت نماید و این ظاهر را جمله (الْحَمْدُ لِلَّهِ) نیز تایید می کند. براى اینکه حمد توصیف است و خداى سبحان خود را از توصیف واصفان از بندگانش منزه دانسته است و فرموده است: «سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا یَصِفُونَ إِلَّا عِبادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِینَ - خداوند منزه است از آنچه توصیفش مى ‏کنند، مگر بندگان مخلص او» (صافات/160) و در کلام مجیدش هیچ جا این اطلاق را مقید نکرده است و هیچ جا عبارتى نیاورده است که حمد خدا را از غیر خدا حکایت کند به جز عده ‏اى از انبیای مخلصش که از آنان حکایت کرده است که حمد خدا گفته‏ اند. پس اینکه در آغاز سوره مورد بحث فرموده است: «الْحَمْدُ لِلَّهِ» تا به آخر، ادب عبودیت را مى ‏آموزد و تعلیم مى ‏دهد که بنده او لایق آن نبود که او را حمد گوید و فعلا که مى ‏گوید، به تعلیم و اجازه خود او است، او دستور داده است که بنده ‏اش بگوید.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج1، ص: 31 تا 33 قالب : تفسیری موضوع اصلی : حمد گوینده : علامه طباطبایی
  معنای کلمه «رب»
2) «رب» به معنای مالکی است که امر مملوک خود را تدبیر کند.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج1، ص: 33 قالب : لغوی موضوع اصلی : بدون موضوع گوینده : علامه طباطبایی
  مالکیت خداوند حقیقی است
4) مالکیت دو نوع است: حقیقی و اعتباری. در این جا آن‌ چه به خداوند تعلق می گیرد مالکیت حقیقی است نه اعتباری، چون ملک اعتبارى با بطلان اعتبار، باطل مى ‏شود، یک مال ما دام مال من است که نفروشم و به ارث ندهم و بعد از فروختن اعتبار ملکیت من باطل مى ‏شود و معلوم است که مالکیت خداى تعالى نسبت به عالم باطل شدنى نیست.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج1، ص: 33 و 34 قالب : فلسفی موضوع اصلی : صفات خداوند گوینده : علامه طباطبایی
  معنای کلمه «عالَمین»
2) مراد از «عالمین» همه عوالم انس و جن، و جماعت‌های آنان است و تک تک اصناف انسان‌ها را در بر می‌‌گیرد.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج1، ص: 34 و 35 قالب : لغوی موضوع اصلی : بدون موضوع گوینده : علامه طباطبایی
  تفاوت «مَلِک» با «مالک»
4) «مالک» اسم فاعل از مِلک (به کسره میم) است، و اما مَلِک (به فتحه میم و کسره لام)، صفت مشبهه از مُلک (به ضم میم) است به معنای سلطنت و نیروی اداره نظام قومی، و مالکیت و تدبیر امور قوم، نه مالکیت خود قوم. به عبارتی دیگر ملک، مالک مردم نیست، بلکه مالک امر و نهی و حکومت در آنان است.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج1، ص: 34 و 35 قالب : تفسیری موضوع اصلی : صفات خداوند گوینده : علامه طباطبایی
  آیه بودن «بسم الله الرحمن الرحیم»
1) امام علی(علیه‌السلام) فرمودند: کلمه «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» جز سوره فاتحة الکتاب است و رسول خدا(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) همواره آن را می‌خواند و آیه اول سوره به حسابش مى‌‏آورد و فاتحة الکتاب را سبع المثانى مى‌‏نامید.

علامه طباطبایی: و از طرق اهل سنت و جماعت نظیر این معنا روایت شده است، مثلا دارقطنى از ابى هریره حدیث کرده است که گفت: «رسول اللَّه(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: «چون سوره حمد را می خوانید، «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» را هم یکى از آیاتش بدانید و آن را بخوانید، چون سوره حمد امّ القرآن و سبع المثانى است، «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» یکى از آیات این سوره است».»

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج1، ص: 36 قالب : روایی موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : علامه طباطبایی
  علامت بندگی
1) امام رضا(علیه‌‌‌‌السلام) فرمودند: معنای «بسم الله» این است که من خود را به داغ و علامتی از علامت‌های خدا داغ می‌‏زنم، و آن داغ عبادت است تا همه بدانند من بنده چه کسی هستم، شخصی پرسید: سمة «داغ» چیست؟ حضرت فرمودند: علامت.

علامه طباطبایی: این معنا مثل فرزندی است که از معنای قبلی ما متولد شده است، چون ما در آنجا گفتیم با در «بسم الله» بای ابتدا است، چون بنده خدا عبادت خود را به داغی از داغ‌‌های خداوند علامت می‌‏زند، باید خود را هم که عبادتش منسوب به آن است به همان داغ، داغ بزند.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج1، ص: 36 قالب : روایی موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : علامه طباطبایی
  «بسم الله الرحمن الرحیم» جزء آیات هر سوره
1) امام صادق(علیه‌السلام) فرمودند: این مردم را چه می‌شود؟ خدا آنان را بکشد، به بزرگترین آیه از آیات خدا پرداخته‌اند و پنداشتند که گفتن آن آیه بدعت است.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج‏1، ص: 36 قالب : روایی موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : علامه طباطبایی
  معنای «بسم الله»
1) امام صادق(علیه‌السلام) و امام رضا(علیه‌السلام) فرمودند: این کلمه به اسم اعظم خدا نزدیک‏تر است از مردمک چشم به سفیدى آن.

علامه طباطبایی: به زودى معناى روایت در پیرامون اسم اعظم خواهد آمد انشاء اللَّه تعالى.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج‏1، ص: 36 قالب : روایی موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : علامه طباطبایی
  آیه بودن «بسم الله الرحمن الرحیم»
1) امام باقر(علیه‌السلام) فرمودند: محترم‌‏ترین آیه را از کتاب خدا دزدیدند و آن آیه «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» است که بر بنده خدا لازم است در آغاز هر کار آن را بگوید، چه کار بزرگ و چه کوچک، تا مبارک شود.

علامه طباطبایی: روایات از ائمه اهل بیت(علیه‌السلام) در این معنا بسیار زیاد است که همگى دلالت دارند بر اینکه «بسم اللَّه» جز هر سوره از سوره‌‏هاى قرآن است مگر سوره برائت که بسم اللَّه ندارد و در روایات اهل سنت و جماعت نیز روایاتى آمده است که بر این معنا دلالت دارند.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج‏1، ص: 37 قالب : روایی موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : علامه طباطبایی
  معنای کلمه «رحمان» و «رحیم»
1) امام صادق(علیه‏السلام) فرمودند: الله، اله هر موجود و رحمان رحم کننده به تمامی مخلوقات خود و رحیم رحم کننده به خصوص مؤمنین است.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج1، ص: 37 قالب : روایی موضوع اصلی : صفات خداوند گوینده : علامه طباطبایی
  معنای کلمه «رحمان» و «رحیم»
1) امام صادق(علیه‏السلام): رحمان اسم خاص است به صفت عام، و رحیم اسم عام است به صفت خاص.

علامه طباطبایی: از بیانى که ما در سابق داشتیم روشن شد که چرا رحمان عام است و مؤمن و کافر را شامل می شود، ولى رحیم خاص است و تنها شامل حال مؤمن مى ‏گردد و اما اینکه در حدیث بالا فرمود رحمان اسم خاص است به صفت عام و رحیم، اسم عام است به صفت خاص، گویا مرادش این باشد که رحمان هر چند مؤمن و کافر را شامل می شود، ولى رحمتش خاص دنیا است و رحیم هر چند عام است و رحمتش هم دنیا را مى ‏گیرد و هم آخرت را، ولى مخصوص مؤمنین است و به عبارتى دیگر رحمان مختص است به افاضه تکوینیه که هم مؤمن را شامل می شود و هم کافر را، و رحیم هم افاضه تکوینى را شامل است و هم تشریعى را که بابش باب هدایت و سعادت است و مختص است به مؤمنین، براى اینکه ثبات و بقا مختص به نعمت ‏هایى است که به مؤمنین افاضه می شود همچنانکه خداوند فرموده است: «وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ» (اعراف/118).

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج1، ص: 37 قالب : روایی موضوع اصلی : صفات خداوند گوینده : علامه طباطبایی
  آیه بودن «بسم الله الرحمن الرحیم»
1) رسول خدا(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: در همین لحظه پیش سوره‌‏اى بر من نازل شد، آنگاه شروع کردند به خواندن «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ».

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج‏1، ص: 37 قالب : روایی موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : علامه طباطبایی
  آیه بودن «بسم الله الرحمن الرحیم»
1) رسول خدا(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) غالبا اول و آخر سوره را نمى‏فهمید کجا است، تا آنکه آیه «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» نازل می شد و بین دو سوره قرار می‌گرفت.

علامه طباطبایی: این معنا به طرق شیعه از امام باقر(علیه‌السلام) روایت شده است. (به طرق خاصه از امام باقر(علیه‌السلام) نقل شده است که رسول اللَّه(صلّی‌الله‌علیه‌و آله) اول و آخر سوره را بسم اللَّه مى‌‏دانستند).

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج‏1، ص: 37 قالب : روایی موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : علامه طباطبایی
  اختصاص تمام حمدها به خداوند
2) امام صادق(علیه‌السلام) فرمودند: پدرم استرى را گم کرد و فرمود: «اگر خدا آن را به من بر گرداند، من او را به ستایش ‏هایى حمد مى‌‏گویم که از آن راضى شود» اتفاقا چیزى نگذشت که آن را با زین و لجام آوردند، سوار شد؛ همین که لباس هایش را جابجا و جمع و جور کرد که حرکت کند، سر به آسمان بلند کرد و گفت: «الحمد للَّه» و دیگر هیچ نگفت، آن گاه فرمود: «در ستایش خدا از هیچ چیز فروگذار نکردم، چون تمامى ستایش ‏ها را مخصوص او کردم، هیچ حمدى نیست مگر آنکه خدا هم داخل در آنست».

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج‏1، ص: 38 قالب : روایی موضوع اصلی : حمد گوینده : علامه طباطبایی
  بیان عقلی اختصاص تمام حمدها به خداوند
2) برهان هاى عقلى قائم است بر اینکه استقلال معلول در ذاتش و در تمامى شئونش همه به خاطر و به وسیله علت است و هر کمالى که دارد سایه ‏ای است از هستى علتش، پس اگر براى حسن و جمال، حقیقتى در وجود باشد، کمال آن و استقلالش از آن خداى واجب الوجود متعالى است براى اینکه او است علتى که تمامى علل به او منتهى مى ‏شوند.

و ثنا و حمد عبارت از این است که موجود با وجود خودش کمال موجود دیگرى را نشان دهد، البته موجود دیگرى که همان علت او است و چون تمامى کمال ها از تمامى موجودات به خداى‏تعالى منتهى مى ‏شود، پس حقیقت هر ثنا و حمدى هم به او راجع مى ‏شود و به او منتهى مى ‏گردد، پس باید گفت: «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ». [ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج1، ص: 38 قالب : فلسفی موضوع اصلی : حمد گوینده : علامه طباطبایی
  آموزش تحمید خداوند
2) امام على(علیه‌السلام) در جواب شخصى که از آن جناب از تفسیر کلمه «الْحَمْدُ لِلَّهِ» را پرسید، فرمودند: خداى تعالى بعضى از نعمت‌‏هاى خود را آن هم سر بسته و در بسته و به طور اجمال براى بندگان خود معرفى کرده است، چون نمی‌توانستند نسبت به همگى آن ها معرفت یابند و به طور تفصیل به آن وقوف یابند چون عدد آن ها بیش از حد آمار و شناختن است، لذا به ایشان دستور داد تنها بگویند: «الحمد للَّه على ما انعم به علینا».

علامه طباطبایی: این حدیث اشاره دارد به آنچه گذشت که گفتیم حمد از ناحیه بنده در حقیقت یاد آورى خداست، اما به نیابت، تا رعایت ادب را کرده باشد.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج1، ص: 38 قالب : روایی موضوع اصلی : حمد گوینده : علامه طباطبایی
  شروع کارها - سحر شادرام
1) در سوره فاتحه الکتاب: به نظر بنده خداوند متعال قران عظیم خود را که یک کتاب و یک زندگی است با سوره حمد آغاز کرده است پس این سوره یک مقدمه قرانی است و مقدمه همیشه مهمترین بخش یک مطلب می باشد. در این سوره خداوند به ما یاد داده است تا همه کارها و همه چیزها را با نام او شروع و آغاز نماییم. [ نظرات / امتیازها ]
منبع : قالب : تفسیری موضوع اصلی : توحید گوینده : سحر شادرام
  حمد و ثنا - سحر شادرام
2) سپس خداوند ستایش خود کرده و این به این معناست که پس از آغاز کارها با نام خداوند به حمد و ستایش او بپردازیم. [ نظرات / امتیازها ]
منبع : قالب : تفسیری موضوع اصلی : اسم‌های خداوند گوینده : سحر شادرام
  تفوت حمد و مدح - حسين پاک دل
2) در حمد، ثنای بر جمیل اختیاری است پس اگر در موجودی جمال غیراختیاری باشد تمجید او را «مدح » می گویند نه «حمد».

درخشندگی برلیان یا درخشانی آفتاب را نباید به حمد تعبیر کرد«حمدت اللولو یا حمدت الشمس » درست نیست، باید گفت:

«مدحت اللولو والشمس ».

این نکته واضح است که خداوند در خلقت عالم اراده و اختیارداشته و برای او جبری در خلقت نبوده است، از این رو «حمد»تعبیر شده است.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : قالب : تفسیری موضوع اصلی : قرآن کریم گوینده : بیتا شریفی
  الحمدلله - محمد به روز سعدآباد
2) لطفا خوانده شود الحمد....لله و دقت شود به صورت الحم...دلله خوانده نشود [ نظرات / امتیازها ]
منبع : قالب : لغوی موضوع اصلی : تکلّم- سخن گوینده : محمد به روز سعدآباد
  الرحمن الرحیم - محمد به روز سعدآباد
3) موضوع استفاده اجباری موجودات و مخلوقات از موهبت خداوندی به شکل وجه رحمانیت خداوند.
و در مقابل استفاده اختیاری از وجه لطف و موهبت رحیمیت خداوند مطرح است [ نظرات / امتیازها ]
منبع : قالب : تفسیری موضوع اصلی : وجه‌الله گوینده : محمد به روز سعدآباد
  توکل یا اعتماد به نفس - سيد علي بهبهاني
4) یکی از افکاری که از مغرب زمین به حریم اندیشه ناب توحیدی مسلمانان و موحدان نفوذ کرده، این است که اعتماد به نفس از فضایل است و باید دیگران را به آن ترغیب کرد؛ در حالی که اسلام هرگز اعتماد به نفس را تأیید نکرده است؛ زیرا انسانی که مالک هیچ شأنی از شئون خود نیست: «لا یملک لنفسه نفعاً ولا ضرا ولا موتاً ولا حیاةً ولا نشوراً»[1] چگونه می تواند بر خود تکیه کند؟
آنچه از نظر اسلام فضیلت به شمار می رود و دین به آن بها می دهد اعتماد و توکل بر خداست، چنانکه حضرت امام جواد (علیه السلام) فرمودند: «الثقة بالله تعالی ثمن لکل غال وسُلَّم إلی کل عال»[2]؛ اعتماد به خدا بهای هر کالای گرانبها و نردبان صعود به هر درجه بلندی است. تکیه گاه مؤمن، قدرت بی کران و مستقل خدای سبحان است، نه قدرت خودش و نه قدرت دیگران.
اما اعتماد به نفس یا اعتماد به دیگران از نظر اسلام رذیلت است؛ زیرا معنای اعتماد به نفس آن است که انسان به حول و قوّه خود اعتماد کند، در حالی که خدای سبحان در معرفی مؤمنان می فرماید: آنان در برابر تهاجم بیگانگان می گفتند: ﴿ حسبنا الله ونعم الوکیل ﴾[3]. آنان نمی گفتند قدرت نظامی و توان رزمی ما کافی است.
انسانی که در برابر خدا عاجز است و مالک چیزی نیست، باید بر خدا توکل کند نه بر نفس خود. امام سجاد (علیه السلام) در ابتدای دعای ابوحمزه به خدای سبحان عرض می کند: «من أین لی الخیر یا ربّ ولا یوجد إلاّ من عندک ومن أین لی النجاة ولا تُستطاع إلّا بک. لا الذی أحسن استغنی عن عونک ورحمتک ولا الذی أساء واجترء علیک ولم یُرضِک خرج عن قدرتک... ولولا أنت لم أدر ما انت»[4]؛ از کجا خیری توانم یافت؟ در صورتی که خیر جز نزد تو نیست و از کجا راه نجاتی خواهم جُست و حال آن که جز به لطف تو نجات میسر نیست... نه نیکوکاران از یاری و لطف و رحمتت بی نیازند و نه تبهکارانِ بی باک، از سلطه و قدرت تو بیرونند... اگر بر اثر هدایت تو نبود، نمی دانستم تو کیستی. [ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیرموضوعی قرآن کریم -مبادی اخلاق در قرآن قالب : تفسیری موضوع اصلی : توکّل گوینده : آیت الله جوادی آملی
  شنا خت خدا وند - اکرام السا دات صدرايي
2) خدا یا اگر ذکر خو دت را بر من واجب نکرده بو دی هرگز تو را یاد نمی کردم چرا که ذکر من به قدر من است نه در حد تو

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : منا جات امام زین العا بد ین قالب : روایی موضوع اصلی : توفیق الهی گوینده : اکرام السا دات صدرایی
  در مورد صفات الهی - مسعود بهشتي
1) 1- شروع همه امور با نام خداند (جل جلاله) است و هر کار ی که برآن مقدم داشته شود ابتر خواهد بود .
2- صفت رحمانیت نسبت به صفت رحیمیت اله عمومی تر بوده و شامل همه گروه های انسانی می باشد؛ در حالی که رحیم بودن ذات مقدس الهی فقط شامل بندگان خاص وی خواهد شد .
3- ال در ابتدای الرحمن موید این نکته است که این صفات در اله شامل تمامی صفات این ذات اقدس می باشد. [ نظرات / امتیازها ]
منبع : قالب : تفسیری موضوع اصلی : صفات خداوند گوینده : مسعود بهشتی
  در مورد نقش های خداوند متعال - مسعود بهشتي
2) خداوند متعال دونقش دارد:
1- اله بودن یعنی ذات مقدسی که تنها او در خور است تا مورد بندگی قرار گیرد و پرستش شود .
2- رب در این آیه بدل است برای لفظ جلاله (الله ) و بیانگر این است که تنها مربی واقعی که به بهترین و محکم ترین راه ها هدایت می کند .(مصداق آیه آن هذاالقرآن یهدی للتی .....) چون صاحب اصلی این کتاب انسان ساز نیز خداوند متعال است . [ نظرات / امتیازها ]
منبع : قالب : لغوی موضوع اصلی : خداوند گوینده : مسعود بهشتی
  نکته ای در مورد بخش "الرحیم "در بسم الله الرحمن الرحیم - محمد سرياني
1) به نظرم یاد آوری رحیم بودن خدا، یاد آور معامله با خداست؛ و بیان آن، بیان باور به معامله ی با خداست؛ یعنی یادآوری و بیان اینکه هر کس در راستای رضای خدا کاری کند شامل پاداش و رحمت خدا می شود بیش از آنچه انجام داده. [ نظرات / امتیازها ]
منبع : قالب : تفسیری موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : محمد سریانی
  یک بیت شعر - هادي سالاري
1) بسم الله الرحمن الرحیم هست کلید در گنج حکیم [ نظرات / امتیازها ]
منبع : قالب : اعتقادی موضوع اصلی : فرهنگ گوینده : هادی سالاری
  «الحمدللّه»، بهترین نوع تشکّر از خداوند است.-نکته - حاجيه تقي زاده فانيد
2) «ربّ» به کسى گفته مى‏شود که هم مالک وصاحب چیزى است و هم در رشد و پرورش آن نقش دارد.
خداوند هم صاحب حقیقى عالم است و هم مدبّر و پروردگار آن. پس همه هستى حرکت تکاملى دارد و در مسیرى که خداوند معیّن کرده، هدایت مى‏شود.
علاوه بر سوره حمد، چهار سوره‏ى انعام، کهف، سبأ وفاطر نیز با جمله «الحمدللّه» آغاز گردیده، ولى فقط در سوره حمد بعد از آن «ربّ العالمین» آمده است.
مفهوم حمد، ترکیبى از مفهوم مدح و شکر است. انسان در برابر جمال و کمال و زیبایى، زبان به ستایش و در برابر نعمت و خدمت واحسان دیگران، زبان به تشکّر مى‏گشاید. خداوند متعال به خاطر کمال و جمالش، شایسته‏ى ستایش وبه خاطر احسان‏ها و نعمت‏هایش، لایق شکرگزارى است.
«الحمدللّه»، بهترین نوع تشکّر از خداوند است. هر کس در هرجا، با هر زبانى، هرگونه ستایشى از هر کمال و زیبایى دارد، در حقیقت سرچشمه‏ى آن را ستایش مى‏کند. البتّه حمد خداوند منافاتى با سپاسگزارى از مخلوق ندارد، به شرط آنکه به امر خداوند و در خط و مسیر او باشد.
خداوند، پروردگار همه‏ى آفریده‏هاست. «و هو ربّ کلّ شى‏ء»(22) آنچه در آسمان‏ها و زمین و میان آنهاست، پروردگارشان اوست. «ربّ السّموات والارض و مابینهما»(23) حضرت على‏علیه السلام مى‏فرماید: «من الجمادات والحیوانات»؛ او پروردگار جاندار و بى‏جان است. «له الخلق والامر تبارک‏اللّه ربّ العالمین» هم آفرینش از اوست و هم اداره‏ى آن، و او مربى و پرورش دهنده‏ى همه است.(24)
مراد از «عالَمین» یا فقط انسان‏ها هستند، مانند آیه 70 سوره حجر که قوم لوط به حضرت لوط گفتند: «أوَ لم ننهک عن العالمین» آیا ما تو را از ملاقات با مردم نهى نکردیم؟ و یا مراد همه‏ى عوالم هستى است. «عالَم» به معناى مخلوقات و «عالَمین» به معناى تمام مخلوقات نیز استعمال شده است. از این آیه فهمیده مى‏شود که تمام هستى یک پروردگار دارد و آنچه در جاهلیت و در میان بعضى از ملّت‏ها اعتقاد داشتند که براى هر نوع از پدیده‏ها خدایى است و آن را مدبّر و ربّ النّوع آن مى‏پنداشتند، باطل است.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر نور قالب : تفسیری موضوع اصلی : حمد گوینده : حاجیه تقی زاده فانید
  سر لوحه‏ى کار و عمل همه‏ى انبیا «بسم‏اللَّه» قرار داشت. -نکته - حاجيه تقي زاده فانيد
1) در میان اقوام و ملل مختلف، رسم است که کارهاى مهم و با ارزش را به نام بزرگى از بزرگان خویش که مورد احترام و علاقه‏ى آنهاست، شروع مى‏کنند تا آن کار میمون و مبارک گردد و به انجام رسد. البتّه آنان بر اساس اعتقادات صحیح یا فاسد خویش عمل مى‏کنند. گاهى به نام بت‏ها وطاغوت‏ها وگاهى با نام خدا و به دست اولیاى خدا، کار را شروع مى‏کنند. چنانکه در جنگ خندق، اوّلین کلنگ را رسول خداصلى الله علیه وآله بر زمین زد.(7)
«بسم‏اللَّه الرّحمن الرّحیم» سر آغاز کتاب الهى است. «بسم‏اللَّه» نه تنها در ابتداى قرآن، بلکه در آغاز تمام کتاب‏هاى آسمانى بوده است. در سر لوحه‏ى کار و عمل همه‏ى انبیا «بسم‏اللَّه» قرار داشت. وقتى کشتى حضرت نوح در میان امواج طوفان به راه افتاد، نوح علیه السلام به یاران خود گفت: سوار شوید که «بسم‏اللَّه مجراها و مرساها»(8) یعنى حرکت و توقّف این کشتى با نام خداست. حضرت سلیمان‏علیه السلام نیز وقتى ملکه سبا را به ایمان فراخواند، دعوتنامه خود را با جمله‏ى «بسم‏اللَّه الرّحمن الرّحیم»(9) آغاز نمود.
حضرت على علیه السلام فرمود: «بسم‏اللَّه»، مایه برکت کارها و ترک آن موجب نافرجامى است. همچنین آن حضرت به شخصى که جمله‏ى «بسم‏اللَّه» را مى‏نوشت، فرمود: «جَوِّدها» آنرا نیکو بنویس.(10)
بر زبان آوردن «بسم‏اللَّه» در شروع هر کارى سفارش شده است؛ در خوردن و خوابیدن ونوشتن، سوارشدن بر مرکب ومسافرت وبسیارى کارهاى دیگر. حتّى اگر حیوانى بدون نام خدا ذبح شود، مصرف گوشت آن حرام است و این رمز آن است که خوراک انسان‏هاى هدف‏دار و موحّد نیز باید جهت الهى داشته باشد.
در حدیث مى‏خوانیم: «بسم‏اللَّه» را فراموش نکن، حتّى در نوشتن یک بیت شعر. و روایاتى در پاداش کسى که اوّلین بار «بسم‏اللَّه» را به کودک یاد بدهد، وارد شده است.(11)
سؤال: چرا در شروع هر کارى «بسم‏اللَّه» سفارش شده است؟
پاسخ: «بسم‏اللَّه» آرم ونشانه‏ى مسلمانى است وباید همه کارهاى او رنگ الهى داشته باشد. همان گونه که محصولات و کالاهاى ساخت یک کارخانه، آرم و علامت آن کارخانه را دارد؛ خواه به صورت جزیى باشد یا کلّى. مثلاً یک کارخانه چینى سازى، علامت خود را روى تمام ظروف مى‏زند، خواه ظرف‏هاى بزرگ باشد یا ظرف‏هاى کوچک. یا اینکه پرچم هر کشورى هم بر فراز ادارات و مدارس و پادگان‏هاى آن کشور است و هم بر فراز کشتى‏هاى آن کشور در دریاها، و هم بر روى میز ادارى کارمندان.
سؤال: آیا «بسم‏اللَّه الرّحمن الرّحیم» آیه‏اى مستقل است؟
پاسخ: به اعتقاد اهل‏بیت رسول اللّه‏علیهم السلام که صد سال سابقه بر سایر رهبران فقهى مذاهب دارند و در راه خدا به شهادت رسیده و در قرآن نیز عصمت و پاکى آنها به صراحت بیان شده است، آیه «بسم‏اللَّه الرّحمن الرّحیم» آیه‏اى مستقل و جزء قرآن است. فخر رازى در تفسیر خویش شانزده دلیل آورده که «بسم‏اللَّه» جزء سوره است. آلوسى نیز همین اعتقاد را دارد. در مسند احمد نیز «بسم‏اللَّه» جزء سوره شمرده شده است.(12) برخى از افراد که بسم‏اللَّه را جزء سوره ندانسته و یا در نماز آن را ترک کرده‏اند، مورد اعتراض واقع شده‏اند. در مستدرک حاکم آمده است: روزى معاویه در نماز «بسم‏اللَّه» نگفت، مردم به او اعتراض کردند که «أسرقت أم نَیستَ»، آیه را دزدیدى یا فراموش کردى؟!(13)
امامان معصوم‏علیهم السلام اصرار داشتند که در نماز، بسم‏اللَّه را بلند بگویند. امام باقرعلیه السلام در مورد کسانى که «بسم‏اللَّه» را در نماز نمى‏خواندند و یا جزء سوره نمى‏شمردند، مى‏فرمود: «سَرقوا اکرم آیة»(14) بهترین آیه قرآن را به سرقت بردند. در سنن بیهقى در ضمن حدیثى آمده است: چرا بعضى «بسم‏اللَّه» را جزء سوره قرار نداده‏اند!(15)
شهید مطهّرى‏قدس سره در تفسیر سوره حمد، ابن عباس، عاصم، کسایى، ابن‏عمر، ابن‏زبیر، عطاء، ابن‏طاووس، فخررازى وسیوطى را از جمله کسانى معرّفى مى‏کند که بسم اللَّه را جزء سوره مى‏دانستند.
در تفسیر قرطبى از امام صادق‏علیه السلام نقل شده است: «بسم‏اللَّه» تاج سوره‏هاست. تنها در آغاز سوره برائت (سوره توبه) «بسم‏اللَّه» نیامده و این به فرموده حضرت على علیه السلام به خاطر آن است که «بسم‏اللَّه» کلمه امان و رحمت است، واعلام برائت از کفّار و مشرکان، با اظهار محبّت ورحمت سازگار نیست.(16)
سیماى «بسم اللّه»
1. «بسم‏اللَّه» نشانگر رنگ وصبغه‏ى الهى وبیانگر جهت‏گیرى توحیدى ماست.(17)
2. «بسم‏اللَّه» رمز توحید است وذکر نام دیگران به جاى آن رمز کفر، و قرین کردن نام خدا بانام دیگران، نشانه‏ى شرک. نه در کنار نام خدا، نام دیگرى را ببریم ونه به جاى نام او.(18)
3. «بسم‏اللَّه» رمز بقا ودوام است. زیرا هرچه رنگ خدایى نداشته باشد، فانى است.(19)
4. «بسم‏اللَّه» رمز عشق به خدا وتوکّل به اوست. به کسى‏که رحمان و رحیم است عشق مى‏ورزیم و کارمان را با توکّل به او آغاز مى‏کنیم، که بردن نام او سبب جلب رحمت است.
5. «بسم‏اللَّه» رمز خروج از تکبّر و اظهار عجز به درگاه الهى است.
6. «بسم‏اللَّه» گام اوّل در مسیر بندگى و عبودیّت است.
7. «بسم‏اللَّه» مایه فرار شیطان است. کسى که خدا را همراه داشت، شیطان در او مؤثّر نمى‏افتد.
8. «بسم‏اللَّه» عامل قداست یافتن کارها و بیمه کردن آنهاست.
9. «بسم‏اللَّه» ذکر خداست، یعنى خدایا! من تو را فراموش نکرده‏ام.
10. «بسم‏اللَّه» بیانگر انگیزه ماست، یعنى خدایا هدفم تو هستى نه مردم، نه طاغوت‏ها ونه جلوه‏ها و نه هوس‏ها.
11. امام رضاعلیه السلام فرمود: «بسم‏اللَّه» به اسم اعظم الهى، از سیاهى چشم به سفیدى آن نزدیک‏تر است.(20)

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیرنور قالب : تفسیری موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : حاجیه تقی زاده فانید
  خداوند، مالک و فرمانرواى روز قیامت است.-نکته - حاجيه تقي زاده فانيد
4)
مالکیّت خداوند، حقیقى است و شامل احاطه و سلطنت است، ولى مالکیّت‏هاى اعتبارى، از سلطه‏ى مالک خارج مى‏شود و تحت سلطه‏ى واقعى او نیست. «مالک یوم الدین»
با آنکه خداوند مالک حقیقى همه چیز در همه وقت است، ولى مالکیّت او در روز قیامت و معاد جلوه‏ى دیگرى دارد؛
* در آن روز تمام واسطه‏ها واسباب نسبت به کفار قطع مى‏شوند. «تقطّعت بهم الاسباب»(31)
* نسبت‏ها و خویشاوندى‏ها نسبت به کفار از بین مى‏رود. «فلا انساب بینهم»(32)
* براى کفار مال و ثروت و فرزندان، سودى ندارند. «لاینفع مال و لابنون»(33)
* بستگان و نزدیکان نیز فایده‏اى نمى‏رسانند. «لن تنفعکم ارحامکم»(34)
* نه زبان کفار، اجازه عذر تراشى دارد و نه فکر آنها، فرصت تدبیر. تنها راه چاره لطف خداوند است که صاحب اختیار آن روز است.
لفظ «دین» در معانى گوناگون به کار رفته است:
الف: مجموعه‏ى قوانین آسمانى. «إنّ الدّین عنداللَّه الاسلام»(35)
ب: عمل و اطاعت. «للّه الدّین الخالص»(36)
ج: حساب و جزا. «مالک یوم الدّین»
«یوم الدّین» در قرآن به معناى روز قیامت است که روز کیفر و پاداش مى‏باشد. «یسئلون ایّان یوم الدّین»(37) مى‏پرسند روز قیامت چه وقت است؟
قرآن در مقام معرّفى این روز، مى‏فرماید: «ثم ما ادراک ما یوم الدّین . یوم لا تملک نفس شیئاً و الامر یومئذ للّه»(38) (اى پیامبر!) نمى‏دانى روز دین چه روزى است؟ روزى که هیچ کس براى کسى کارآیى ندارد وآن روز تنها حکم و فرمان با خداست.
«مالک یوم الدّین» نوعى انذار و هشدار است، ولى با قرار گرفتن در کنار آیه‏ى «الرّحمن الرّحیم» معلوم مى‏شود که بشارت و انذار باید در کنار هم باشند. نظیر آیه شریفه دیگر که مى‏فرماید: «نبّى‏ء عبادى انّى أنا الغفور الرّحیم . و أنّ عذابى هو العذاب الالیم»(39) به بندگانم خبر ده که من بسیار مهربان و آمرزنده‏ام، ولى عذاب و مجازات من نیز دردناک است. همچنین در آیه دیگر خود را چنین معرّفى مى‏کند: «قابل التَّوب شدید العقاب»(40) خداوند پذیرنده‏ى توبه مردمان وعقوبت کننده‏ى شدید گناهکاران است.
در اوّلین سوره‏ى قرآن، مالکیتَ خداوند عنوان شده است، «مالکِ یوم الدّین» و در آخرین سوره، مَلِکیت او. «ملک النّاس»


[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیرنور قالب : تفسیری موضوع اصلی : مالکیت خداوند گوینده : حاجیه تقی زاده فانید
  بسم‏اللَّه» - ابراهيم چراغي
1) «بسم‏اللَّه» گام اوّل در مسیر بندگى و عبودیّت است. [ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر نور قالب : لغوی موضوع اصلی : بدون موضوع گوینده : ابراهیم چراغی
  خداوند، پروردگار همه‏ى آفریده‏هاست - ابراهيم چراغي
2) خداوند، پروردگار همه‏ى آفریده‏هاست. «و هو ربّ کلّ شى‏ء»(22) آنچه در آسمان‏ها و زمین و میان آنهاست، پروردگارشان اوست. «ربّ السّموات والارض و مابینهما»(23) حضرت على‏علیه السلام مى‏فرماید: «من الجمادات والحیوانات»؛ او پروردگار جاندار و بى‏جان است. «له الخلق والامر تبارک‏اللّه ربّ العالمین» هم آفرینش از اوست و هم اداره‏ى آن، و او مربى و پرورش دهنده‏ى همه است.(24)
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر نور قالب : تفسیری موضوع اصلی : رزق الهی گوینده : ابراهیم چراغی
  رحمةً للعالمین - ابراهيم چراغي
3) خداوند رحمت را برخود واجب کرده است، «کتب ربّکم على نفسه الرّحمة»(27) و رحمت او بر همه چیز سایه گسترده است. «و رحمتى وسعت کلّ شى‏ء»(28)
همچنین پیامبر و کتاب او مایه رحمتند، «رحمةً للعالمین»(29) آفرینش وپرورش او براساس رحمت است و اگر عقوبت نیز مى‏دهد از روى لطف است.
بخشیدن گناهان و قبول توبه‏ى بندگان و عیب‏پوشى از آنان و دادن فرصت براى جبران اشتباهات، همه مظاهر رحمت و مهربانى اوست.
--------------------------------------------------------------------------------
27) انعام، 54.
28) اعراف، 156.
29) انبیاء، 107. [ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر نور قالب : تفسیری موضوع اصلی : سوره‌ی حمد گوینده : ابراهیم چراغی
  «مالک یوم الدین» - ابراهيم چراغي
4) مالکیّت خداوند، حقیقى است و شامل احاطه و سلطنت است، ولى مالکیّت‏هاى اعتبارى، از سلطه‏ى مالک خارج مى‏شود و تحت سلطه‏ى واقعى او نیست. «مالک یوم الدین»
با آنکه خداوند مالک حقیقى همه چیز در همه وقت است، ولى مالکیّت او در روز قیامت و معاد جلوه‏ى دیگرى دارد [ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر نور قالب : تفسیری موضوع اصلی : سوره‌ی حمد گوینده : ابراهیم چراغی
  الله - سميه الف
1) تمام آیات یک سوره تفسیری از بسم الله الرحمن الرحیم در آن سوره است.

و به تعبیری 114 سوره قران تفسیری از بسم الله الرحمن الرحیم
و الرحمن الرحیم نیز تفسیری از الله است.

و همه قران به یک کلمه ( الله ) ختم می شود.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : قالب : تفسیری موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : سمیه الف
  به وجود آمدن هستی - محمدامين احمدي فقيه
1) امیرالمؤمنین علی، علیه‌السّلام، فرمودند:
«ظهرت الموجودات عن بسم الله الرحمن الرحیم»؛
همه‌ی موجودات از ﴿بسم الله الرحمن الرحیم﴾ پدیدار گشتند.[1]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] بحر المعارف، مولی عبد الصمد همدانی، رضوان‌الله علیه. [ نظرات / امتیازها ]
منبع : قالب : روایی موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : محمدامین احمدی فقیه
  احکام القرآن و آیات الاحکام - محمدامين احمدي فقيه
1) بسم الله الرحمن الرحیم
1-امام حسن عسکری، علیه‌السّلام، فرمود: نشانه‌های مؤمن پنج چیز است:
«1-خواندن پنجاه و یک رکعت نماز در هر شبانه روز (هفده رکعت نمازهای واجب، سی و چهار رکعت نافله‌های شبانه روز). 2-خواندن زیارت اربعین امام حسین، علیه‌السّلام. 3-قرار دادن انگشتر در دست راست. 4-پیشانی بر خاک نهادن. 5-﴿بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم﴾ را بلند خواندن.»
2-قداست و برکت نام خداوند تبارک و تعالی، منشأ اعتبار احکامی فقهی برای اسمای لفظی خدای سبحان شده‌است.
برخی از این احکام عبارت است از:
«1-حرمت نجس کردن و آلوده کردن آن؛ 2-وجوب تطهیر، در صورت آلوده شدن؛ 3-حرمت هتکّ آن، به هر نحو؛ 4-حرمت مسّ آن بدون طهارت؛ 5-ممنوع بودن جدال با آن (سوگند به‌صورت «لا والله» و «بلی والله» (در احرام عمره و حج)؛ 6-لزوم ذکر و تسبیح آن در رکوع و سجود نماز؛ 7-اشتراط ذبح و تزکیّه‌ی حیوان به ذکر آن؛ 8-مشروط بودن حلّیّت صید به آن؛ 9-احکام سوگند؛ 10-استحباب شروع کار با ذکر آن.»
برخی از این احکام و دستورها از سنّت معصومان، علیهم‌السّلام، و برخی از قرآن کریم استفاده می‌شود. مثلاً قرآن مجید هم ذکر نام خداوند بزرگ به هنگام ذبح حیوان را توصیه می‌کند: ﴿فَاذْکُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَیْهَا﴾.
نیز از خوردن گوشت حیوانی که بدون ذکر نام خدا صید یا ذبح یا نحر شده‌است، منع می‌کند:
﴿وَ لاَ تَأْکُلُواْ مِمَّا لَمْ یُذْکَرِ اسْمُ اللّهِ عَلَیْهِ وَ إِنَّهُ لَفِسْقٌ وَ إِنَّ الشَّیطِینَ لَیُوحُونَ إِلَى أَوْلِیَآئِهِمْ لِیُجَادِلُوکُمْ وَ إِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ إِنَّکُمْ لَمُشْرِکُونَ﴾؛
و از آن‌چه نام خدا بر آن برده نشده، نخورید. این‌کار گناه است. شیاطین به دوستان خود مطالبی مخفیانه القا می‏کنند تا با شما به مجادله برخیزند و اگر ازآنان اطاعت کنید شما هم مشرک خواهید بود.
اثر اسمای لفظی خدای سبحان بر پایه‌ای است که حیوان پاک و حلال، اگر بدون ذکر آن نام کشته شود، مردار است و حرام و آلوده می‌شود. نام خدا با نام‌های دیگر یک‌سان نیست تا ذکر و عدم ذکرش تفاوتی نداشته باشد و یا تنها نیّت و خطور ذهنی آن کافی و سازگار باشد.
پی نوشت ها:
1-المواعظ العددیه، ص 166.
2-سوره‌ی حج (22) آیه‌ی 36.
3-سوره‌ی انعام (6) آیه‌ی 121.
4-تسنیم، ج 1، ص 313-314.
5-حقایق و اسرای از بسم الله الرحمن الرحیم، محمدامین احمدی فقیه. [ نظرات / امتیازها ]
منبع : از مراجع مختلف قالب : احکام موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : محمدامین احمدی فقیه
  آیات الاحکام - محمدامين احمدي فقيه
1) بسم الله الرحمن الرحیم
1-هر ﴿بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم﴾ مخصوص یک سوره و مستقل است، به‌همین علّت مسایل فقهی هم به دنبال دارد. به‌عنوان مثال، اگر کسی شروع به قرائت سوره‌ی فاتحه کند ولی نیّت او این باشد که این «بسمله» به‌عنوان جزئی از سوره‌ی اخلاص باشد صحیح نیست. کسی‌که جنب باشد و بر او قرائت سوره‌های سجده‌دار حرام است، نه قرائت آیات سجده فقط، پس اگر کسی «بَسمَلَه» نیّت کند بر این‌که جزئی از یکی از این سوره‌های سجده دار باشد کار حرام انجام داده‌است.
2-﴿بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم﴾ آیه‌ای از سوره‌ی مبارک حمد و از هر سوره‌ای است، و کسی‌که آن را در نماز ترک کند نمازش باطل است خواه نماز واجب باشد یا مستحبّی.
پی نوشت ها:
1-مجمع البیان، امین الاسلام طبرسی، تفسیر سوره‌ی شریف حمد.
2-و بسیاری منابع دیگر [ نظرات / امتیازها ]
منبع : منابع مختلف قالب : احکام موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : محمدامین احمدی فقیه
  آیا بسم الله جزء سوره است ؟ ! - ليلا حسين زاده
1) در میان دانشمندان و علماء شیعه اختلافى در این مساله نیست ، که بسم الله جزء سوره حمد و همه سوره‏هاى قرآن است ، اصولا ثبت بسم الله در متن قرآن مجید در آغاز همه سوره‏ها ، خود گواه زنده این امر است ، زیرا مى‏دانیم در متن قرآن چیزى اضافه نوشته نشده است ، و ذکر بسم الله در آغاز سوره‏ها از زمان پیامبر (صلى‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم‏) تاکنون معمول بوده است.
و اما از نظر دانشمندان اهل تسنن ، نویسنده تفسیر المنار جمع‏آورى جامعى از اقوال آنها به شرح زیر کرده است : در میان علما گفتگو است که آیا بسم الله در آغاز هر سوره‏اى جزء سوره است یا نه ؟ دانشمندان پیشین از اهل مکه اعم از فقهاء و قاریان قرآن از جمله ابن کثیر و اهل کوفه از جمله عاصم و کسائى از قراء ، و بعضى از صحابه و تابعین از اهل مدینه ، و همچنین شافعى در کتاب جدید ، و پیروان او و ثورى و احمد در یکى از دو قولش معتقدند که جزء سوره است ، همچنین علماى امامیه و از صحابه - طبق گفته آنان على (علیه‏السلام‏) و ابن عباس و عبد الله بن عمر و ابو هریره ، و از علماى تابعین سعید بن جبیر و عطا و زهرى و ابن المبارک این عقیده را برگزیده‏اند .
سپس اضافه مى‏کند مهمترین دلیل آنها اتفاق همه صحابه و کسانى که بعد از آنها روى کار آمدند بر ذکر بسم الله در قرآن در آغاز هر سوره‏اى - جز سوره برائت - است ، در حالى که آنها متفقا توصیه مى‏کردند که قرآن را از آنچه جزء قرآن نیست پیراسته دارند ، و به همین دلیل آمین را در آخر سوره فاتحه ذکر نکرده‏اند ... سپس از مالک و پیروان ابو حنیفه و بعضى دیگر نقل مى‏کند که آنها بسم الله را یک آیه مستقل مى‏دانستند که براى بیان آغاز سوره‏ها و فاصله میان آنها نازل شده است.
و از احمد(فقیه معروف اهل تسنن ) و بعضى از قاریان کوفه نقل مى‏کند که آنها بسم الله را جزء سوره حمد مى‏دانستند نه جزء سایر سوره‏ها.
از مجموع آنچه گفته شده چنین استفاده مى‏شود که حتى اکثریت قاطع اهل تسنن نیز بسم الله را جزء سوره مى‏دانند.
در اینجا بعضى از روایاتى را که از طرق شیعه و اهل تسنن در این زمینه نقل شده یادآور مى‏شویم : ( و اعتراف مى‏کنیم که ذکر همه آنها از حوصله این بحث خارج ، و متناسب با یک بحث فقهى تمام عیار است).
معاویة بن عمار از دوستان امام صادق (علیه‏السلام‏) مى‏گوید از امام پرسیدم هنگامى کهبه نماز بر مى‏خیزم بسم الله را در آغاز حمد بخوانم ؟ فرمود بلى مجددا سؤال کردم هنگامى که حمد تمام شد و سوره‏اى بعد از آن مى‏خوانم بسم الله را با آن بخوانم ؟ باز فرمود آرى :
2 -دارقطنى از علماى سنت به سند صحیح از على (علیه‏السلام‏) نقل مى‏کند که مردى از آن حضرت پرسید السبع المثانى چیست ؟ فرمود : سوره حمد است ، عرض کرد : سوره حمد شش آیه است فرمود : بسم الله الرحمن الرحیم نیز آیه‏اى از آن است.
3 -بیهقى محدث مشهور اهل سنت با سند صحیح از طریق ابن جبیر از ابن عباس چنین نقل مى‏کند : استرق الشیطان من الناس ، اعظم آیة من القرآن بسم الله الرحمن الرحیم : مردم شیطان صفت ، بزرگترین آیه قرآن بسم الله الرحمن الرحیم را سرقت کردند ( اشاره به اینکه در آغاز سوره‏ها آن را نمى‏خوانند).
گذشته از همه اینها سیره مسلمین همواره بر این بوده که هنگام تلاوت قرآن بسم الله را در آغاز هر سوره‏اى مى‏خواندند ، و متواترا نیز ثابت شده که پیامبر (صلى‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم‏) آن را نیز تلاوت مى‏فرمود ، چگونه ممکن است چیزى جزء قرآن نباشد و پیامبر و مسلمانان همواره آن را ضمن قرآن بخوانند و بر آن مداومت کنند.
و اما اینکه بعضى احتمال داده‏اند که بسم الله آیه مستقلى باشد که جزء قرآن است اما جزء سوره‏ها نیست ، احتمال بسیار سست و ضعیفى به نظر مى‏رسد ، زیرا مفهوم و محتواى بسم الله نشان مى‏دهد که براى ابتدا و آغاز کارى است ، نه اینکه خود یک مفهوم و معنى جدا و مستقل داشته باشد ، در حقیقت این جمود و تعصب شدید است که ما بخواهیم براى ایستادن روى حرف خود هر احتمالى را مطرح کنیم و آیه‏اى همچون بسم الله را که مضمونش فریاد مى‏زند سر آغازى است براى بحثهاى بعد از آن ، آیه مستقل و بریده از ما قبل بعد بپنداریم.
تنها ایراد قابل ملاحظه‏اى که مخالفان در این رابطه دارند این است که مى‏گویند در شمارش آیات سوره‏هاى قرآن ( بجز سوره حمد ) معمولا بسم الله را یک آیه حساب نمى‏کنند ، بلکه آیه نخست را بعد از آن قرار مى‏دهند .
پاسخ این سؤال را فخر رازى در تفسیر کبیر به روشنى داده است آنجا که مى‏گوید : هیچ مانعى ندارد که بسم الله در سوره حمد به تنهائى یک آیه باشد و در سوره‏هاى دیگر قرآن جزئى از آیه اول محسوب گردد.
(بنابر این مثلا در سوره کوثر بسم الله الرحمن الرحیم انا اعطیناک الکوثر همه یک آیه محسوب مى‏شود).
به هر حال مساله آنقدرروشن است که مى‏گویند : یک روز معاویه در دوران حکومتش در نماز جماعت بسم الله را نگفت ، بعد از نماز جمعى از مهاجران و انصار فریاد زدند أسرقت ام نسیت ؟ : آیا بسم الله را دزدیدى یا فراموش کردى ؟.

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر نمونه قالب : تفسیری موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : لیلا حسین زاده
  الله جامعترین نام خداوند - ليلا حسين زاده
1) در جمله بسم الله نخست با کلمه اسم روبرو مى‏شویم که به گفته علماى ادبیات عرب اصل آن از سمو ( بر وزن غلو ) گرفته شده که به معنى بلندى و ارتفاع است ، و اینکه به هر نامى اسم گفته مى‏شود به خاطر آنست که مفهوم آن بعد از نامگذارى از مرحله خفا و پنهانى به مرحله بروز و ظهور و ارتفاع مى‏رسد ، و یا به خاطر آنست که لفظ با نامگذارى ، معنى پیدا مى‏کند و از مهمل و بى معنى بودن در مى‏آید و علو و ارتفاع مى‏یابد .
به هر حال بعد از کلمه اسم ، به کلمه الله برخورد مى‏کنیم که جامعترین نامهاى خدا است ، زیرا بررسى نامهاى خدا که در قرآن مجید و یا سایر منابع اسلامى آمده نشان مى‏دهد که هر کدام از آن یک بخش خاص از صفات خدا را منعکس مى‏سازد ، تنها نامى که اشاره به تمام صفات و کمالات الهى ، یا به تعبیر دیگر جامع صفات جلال و جمال است همان الله مى‏باشد.
به همین دلیل اسماء دیگر خداوند غالبا به عنوان صفت براى کلمه الله گفته مى‏شود به عنوان نمونه : غفور و رحیم که به جنبه آمرزش خداوند اشاره مى‏کند ( فان الله غفور رحیم - بقره - 226).
سمیع اشاره به آگاهى او از مسموعات ، و علیم اشاره به آگاهى او از همه چیز است ( فان الله سمیع علیم - بقره - 227).
بصیر ، علم او را به همه دیدنیها بازگو مى‏کند ( و الله بصیر بما تعملون حجرات - 18).
رزاق ، به جنبه روزى دادن او به همه موجودات اشاره مى‏کند و ذو القوه به قدرت او ، و مبین به استوارى افعال و برنامه‏هاى او ( ان الله هو الرزاق ذو القوة المتین - زاریات - 58 ) .
و بالاخره خالق و بارء اشاره به آفرینش او و مصور حاکى از صورتگریش مى‏باشد ( هو الله الخالق البارى المصور له الاسماء الحسنى حشر - 24).
آرى تنها الله است که جامعترین نام خدا مى‏باشد ، لذا ملاحظه مى‏کنیم در یک آیه بسیارى از این اسماء ، وصف الله قرار مى‏گیرند هو الله الذى لا اله الا هو الملک القدوس السلام المؤمن المهیمن العزیز الجبار المتکبر : او است الله که معبودى جز وى نیست ، او است حاکم مطلق ، منزه از ناپاکیها ، از هر گونه ظلم و بیدادگرى ، ایمنى بخش ، نگاهبان همه چیز ، توانا و شکست ناپذیر ، قاهر بر همه موجودات و با عظمت .
یکى از شواهد روش جامعیت این نام آنست که ابراز ایمان و توحید تنها با جمله لا اله الا الله مى‏توان کرد ، و جمله لا اله الا العلیم ، الا الخالق ، الا الرازق و مانند آن به تنهائى دلیل بر توحید و اسلام نیست ، و نیز به همین جهت است که در مذاهب دیگر هنگامى که مى‏خواهند به معبود مسلمین اشاره کنند الله را ذکر مى‏کنند ، زیرا توصیف خداوند به الله مخصوص مسلمانان است.

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر نمونه قالب : تفسیری موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : لیلا حسین زاده
  رحمت عام و خاص خدا. - ليلا حسين زاده
1) مشهور در میان گروهى از مفسران این است که صفت رحمان ، اشاره به رحمت عام خدا است که شامل دوست و دشمن ، مؤمن و کافر و نیکوکار و بدکار مى‏باشد ، زیرا مى‏دانیم باران رحمت بى‏حسابش همه را رسیده ، و خوان نعمت بى‏دریغش همه جا کشیده همه بندگان از مواهب گوناگون حیات بهره‏مندند ، و روزى خویش را از سفره گسترده نعمتهاى بى‏پایانش بر مى‏گیرند ، این همان رحمت عام او است که پهنه هستى را در بر گرفته و همگان در دریاى آن غوطه‏ورند .
ولى رحیم اشاره به رحمت خاص پروردگار است که ویژه بندگان مطیع و صالح و فرمانبردار است ، زیرا آنها به حکم ایمان و عمل صالح ، شایستگى این را یافته‏اند که از رحمت و بخشش و احسان خاصى که آلودگان و تبهکاران از آن سهمى ندارند ، بهره‏مند گردند .
تنها چیزى که ممکن است اشاره به این مطلب باشد آنست که رحمان در همه جا در قرآن به صورت مطلق آمده است که نشانه عمومیت آنست ، در حالى که رحیم گاهى به صورت مقید ذکر شده که دلیل بر خصوصیت آن است مانند و کان بالمؤمنین رحیما : خداوند نسبت به مؤمنان رحیم است ( احزاب - 43 ) و گاه به صورت مطلق مانند سوره حمد.
در روایتى نیز از امام صادق (علیه‏السلام‏) مى‏خوانیم که فرمود : و الله اله کل شیى‏ء ، الرحمان بجمیع خلقه ، الرحیم بالمؤمنین خاصة : خداوند معبود همه چیز است ، نسبت به تمام مخلوقاتش رحمان ، و نسبت به خصوص مؤمنان رحیم است از سوئى دیگر رحمان را صیغه مبالغه دانسته‏اند که خود دلیل دیگرى بر عمومیت رحمت او است ، و رحیم را صفت مشبهه که نشانه ثبات و دوام است و این ویژه مؤمنان مى‏باشد.
شاهد دیگر اینکه رحمان از اسماء مختص خداوند است و در مورد غیر او به کار نمى‏رود ، در حالى که رحیم صفتى است که هم در مورد خدا و هم در مورد بندگان استعمال مى‏شود ، چنانکه درباره پیامبر (صلى‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم‏) در قرآن مى‏خوانیم عزیز علیه ما عنتم حریص علیکم بالمؤمنین رؤف رحیم : ناراحتیهاى شما بر پیامبر گران است ، و نسبت به هدایت شما سخت علاقمند است ، و نسبت به مؤمنان مهربان و رحیم مى‏باشد ( توبه - 128 ) .
لذا در حدیث دیگرى از امام صادق (علیه‏السلام‏) نقل شده : الرحمان اسم خاص ، بصفة عامة ، و الرحیم اسم عام بصفة خاصة : رحمان اسم خاص است اما صفت عام دارد ( نامى است مخصوص خدا ولى مفهوم رحمتش همگانرا در بر مى‏گیرد ) ولى رحیم اسم عام است به صفت خاص ( نامى است که بر خدا و خلق هر دو گفته مى‏شود اما اشاره به رحمت ویژه مؤمنان دارد ) .
با این همه گاه مى‏بینیم که رحیم نیز به صورت یک وصف عام استعمال مى‏شود البته هیچ مانعى ندارد که تفاوتى که گفته شد در ریشه این دو لغت باشد ، اما استثناهائى نیز در آن راه یابد.
در دعاى بسیار ارزنده و معروف امام حسین (علیه‏السلام‏) بنام دعاى عرفه مى‏خوانیم : یا رحمان الدنیا و الاخرة و رحیمهما : اى خدائى که رحمان دنیا و آخرت توئى و رحیم دنیا و آخرت نیز توئى !
سخن خود را در این بحث با حدیث پر معنى و گویائى از پیامبر اکرم (صلى‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم‏) پایان مى‏دهیم آنجا که فرمود : ان الله عز و جل ماة رحمة ، و انه انزل منها واحدة الى الارض فقسمها بین خلقه بها یتعاطفون و یتراحمون ، و اخر تسع و تسعین لنفسه یرحم بها عباده یوم القیامة ! : خداوند بزرگ صد باب رحمت دارد که یکى از آن را به زمین نازل کرده است ، و در میان مخلوقاتش تقسیم نموده و تمام عاطفه و محبتى که در میان مردم است از پرتو همان است ، ولى نود و نه قسمت را براى خود نگاه داشته و در قیامت بندگانش را مشمول آن میسازد .
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر نمونه قالب : تفسیری موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : لیلا حسین زاده
  چرا صفات دیگر خدا در بسم الله نیامده است ؟ ! - ليلا حسين زاده
1) این موضوع قابل توجه است که تمام سوره‏هاى قرآن با بسم الله شروع مى‏شود ( بجز سوره برائت آن هم به دلیلى که سابقا گفتیم ) و در بسم الله پس از نام ویژه الله تنها روى صفت رحمانیت و رحیمیت او تکیه مى‏شود ، و این سؤال‏انگیز است که چرا سخنى از بقیه صفات در این موضع حساس به میان نیامده ؟ اما با توجه به یک نکته ، پاسخ این سؤال روشن مى‏شود و آن اینکه در آغاز هر کار لازم است از صفتى استمداد کنیم که آثارش بر سراسر جهان پرتوافکن است ، همه موجودات را فرا گرفته و گرفتاران را در لحظات بحرانى نجات بخشیده است .
بهتر است این حقیقت را از زبان قرآن بشنوید آنجا که مى‏گوید : و رحمتى وسعت کل شیى‏ء : رحمت من همه چیز را فرا گرفته است ( اعراف - 156 ) .
و در جاى دیگر از زبان حاملان عرش خدا مى‏خوانیم ربنا وسعت کل شیى‏ء رحمة : خدایا رحمت خود را بر همه چیز گسترده‏اى ( مؤمن - 7).
از سوى دیگر مى‏بینیم پیامبران براى نجات خود از چنگال حوادث سخت و طاقت‏فرسا و دشمنان خطرناک ، دست به دامن رحمت خدا مى‏زدند : قوم موسى براى نجات از چنگال فرعونیان مى‏گویند و نجنا برحمتک : خدایا ما را به رحمت خود رهائى بخش ( یونس - 86).
در مورد هود و پیروانش چنین مى‏خوانم : فانجیناه و الذین معه برحمة منا : هود و پیروانش را به وسیله رحمت خویش ( از چنگال دشمنان ) رهائى بخشیدیم ( اعراف - 72).
اصولا هنگامى که حاجتى از خدا مى‏طلبیم مناسب است او را با صفاتى که پیوند با آن حاجت دارد توصیف کنیم ، مثلا عیسى مسیح (علیه‏السلام‏) به هنگام درخواست مائده آسمانى ( غذاى مخصوص ) چنین مى‏گوید : اللهم ربنا انزل علینا مائدة من السماء ... و ارزقنا و انت خیر الرازقین : بار الها مائده‏اى از آسمان بر ما نازل گردان ... و ما را روزى ده و تو بهترین روزى دهندگانى ( مائده - 114 ) .
نوح پیامبر بزرگ خدا نیز این درس را به ما مى‏آموزد ، آنجا که براى پیاده شدن از کشتى در یک جایگاه مناسب ، چنین دعا کند رب انزلنى منزلا مبارکا و انت خیر المنزلین : پروردگارا ! مرا به طرز مبارکى فرود آر که تو بهترین فرود آورندگانى ( مؤمنون - 29).
و نیز زکریا به هنگام درخواست فرزندى از خدا که جانشین و وارث او باشد خدا را با صفت خیر الوارثین توصیف مى‏کند و مى‏گوید رب لا تذرنى فردا و انت خیر الوارثین : خداوندا ! مرا تنها مگذار که تو بهترین وارثانى ( انبیاء - 89).
بنابر این در مورد آغاز کارها به هنگامى که مى‏خواهیم با نام خداوند شروع کنیم باید دست به دامن رحمت واسعه او بزنیم ، هم رحمت عام و هم رحمت خاصش آیا براى پیشرفت در کارها و پیروزى بر مشکلات ، صفتى مناسبتر از این صفات مى‏باشد ؟ !
جالب اینکه نیروئى که همچون نیروى جاذبه ، جنبه عمومى دارد و دلها را به هم پیوند مى‏دهد همین صفت رحمت است ، براى پیوند خلق با خالق نیز از این صفت رحمت باید استفاده کرد.
مؤمنان راستین با گفتن بسم الله الرحمن الرحیم در آغاز کارها دل از همه جا بر مى‏کنند و تنها به خدا دل مى‏بندند ، و از او استمداد و یارى مى‏طلبند ، خداوندى که رحمتش فراگیر است ، و هیچ موجودى از آن ، بى‏نصیب نیست .
این درس را نیز از بسم الله به خوبى مى‏توان آموخت که اساس کار خداوند بر رحمت است و مجازات جنبه استثنائى دارد که تا عوامل قاطعى براى آن پیدا نشود تحقق نخواهد یافت ، چنانکه در دعا مى‏خوانیم یا من سبقت رحمته غضبه : اى خدائى که رحمتت بر غضبت پیشى گرفته است.
انسانها نیز باید در برنامه زندگى چنین باشند ، اساس و پایه کار را بر رحمت و محبت قرار دهند و توسل به خشونت را براى مواقع ضرورت بگذارند ، قرآن 114 سوره دارد ، 113 سوره با رحمت آغاز مى‏شود ، تنها سوره توبه که با اعلان جنگ و خشونت آغاز مى‏شود و بدون بسم الله است !

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر نمونه قالب : تفسیری موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : لیلا حسین زاده
  وجه توحیدی سوره حمد - ليلا حسين زاده
1) در حقیقت سوره حمد هم بیانگر توحید ذات است، هم توحید صفات، هم توحید افعال، و هم توحید عبادت. و به تعبیر دیگر این سوره مراحل سه‏گانه ایمان: اعتقاد به قلب، اقرار به زبان، و عمل به ارکان را در بر دارد، و مى‏دانیم« ام» به معنى اساس و ریشه است.

شاید به همین دلیل است که« ابن عباس» مفسر معروف اسلامى مى‏گوید: «ان لکل شى‏ء اساسا ... و اساس القرآن الفاتحة»، هر چیزى اساس و شالوده‏اى دارد ... و اساس و زیر بناى قرآن، سوره حمد است. روى همین جهات است که در فضیلت این سوره از پیامبر(صلی الله علیه و آله) نقل شده: «ایما مسلم قرأ فاتحه الکتاب اعطى من الاجر کانما قرأ ثلثى القرآن، و اعطى من الاجر کانما تصدق على کل مؤمن و مؤمنه‏»، هر مسلمانى سوره حمد را بخواند پاداش او به اندازه کسى است که دو سوم قرآن را خوانده است (و طبق نقل دیگرى پاداش کسى است که تمام قرآن را خوانده باشد) و گویى به هر فردى از مردان و زنان مؤمن هدیه‏اى فرستاده است.7

تعبیر به دو سوم قرآن شاید به خاطر آنست که بخشى از قرآن توجه به خدا است و بخشى توجه به رستاخیز و بخش دیگرى احکام و دستورات است که بخش اول و دوم در سوره حمد آمده، و تعبیر به تمام قرآن به خاطر آن است که همه قرآن را از یک نظر در ایمان و عمل مى‏توان خلاصه کرد که این هر دو در سوره حمد جمع است.

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : سایت تبیان قالب : تفسیری موضوع اصلی : بدون موضوع گوینده : لیلا حسین زاده
  داغ بندگی - سمانه عباس نژاد
1) اسم از دو ریشه گرفته می شود : 1- وَسَمه (داغ روی اسب ها برای نشانه گذاری ) 2- سَُمُه (بلندی ، رفعت و بزرگی )

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : قالب : روایی موضوع اصلی : معرفت- شناخت گوینده : سمانه عباس نژاد
  شروع کارها با نام ایزد یکتا - مسعود حسين پور
1) بسم الله الرحمن الرحیم
الرحمان : اشاره به رحمت عام گسترده خداوند دارد که بر مؤمن وکافر افاضه می شود
الرحیم: دلالت بر نعمت همیشگی ورحمت ثابت خداوند که بر مؤمن افاضه می شود واشاره به رحمت خاص خداوند دارد
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : قالب : شأن نزول موضوع اصلی : بدون موضوع گوینده : مسعود حسین پور
  واژه «حمد» اخص از «مدح» - آسيه افشار
2) واژه «حمد» اخص از «مدح» و از آن والاتر و از واژه «شکر» نیز فراگیرتر است، پس «مدح» در چیزى است که به اختیار از انسان سر مى‏زند و آنچه که از «مدح» و درباره «مدح» گفته شده، این است که یا به خاطر بلندى قدّش و زیبایى چهره‏اش مدح و ستوده مى‏شود، همان طور که در بخشش مال و سخاوت و علمش نیز مدح مى‏شود، ولى «حمد» فقط در مورد دوّم، یعنى نسبت به آثار علمى و معنوى است، نه موارد ظاهرى، از این رو نسبت بین «حمد» و «مدح» از نسب اربعه «عموم و خصوص مطلق» است.
«شکر» بخصوص در مقابل «نعمت» است، پس هر شکرى حمد هست ولى هر حمد و ثنایى شکر نیست و هر حمدى، مدح هست، ولى هر مدحى حمد و ثنا نیست، و نسبت بین «شکر» و «حمد» نیز «عموم و خصوص مطلق» است‏ [ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر جوامع الجامع قالب : تفسیری موضوع اصلی : مدح گوینده : آسیه افشار
  - علي عابدين پورجعفري
1) بسم اللّه :
1 به انسان راه بندگى و خداپرستى .2 راه از همه دل بریدن ،3 سیم دل از همه قطع کردن . 4 به خالق وصل شدن ، 5 راه یارى خواستن و مساعدت ،6 راه یکِّه شناسى ، 7 راه با یک نفر معامله کردن و دل را به یک نفر فروختن مى آمورد. [ نظرات / امتیازها ]
منبع : قالب : اخلاقی موضوع اصلی : بدون موضوع گوینده : علی عابدین پورجعفری
  نیکویی - علي عابدين پورجعفري
1) الرحمن الرحیم :
1 راه بخشش ، 2 راه عفو، 3 راه گذشت ، 4راه مهربانى ، 5راه ماءیوس نبودن از خدا یاد مى دهد. [ نظرات / امتیازها ]
منبع : قالب : اخلاقی موضوع اصلی : عفو و بخشش گوینده : علی عابدین پورجعفری
  ارتباط - علي عابدين پورجعفري
2) الحمد لله :
1 به انسان راه ستایش ، 2 راه سپاسگزارى ، 3 چگونه تشکّر کردن ، 4 چگونه حمد گفتن ، 5 راه ثناخوانى ارباب را تعلیم مى دهد
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : قالب : اخلاقی موضوع اصلی : بدون موضوع گوینده : علی عابدین پورجعفری
  بسمله آیه ای بی فعل امافراگیرافعال خیر - فرامرز ميرشکار
1) جارومجرورمتعلق به فعل محذوف است.دراین آیه شریفه ،فعل حذف شده است وعجیب آنکه حذف فعل، بجای ایجادنقصان معنایی، باعث" توسعه ی افعال ممکن "شده است به گونه ای که با هرنیت خیری این آیه خوانده شودفعل خیرمی تواندبرآن صدق کند. [ نظرات / امتیازها ]
منبع : قالب : قواعد عربی موضوع اصلی : بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم گوینده : فرامرز میرشکار
  تحقیقات جالب یک غیرمسلمان در مورد تاثیرات «الله» بر انسان! - فرامرز ميرشکار
1) به راستی که قرآن کریم در آیه ای کریمه می فرماید:"الذین آمنوا و تطمئن قلوبهم بذکر الله الا بذکر الله تطمئن القلوب".
یک پژوهشگر هلندی غیرمسلمان اخیراً تحقیقی در دانشگاه آمستردام انجام داده و به این نتیجه رسیده که ذکر کلمه جلاله "الله" و تکرار آن، موجب آرامش روحی می شود و استرس و نگرانی را از بدن انسان دور می کند.
این پژوهشگر غیرمسلمان هلندی می گوید:پس از انجام تحقیقاتی سه ساله که بر روی تعداد زیادی مسلمان که قرآن می خوانند. به این نتیجه رسیدم که ذکر کلمه "الله" و تکرار آن، موجب آرامش روحی می شود و استرس و نگرانی را از بدن انسان دور می کند و نیز به تنفس انسان نظم و ترتیب می دهد.
وی در ادامه افزود: بسیاری از این مسلمانان که روی آنان تحقیق می کردم، از بیماری های مختلف روحی و روانی رنج می بردند. من حتی در تحقیقاتم از غیرمسلمان نیز استفاده کرده و آنان را مجبور به خواندن قرآن و گفتن ذکر "الله" کردم و نتیجه باز هم همان بود. خودم نیز از این نتیجه به شدت غافلگیر شدم، زیرا تاثیر آن بر روی افراد افسرده، ناامید و نگران، تاثیری چشمگیر و عجیب بود. این پژوهشگر هلندی همچنین گفت:از نظر پزشکی برایم ثابت شده که حرف الف که کلمه "الله" با آن شروع می شود، از بخش بالایی سینه انسان خارج شده و باعث تنظیم تنفس می شود. به ویژه اگر تکرار شود و این تنظیم تنفس به انسان آرامش روحی می دهد. حرف لام که حرف دوم "الله" است نیز باعث برخورد سطح زبان با سطح فوقانی دهان می شود. تکرار شدن این حرکت که در کلمه "الله" تشدید دارد نیز در تنظیم و ترتیب تنفس تاثیرگذار است. اما حرف هاء حرکتی به ریه می دهد و بر دستگاه تنفسی و در نتیجه قلب تاثیر بسیار خوبی دارد و موجب تنظیم ضربان قلب می شود. به راستی که قرآن کریم در آیه ای کریمه می فرماید:"الذین آمنوا و تطمئن قلوبهم بذکر الله الا بذکر الله تطمئن القلوب".

[ نظرات / امتیازها ]
منبع : نشریه راه موفقیت، شماره 17. قالب : تفسیری موضوع اصلی : بدون موضوع